Stosowanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych a zasada wyważania interesu podatnika i organu podatkowego

Abstract

W opracowaniu poddano analizie problematykę stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Mechanizm tych preferencji jest formą pomocy udzielonej podatnikowi, jednak rezygnacja przez państwo ze świadczeń podatkowych powinna być w odpowiednim stopniu prawnie uzasadniona. Większość problemów dotyczących stosowania – przyjętego w ogólnym prawie podatkowym – instrumentów prawnych kształtujących powyższe preferencje wynika z zastosowania klauzul generalnych „ważny interes podatnika” oraz „ważny interes publiczny”. Wprowadzenie tych przesłanek wpływa wprawdzie na elastyczne stosowanie prawa podatkowego oraz wyboru konsekwencji prawnych w zależności od zachodzących zdarzeń, ale jednocześnie powoduje poważne wątpliwości interpretacyjne w judykaturze. Aktualnie rezygnacja z klauzul generalnych lub ich zastąpienie nowymi pojęciami nie wydają się możliwe. Nie oznacza to jednak aprobaty dla biernej postawy ustawodawcy. Autorzy dostrzegają potrzebę jego interwencji oraz poprawy obowiązującego mechanizmu. Kryteria przyznawania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych powinny być uzupełnione o dodatkowy czynnik, tj. o zasadę wyważania interesu podatnika i organu podatkowego.