Zbieg sankcji w unijnym prawie podatkowym – uwagi na tle wyroku TSUE z dnia 4 maja 2023 r. (C-97/21), MV-98

Abstract

This paper analyses an applicability of a rule not to be punished twice in case of concurrence of tax sanctions on the background of the judgment Court of Justice of the European Union (C-97/21), MV-98. The Author studied limits of legislator’s power to set the regulations connected with concurrence of tax sanctions and established by European Law. In the Author’s opinion the main barriers in establishing such limits arise from the regulation of Charter of Fundamental Rights of the European Union and judgments of the Court of Justice of the European Union.

Przedmiotem artykułu jest analiza problematyki zbiegu sankcji stosowanych w prawie podatkowym za naruszenie obowiązków o charakterze instrumentalnym, przy wykorzystaniu metody dogmatycznoprawnej, której tło stanowi wyrok TSUE z dnia 4 maja 2023 r. (C-97/21), MV-98. Celem analizy jest wskazanie na granice, jakie regulacje prawa unijnego wytyczają w sytuacji zbiegu dwóch sankcji podatkowych, oraz ustalenie, czy odnoszą się do sankcji podatkowych wykorzystywanych w prawie polskim. Z wyroku TSUE wynika, że sankcja polegająca na zamknięciu lokalu przedsiębiorcy naruszającego obowiązki formalne w zakresie podatku VAT jest sankcją karną oraz nie może być kumulowana z karą pieniężną. W ocenie autora, odnosząc ustalenia TSUE do polskiego prawa, należy stwierdzić, że charakter sankcji karnych niepodlegających kumulacji mają kary pieniężne oraz sankcje dodatkowego zobowiązania podatkowego. Jako postulat de lege ferenda wskazano, by wprowadzane sankcje w celu dostosowania ich do wymogów Karty praw podstawowych Unii Europejskiej opierały się na procentowym wymiarze oraz zawierały regulacje umożliwiające ich miarkowanie, co zagwarantuje ich proporcjonalność.