Koncepcja substancji w pismach Antoniego Andrzejowego

Abstract

Celem niniejszej rozprawy jest pokazanie modyfikacji arystotelesowskiej koncepcji substancji występujących we wszystkich autentycznych pismach Antoniego Andrzejowego, w których jest poruszana. Analiza poglądów Antoniego poprzedzona jest krótkim omówieniem arystotelesowskiej koncepcji substancji i jej wcześniejszych modyfikacji dokonanych przez filozofów, z których dzieł Antoni Andrzejowy korzystał najobszerniej: Tomasza z Akwinu, którego komentarze do pism Arystotelesa oraz kwestia De principiis naturae, posłużyły Antoniemu za wzory przy pisaniu własnych dzieł, oraz Jana Dunsa Szkota, którego poglądy Antoni przyjmuje, przynajmniej deklaratywnie, jako swoje własne. Omówienie poglądów Antoniego Andrzejowego podzielone jest na trzy części. Pierwsza zajmuje się problemami, które można nazwać logicznym i epistemologicznym aspektem zagadnienia substancji: jej stosunkiem do innych kategorii oraz relacją substancji pierwszej do wtórej; omawia ona ponadto kwestię poznawalności substancji. W drugiej części omawia się zagadnienia metafizyczne: analizuje się substancję jako rodzaj bytu i bada jej wewnętrzną strukturę. Trzecia część poświęcona jest dynamicznemu ujęciu substancji jako podmiotu procesów zmiany, powstawania i ginięcia.