Działalność niekarnych oddziałów wojskowych na terenie województw łęczyckiego i sieradzkiego oraz ziemi wieluńskiej w XVII wieku

Abstract

W rozprawie przedstawiono działalność niekarnych oddziałów wojskowych na terenie województw łęczyckiego i sieradzkiego oraz ziemi wieluńskiej. Zakres chronologiczny pracy to w XVII wiek, czyli lata 1601–1700, przy czym cezura końcowa przypada na ostatnie chwile przed wojną północną i wkroczeniem Karola XII do Rzeczypospolitej. Terytorialnie praca obejmuje województwa łęczyckie i sieradzkie oraz ziemię wieluńską wraz z powiatem ostrzeszowskim, czyli teren między Wielkopolską, Mazowszem, Kujawami, Małopolską i Śląskiem. Rozprawa koncentruje się na istotnym problemie swawoli żołnierskich i gwałtownym wzroście rabunków i rekwizycji wojskowych w połowie XVII wieku. Badanie zostało oparte na rejestrach szkód z ksiąg grodzkich, a także ksiąg ziemskich, łęczyckich, sieradzkich, wieluńskich i ostrzeszowskich. Dodatkowe źródła stanowiły uchwały sejmowe. Autor rozprawy dowodzi, że zachowania żołnierzy wobec ludności kształtowały się pod wpływem różnorodnych warunków, na które wpływały sposób rekrutacji, a więc skład społeczny osiemnastowiecznego wojska polskiego, a także wadliwy system zaopatrzenia w żywność, umundurowanie i kwaterunek. Prawo i wymiar sprawiedliwości nie zapobiegały i nie zwalczały nadużyć wojska wobec ludności cywilnej.