Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w Hiszpanii – regulacja prawna

Abstract

Obywatelska inicjatywa ustawodawcza jest instytucją demokracji bezpośredniej, która funkcjonuje w Królestwie Hiszpanii od dziesiątków lat. Jej podstawy prawne są przewidziane w Konstytucji i w ustawie organicznej. Lektura przepisów ją regulujących wskazuje na przychylność władzy ustawodawczej dla projektów obywatelskich: świadczą o tym chociażby ułatwienia w zbieraniu podpisów (umożliwienie elektronicznego ich zbierania, w tym także za pośrednictwem prywatnego portalu internetowego), długi czas na zgromadzenie wymaganej ich liczby, wreszcie także zwrot przez państwo kosztów zbierania podpisów w przypadku wniesienia projektu do parlamentu. Obywatele chętnie korzystają z tej formy proponowania konkretnych rozwiązań organom władzy ustawodawczej, jednakże obserwacja praktyki wskazuje, że projekty obywatelskie – z równych przyczyn – nie stają się obowiązującym prawem, nie są uchwalane. Zarówno autorzy projektów obywatelskich, jak i osoby składające swoje podpisy muszą doskonale zdawać sobie sprawę, że występowanie z projektami obywatelskimi ma marne szanse na wprowadzenie projektowanego prawa. Należy więc ocenić, że w Hiszpanii procedurę związaną z przygotowywaniem i wnoszeniem projektów obywatelskich bardziej należy rozpatrywać w kategoriach szansy na prowadzenie debaty publicznej na tematy ważkie społecznie, aniżeli procedury prowadzącej do uchwalenia nowego prawa.