Konstytucyjna stabilność finansów publicznych jako element państwa dobrze zorganizowanego

Abstract

Zmiany ustroju społeczno-gospodarczego, jakie nastąpiły w okresie przemian ustrojowych w Polsce, wymusiły na ustrojodawcy przywrócenie kategoriom i instytucjom ekonomicznym takim jak budżet państwa, deficyt budżetowy, dług publiczny, nadwyżka budżetowa – treści ekonomicznych charakterystycznych dla gospodarki rynkowej i systemu demokratycznego. Zasady zabezpieczające stabilność systemu finansowego wpisano w Polsce do Konstytucji RP i ustawy o finansach publicznych. Od kilku lat mamy jednak do czynienia z rosnącą skalą omijania reguł i zasad prowadzenia odpowiedzialnej i transparentnej polityki budżetowej. Zjawisko to rozpoczęło się w 2008 r. i nasiliło się w związku z pandemią COVID-19. Z jednej strony rząd musi stosować politykę osłonową całych sektorów gospodarki, z drugiej strony – środki, na działania osłonowe wydawane są poza budżetem.