Dystrybucjonizm Hilaire Belloca i Gilberta Keitha Chestertona. Katolicka nauka społeczna przeciwko błędom kapitalizmu i socjalizmu

Abstract

Przedmiotem rozprawy jest ustrój ekonomiczny znany jako dystrybucjonizm, koncentrujący się na znaczeniu powszechnie dostępnej własności prywatnej. Celem pracy jest w szczególności zagadnienie identyfikacji, opisu i uporządkowania podstawowych cech tej doktryny polityczno-prawnej z perspektywy kategorii klasycznej filozofii politycznej. Część wstępna rozprawy przedstawia zarys historyczny doktryny, w tym informacje o jej autorach, katolikach narodowości angielskiej – Hilaire Belloc (1870-1953) i Gilbert Keith Chesterton (1874-1936), znani również wspólnie jako duet Chesterbelloc. Główną tezą rozprawy jest, że dystrybucjonizm, jako doktryna polityczno-prawna, wpisuje się w nurt politycznego myślenia katolickiej nauki społecznej. Teza drugorzędna (pomocnicza w stosunku do głównej) głosi, że dystrybucjonizm w swoich podstawowych założeniach jest zasadniczo odmienną od kapitalizmu i socjalizmu alternatywą ustrojową, która najlepiej odpowiada potrzebom ekonomicznym społeczeństw, w tym natury ludzkiej. Główną stosowaną metodą badawczą jest analiza tekstów źródłowych Belloca i Chestertona oraz porównanie ich z reprezentatywnymi przykładami dokumentów nauki społecznej Kościoła katolickiego. Pierwszy rozdział opracowania analizuje kapitalizm. Kluczowe opisane zagadnienia to: kontekst historyczny, szczególnie znaczenie reformacji (protestantyzmu); materializm; wpływ nieograniczonego wolnego rynku na koncentrację kapitału. Drugi rozdział rozprawy skupia się na założeniach socjalizmu, którego istota opisana jest jako fatalna w skutkach próba zniesienia instytucji własności prywatnej, dążąca do powszechnego zastosowania własności kolektywnej zarządzanej przez wszechmocny aparat państwowy. Trzeci rozdział koncentruje się na samym dystrybucjonizmie i jego zgodności z potrzebami natury ludzkiej, co wyraża się m.in. poprzez: powszechną własność prywatną i wolność ekonomiczną; subsydiarność w działaniu państwa; holistyczne ujęcie dóbr materialnych w kontekście moralności i duszy człowieka. Rozprawa zakończona jest podsumowaniem wraz z dodatkowymi wnioskami, m.in. odniesieniem doktryny do tradycji angielskiej myśli politycznej.

The subject of the dissertation is the economic system known as distributism, which focuses on the importance of widespread private property. The aim of the paper is in particular to identify, describe and organise the basic features of this political and legal doctrine from the perspective of the category of classical political philosophy. The introductory part of the dissertation presents a historical outline of the doctrine, including information about its authors, Catholics of English nationality – Hilaire Belloc (1870-1953) and Gilbert Keith Chesterton (1874-1936), also known jointly as Chesterbelloc. The main thesis of the dissertation is that distributism, as a political and legal doctrine, fits into the trend of political thinking of Catholic social teaching. The secondary thesis (subsidiary to the main one) is that distributism, in its essential assumptions, is a fundamentally different political alternative to capitalism and socialism, which best meets the needs of the economic reality of societies. The main applied research method is analysing source texts of Belloc and Chesterton and comparing them to representative examples of documents of the social teaching of the Catholic Church. The first chapter of the study examines capitalism and the impact of an unrestricted free market on the concentration of capital. The dissertation's second chapter focuses on the assumptions of socialism, the essence of which is described as a disastrous attempt to abolish the institution of private property. The third chapter focuses on distributism and its universal private property and economic freedom.