Wykorzystanie chromatografii cienkowarstwowej do wyznaczenia lipofilowości wybranych związków

Abstract

W obecnych czasach znaczna część badań naukowych skupia się na odkrywaniu i syntezie związków biologicznie czynnych, badaniu ich działania, skuteczności, właściwości fizykochemicznych, toksyczności dla środowiska oraz potencjalnego wykorzystania w różnych dziedzinach życia. Zastosowanie różnych modeli matematycznych pozwala ustalić jakościowe i ilościowe zależności pomiędzy strukturą a aktywnością nowo zsyntezowanych związków. Najczęściej wykorzystywanym deskryptorem molekularnym do przewidywania potencjału związku jako biologicznie aktywnego jest lipofilowość. Lipofilowość pomaga określić zachowanie się leku w organizmie – przepuszczalność przez błony biologiczne czy przechodzenie przez barierę krew-mózg. Pozwala także przewidzieć profil ADMET, czyli absorpcję, dystrybucję, metabolizm, wydzielanie oraz toksyczność. Celem pracy było wyznaczenie lipofilowości 20 nowo zsyntezowanych substancji, tj. ośmiu pochodnych i analogów 2-tiokso-1,3-tiazolidyn-4-onu oraz dwunastu pochodnych kwasu 5-pirydylometylideno-3-rodaninokarboksylowego. Wszystkie te związki posiadają pierścień tiazolidynowy w strukturze. W literaturze można znaleźć doniesienia, że ta klasa związków wykazuje dużą aktywność biologiczną po podaniu doustnym. Ponadto są dostępne w powszechnym lecznictwie w Polsce preparaty zawierające substancje o zbliżonej budowie chemicznej. Sprawdzono, czy analizowane substancje wykazują aktywność biologiczną, co za tym idzie, czy mogą być w przyszłości wykorzystane jako nowe leki. Wyznaczenie lipofilowości substancji przeprowadzono metodami eksperymentalnymi oraz komputerowymi. W metodzie eksperymentalnej wykorzystano technikę chromatografii cienkowarstwowej w odwróconym układzie faz. Jako fazy ruchome zastosowano mieszaniny dwuskładnikowe składające się z wody oraz modyfikatora organicznego. W metodzie in-silico użyto do dziewięciu baz danych i programów pozwalających obliczyć wartość logarytmu współczynnika podziału analizowanych substancji oraz ich innych właściwości fizykochemicznych oraz biologicznych. Wyniki uzyskane doświadczalnie oraz komputerowo porównano ze sobą. Analizę statystyczną przeprowadzono w celu określenia czy istniała istotna korelacja pomiędzy wartościami wyznaczonymi i obliczonymi.