Kompensacja komunikacji nerwowo-odpornościowej po zahamowaniu aktywności cyklooksygenaz

Abstract

Obecnie na świecie obserwuje się tendencję do coraz częstszego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), szczególnie inhibitorów cyklooksygenazy 1 lub 2 (COX-1, COX-2). Hamują one syntezę prostaglandyny E2 (PGE2), tym samym niwelują ból i stan zapalny. PGE2 jest istotnym czynnikiem współtworzącym humoralną drogę komunikacji nerwowo-odpornościowej. Długotrwałe działanie NLPZ może zaburzać komunikację układu odpornościowego z ośrodkowym układem nerwowym (OUN). Jednakże, podczas długotrwałego stosowania NLPZ, neuronalna droga komunikacji nerwowo-odpornościowej pozostaje w pełni sprawna. Przeprowadzone doświadczenia umożliwiły określenie długotrwałego wpływu inhibitorów cyklooksygenaz na: aktywność wybranych struktur OUN, zachowanie zwierząt oraz stężenie cytokin prozapalnych i kortykosteronu w osoczu krwi. Zweryfikowano hipotezę zakładającą występowanie potencjalnych mechanizmów kompensujących zaburzenie drogi humoralnej. Materiał biologiczny stanowiły mózgowia oraz osocze krwi szczurów stada niekrewniaczego Wistar. Wykorzystanymi technikami oraz metodami były: wysokosprawna chromatografia cieczowa, metoda radioimmunologiczna, metoda immunoenzymatyczna oraz test uniesionego labiryntu krzyżowego. Uzyskane wyniki wskazują na istotny wpływ długotrwałego podawania inhibitorów cyklooksygenaz na aktywność monoaminergicznych i aminokwasowych układów neurotransmisyjnych OUN. Ponadto, długoterminowe blokowanie COX-2 spowodowało wzrost aktywności lokomotorycznej u badanych zwierząt. Podsumowując, w odpowiedzi na hamowanie aktywności humoralnej drogi komunikacji odpornościowo-nerwowej uruchamiane są mechanizmy kompensujące to zaburzenie. Świadczy o tym wzrost aktywności układu glicynergicznego w pniu mózgu, może on modulować aktywność drogi neuronalnej, przy udziale nerwu błędnego. Ponadto, blokowanie cyklooksygenaz wpływa odmiennie na wydzielanie kortykosteronu, w odpowiedzi eksperymentalny stan zapalny. Wydaje się, że podczas blokowania COX-2 uruchamiane są mechanizmy, umożliwiające aktywację osi HPA w odpowiedzi na dootrzewnowe podanie lipopolisacharydu. Zgromadzone dane eksperymentalne potwierdzają hipotezę zakładającą, że organizm za pośrednictwem szczególnych mechanizmów kompensuje zaburzenia w sygnalizacji między układem odpornościowym i OUN.