dc.description.abstract | Tak jak dla nacjonalizmu francuskiego najważniejszym punktem odniesienia jest idea państwa jako najwyższej politycznej formy organizacji narodu, tak esencją nowoczesnego niemieckiego nacjonalizmu, szczególnie od czasu zjednoczenia Niemiec w 1871 r., a później narodowego socjalizmu stała się apolityczna idea imperium. „Antypaństwowe” nastawienie większości niemieckich nacjonalistów, a potem narodowych socjalistów, do instytucji państwa narodowego wynikało z tego, że w toku rozwoju dziejowego Niemiec nie doszło tam nigdy do wykształcenia się instytucji monarchii narodowej, a potem państwa narodowego. Polityczną formą organizacji Niemców od czasów Ottonów, było cesarstwo czy też Rzesza. Punktem odniesienia dla Niemców była więc idea imperium posiadającego uniwersalną misję i jednoczącego politycznie różne ludy i narody. Stąd też wzięło się apolityczne rozumienie narodu w myśli niemieckiej: wszystkie narody europejskie miały zgodnie żyć z sobą w ramach jednego imperium, pielęgnując przy tym swoje odrębności etniczne czy kulturowe. Niemiecki nacjonalizm od samego początku uwikłany był więc w antypaństwową instytucję Rzeszy, co sprawiło, że różnił się właściwie od wszystkich tradycji nacjonalistycznych i wychodził poza kwestię organicznego rozumienia narodu, gdyż tak naprawdę był imperializmem, co w pracy zostało dokładnie pokazane. Taką też postać przyjął narodowy socjalizm, który był właśnie imperializmem, który zakładał plan przebudowy całej Europy.
Niemiecki i francuski nacjonalizm różnią się więc swoim stosunkiem do instytucji państwa narodowego. Nacjonalizmy te nie mogą funkcjonować obok siebie, gdyż propagują zupełnie inne metody organizacji kontynentu europejskiego: raz jest to zdecentralizowany system suwerennych państw narodowych, a w drugim przypadku jest to model imperialny. | pl_PL |