Komunikacyjna analiza funkcji operatora ‘i to’ oraz jego implementacja na przykładzie „Pożegnania jesieni” Stanisława Ignacego Witkiewicza

Abstract

Artykuł zawiera rezultaty badania funkcji, jakie w komunikatach werbalnych pełni frazem ‘i to’. Do badania wykorzystano metodologię gramatyki komunikacyjnej. Pierwsza część pracy zawiera analizę systemową. Fraza ‘i to’ na poziomie organizacji treści pełni funkcję operatora dodawania. Zwraca uwagę zróżnicowanie funkcjonale dodawanych treści. Są nimi zarówno aktualizatory obrazów ideacyjnych, jak i wybrane argumenty oraz (meta)predykacje sekundarne. Zasadniczą rolą analizowanej frazy jest sygnalizowanie, że następująca po niej treść jest ważna, a nawet kluczowa dla prawidłowej i pełnej interpretacji treści komunikatu. Jej użycie służy gradacji emocji i pełni funkcję perswazyjną. W drugiej części artykułu znajduje się badanie sposobu wykorzystania operatora ‘i to’ w konstruowaniu treści tekstu literackiego na przykładzie powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza “Pożegnanie jesieni”. Trzeba podkreślić, że używanie w prozie tego autora operatora ‘i to’ stanowi swego rodzaju powtarzalną technikę organizacji treści. Uwagę zwracają kreatywne substytucje argumentów i specyfikujących je predykatów sekundarnych oraz wymagające wysiłku interpretacyjnego metapredykacje. Komunikatom z frazą ‘i to’ towarzyszy nacechowanie wartościujące, co odzwierciedla przeżywane przez bohaterów powieści stany emocjonalne.