Zdradliwe oblicze klauna – na przykładzie Mario i czarodziej Thomasa Manna i Zwierzeń klowna Heinricha Bölla

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie innego, zaskakującego oblicza klauna. Jego postać wydaje się jednoznaczna. Ma on bawić publiczność, rozśmieszać i sprawiać przyjemność. Nie oczekuje się od niego refleksji czy życiowych mądrości. Tym bardziej zastanawia obraz klauna przedstawiony w opowiadaniu Thomasa Manna Mario i czarodziej oraz w powieści Heinricha Bölla Zwierzenia klowna. Postacie klauna i kuglarza dalece wykraczają poza narzucone im role, łamią stereotypy, zmuszają do refleksji i odsłaniają prawdziwie zaskakujące i często niebezpieczne oblicze.

The aim of this paper is to present a different, unknown side of the clown’s personality. At first sight the character of the clown seems to be unambiguous. He is supposed to entertain the audience, make people laugh and be funny. The clown is not expected to reflect or have wisdom… Therefore, the clown characters presented in T. Mann’s short story Mario and the Magician and in H. Böll’s novel The Clown seem to be even more interesting. They go far beyond their expected roles, break stereotypes, bring reflection and show the true side of their personality which often turns out to be surprising or even dangerous.