Robienie cyrku. Krótka historia zmiany – od rytualnego eksperymentu do eksperymentalnej sztuki

Abstract

Artykuł stanowi próbę analizy zmian kulturowego znaczenia instytucji cyrku, która dokonywała się w trakcie długiego historycznego procesu ewolucji cywilizacyjnej, dotykającej społeczeństwa Zachodu. Kluczowe znaczenie w analizie ma kategoria sacrum, z którą związek determinował kulturowe znaczenie cyrku. Zmiana znaczenia przebiegała od pierwotnych religijnych źródeł wczesnych form igrzysk, kiedy robienie cyrku stanowiło jedną z rytualnych formuł, wykorzystywaną do celebrowania wydarzeń istotnych społecznie, przez etap sekularyzacji tej formuły w okresie dominacji chrześcijaństwa do etapu, w którym cyrk stał się świecką instytucją masowej rozrywki.

This article is an attempt to analyse the change of the cultural meaning of the circus institution which took place during the long historical process of civilization evolution, affecting Western societies. The category of the sacred, the relation to which determined the cultural meaning of the circus, is crucial for this analysis. The change of meaning began from the original religious sources of the early forms of the games, when the circus was one of the ritual formulas used to celebrate socially significant events, and went through the secularisation of this formula during the domination of Christianity to the stage where the circus became a secular institution of mass entertainment.