Tłumacząc nieprzetłumaczalne. Zdania z imiesłowami przysłówkowymi w Panu Tadeuszu i ich odpowiedniki w bułgarskim tłumaczeniu Błagi Dymitrowej

Satoła-Staśkowiak, Joanna

dc.contributor.author	Satoła-Staśkowiak, Joanna
dc.date.accessioned	2023-03-16T07:07:21Z
dc.date.available	2023-03-16T07:07:21Z
dc.date.issued	2020
dc.identifier.citation	Satoła-Staśkowiak J., Tłumacząc nieprzetłumaczalne. Zdania z imiesłowami przysłówkowymi w Panu Tadeuszu i ich odpowiedniki w bułgarskim tłumaczeniu Błagi Dymitrowej, WUŁ, Łódź 2020, https://doi.org/10.18778/8142-721-0	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-8142-721-0
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/46258
dc.description.abstract	Autorka analizuje kwestię tłumaczenia imiesłowów na przykładzie przekładu wybranych ksiąg Pana Tadeusza na bułgarski. Na podstawie szczegółowej analizy zastosowanych tam technik i strategii tłumaczenia przedstawia swoje spostrzeżenia na temat możliwości przekładu istniejących w języku polskim (a nieistniejących w języku bułgarskim) dwóch typów imiesłowów przysłówkowych. Pomimo znaczących systemowych różnic między tymi językami w zakresie bezosobowych form czasownika, bułgarski system językowy posiada właściwe środki językowe umożliwiające przekazanie semantyki polskiego imiesłowu. W publikacji zostały dokładnie i kompleksowo przeanalizowane imiesłowowe konstrukcje w klasycznym dziele Adama Mickiewicza Pan Tadeusz i ich odpowiedniości w tłumaczeniu Błagi Dymitrowej. Joanna Satoła-Staśkowiak oferuje odpowiedni i działający model usystematyzowania i opisywania sposobów tłumaczenia rozważanych konstrukcji gramatycznych z języka polskiego na bułgarski. Model ten byłoby można również z powodzeniem zastosować w dalszych badaniach nad tłumaczeniem polskich konstrukcji imiesłowowych (imiesłowów przysłówkowych uprzednich i imiesłowów przysłówkowych współczesnych) na bułgarski. Chociaż w ostatnich latach obserwuje się rosnące zainteresowanie badaniami translatologicznymi w zakresie słowiańskich przekładów, możliwości tłumaczenia polskich struktur z formami imiesłowowymi na język bułgarski są wciąż stosunkowo słabo zbadane. Badania naukowe zaprezentowane w pracy Joanny Satoły-Staśkowiak są jednymi z pierwszych w tej dziedzinie. Z recenzji prof. dr hab. Diany Blagoevej (Bułgarska Akademia Nauk)	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	przekład	pl_PL
dc.subject	translatoryka	pl_PL
dc.subject	Pan Tadeusz	pl_PL
dc.subject	Adam Mickiewicz	pl_PL
dc.subject	imiesłów przysłówkowy współczesny	pl_PL
dc.subject	imiesłów przysłówkowy uprzedni	pl_PL
dc.title	Tłumacząc nieprzetłumaczalne. Zdania z imiesłowami przysłówkowymi w Panu Tadeuszu i ich odpowiedniki w bułgarskim tłumaczeniu Błagi Dymitrowej	pl_PL
dc.type	Book	pl_PL
dc.page.number	114	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Wydział Humanistyczny	pl_PL
dc.identifier.eisbn	978-83-8142-722-7
dc.references	Bąk P. (1977), Gramatyka języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Bobrowski I. (1988), Jeszcze o fakultatywności podmiotu, „Język Polski”, t. LXVIII, s. 178–182.	pl_PL
dc.references	Bobrowski I. (1998), Gramatyka opisowa języka polskiego (zarys modelu generatywno-transformacyjnego), t. 2, Od struktur wyjściowych do tekstu, Kielce.	pl_PL
dc.references	Bogusławski A., Karolak S. (1970), Gramatyka rosyjska w ujęciu funkcjonalnym, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Bojałkowska K. (2008), Użycie form typu oglądawszy, zjedząc we współczesnym języku polskim, „Poradnik Językowy”, z. 6, s. 31–44.	pl_PL
dc.references	Bojałkowska K. (2010), Opis składniowy imiesłowów przysłówkowych we współczesnym języku polskim, Toruń.	pl_PL
dc.references	Bojałkowska K., Saloni Z. (2005), On the „subject” of Polish constructions with „adverbial participles” in the framework of Meaning-Text Theory, [w:] East West Encounter: Second International Conference on Meaning ⇐⇒ Text Theory, ed. Ju. D. Apresjan, L. L. Iomdin, Moskwa, s. 77–85.	pl_PL
dc.references	Bojałkowska K., Saloni Z. (2008), On the „subject” of Polish constructions with „adverbial participles”, „Wiener Slawistischer Almanach”, vol. 61, s. 301–315.	pl_PL
dc.references	Buttler D. (1971), Zasady poprawnego użycia imiesłowowych równoważników zdań, [w:] H. Satkiewicz, H. Kurkowska, D. Buttlerowa, Kultura języka polskiego, Warszawa, s. 412–421.	pl_PL
dc.references	Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H. (1971), Kultura języka polskiego, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Dalewska-Greń H. (1997), Języki słowiańskie, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Dinekow P. (1956), Mickiewicz w Bułgarii, Materiały sesji naukowej poświęconej twórczości A. Mickiewicza (1855–1955), Warszawa, s. 1–33.	pl_PL
dc.references	Dinekow P. (1968), Losy „Pana Tadeusza” w Bułgarii. Nadbitka z księgi poświęconej Julianowi Krzyżanowskiemu – Literatura Komparatystyka Folklor, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Doroszewski W., Wieczorkiewicz B. (1959), Gramatyka opisowa języka polskiego z ćwiczeniami, t. II, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Grybosiowa A. (1978), Rozwój funkcji imiesłowów nieodmiennych w języku polskim. Związki z nomen, Wrocław.	pl_PL
dc.references	Grzegorczykowa R. (1999), Wykłady z polskiej składni, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Gramatyka współczesnego języka polskiego, Składnia (1984), t. I, red. Z. Topolińska, Warszawa.	pl_PL
dc.references	GWJP = Gramatyka współczesnego języka polskiego, Morfologia (1998), t. II, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, wyd. 2, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Jadacka H. (1991), Imiesłowowy równoważnik zdania – norma a praktyka językowa, „Prace Filologiczne”, R. XXXVI, s. 183–193.	pl_PL
dc.references	Jadacka H. (1994), Próba określenia normy składniowej dotyczącej użycia równoważników imiesłowowych na -ąc, [w:] Polszczyzna i/a Polacy u schyłku XX wieku, red. K. Handke, H. Dalewska-Greń, Warszawa, s. 97–113.	pl_PL
dc.references	Jadacka H. (2002), Użycie imiesłowowych równoważników zdań, [w:] Poradnik językowy dla prawników, Warszawa, s. 85–95 i 163–166.	pl_PL
dc.references	Jadacka H. (2008): Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa, s. 184–196.	pl_PL
dc.references	Jodłowski S. (1971), Stanowisko imiesłowów w systemie gramatycznym, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Klemensiewicz Z. (1937), Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej, Kraków.	pl_PL
dc.references	Klemensiewicz Z. (1963), Zarys składni polskiej, wyd. IV, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Klemensiewicz Z. (1980), Historia języka polskiego, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Klemensiewicz Z. (1982), Składnia, stylistyka, pedagogika językowa, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Klemensiewicz Z. (1983), Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, wyd. XI, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Korytkowska M. (1998), Uprzedniość, rezultatywność a zdania czasowe w języku bułgarskim i polskim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 34, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Kuryłowicz J. (1987), Derywacja leksykalna a derywacja syntaktyczna (przyczynek do teorii części mowy), [w:] Studia językoznawcze. Wybór prac opublikowanych w języku polskim, Warszawa, s. 203–212.	pl_PL
dc.references	Łęgowska-Grybosiowa A. (1970), O składni imiesłowu nieodmiennego, „Język Polski”, t. L, s. 202–212.	pl_PL
dc.references	Popova V., Ivanova D. (2001), Zwięzła gramatyka języka bułgarskiego, Poznań.	pl_PL
dc.references	Rasiowa H. (1975), Wstęp do gramatyki współczesnej, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Saloni Z. (1967), O tendencjach w zakresie użycia imiesłowów przysłówkowych, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 67–71.	pl_PL
dc.references	Saloni Z. (1971), Błędy językowe w pracach pisemnych uczniów liceum ogólnokształcącego. Próba analizy językoznawczej, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Saloni Z., Świdziński M. (1998), Składnia współczesna języka polskiego, wyd. IV, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Satoła-Staśkowiak J. (2009), Translating Into Something That Does Not Exist... – Literary Ways of Translating Polish Sentences with Uninflected Perfect Participles into the Bulgarian Language, „Cognitive Studies/Études Cognitives”, Vol. 9, Warsaw, s. 211–221.	pl_PL
dc.references	Satoła-Staśkowiak J. (2009), Translation of Polish Uninflected Prezent Participle In Bulgarian Literature – on the Basis of „Pan Tadeusz” (Mr Thaddaeus) by Adam Mickiewicz, [w:] Representing Semantics in Digital Lexicography, Mondilex Fourthd Open Workshop, Proceedings, Warsaw, Poland, 29 June–1 July, Institute of Slavic Studies Polish Academy of Sciences, s. 180–188.	pl_PL
dc.references	Szupryczyńska M. (1996), Pozycja składniowa frazy celownikowej w zdaniu polskim, Toruń.	pl_PL
dc.references	Szupryczyńska M. (1996a), Problem pozycji składniowej, [w:] Polonistyka toruńska uniwersytetowi w 50. rocznicę utworzenia UMK. Językoznawstwo, red. K. Kallas, Toruń, s. 135–144.	pl_PL
dc.references	Szober S. (1968), Gramatyka języka polskiego, wyd. IX, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Śmiech W. (1971), Funkcje aspektów czasownikowych we współczesnym języku ogólnopolskim, Łódź.	pl_PL
dc.references	Urbańczyk S. (1999), Encyklopedia języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.	pl_PL
dc.references	Weiss D. (1977), Syntax und Semantik polnischer Partizipialkonstruktionen im Rahmen einer genrativ-transformationellen Sprachbeschreibung, Bern.	pl_PL
dc.references	Wróbel H. (1975), Składnia imiesłowów czynnych we współczesnej Polszczyźnie, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, Nr 70, Katowice.	pl_PL
dc.references	Андрейчин Л. (1976), Начин на изказване, [в:] Помагало по българска морфология, София, c. 336–348.	pl_PL
dc.references	Балан A. (1940), Нова българска граматика, София.	pl_PL
dc.references	Бояджиев Т., Куцаров И., Пенчев Й. (1999), Съвременен български език, София.	pl_PL
dc.references	Врина-Николов М. (2004), Отвъд пределите на превода, София.	pl_PL
dc.references	Величков К. (1884), Адам Мицкевич, „Българска христоматия”, ч. II, Пловдив, c. 32– 33, 78–79.	pl_PL
dc.references	Влахова-Руйковa В. (2009), Практическа граматика – Български език, cc. 208, София.	pl_PL
dc.references	Георгиев C. (1993), Българска морфология, Велико Търново.	pl_PL
dc.references	Граматика на съвременния български книжовен език в три тома (1982), гл. ред. С. Стоянов, т. II Морфология, София.	pl_PL
dc.references	Граматика на Съвременния Български книжовен език в три тома (1983), гл. ред. С. Стоянов, т. II Морфология, том III Синтаксис, София.	pl_PL
dc.references	Динеков П. (1975), Поемата Пан Тадеуш, [в:] Пан Тадеуш, София.	pl_PL
dc.references	Иванова М. (1976), За съпоставително изследване по български език с други езици, Бюлетин.	pl_PL
dc.references	Куцаров И. (2007), Теоретична граматика на българския език. Морфология, Пло- вдив.	pl_PL
dc.references	Кръстева Г. (2019), Преводни трансформации при глаголните категории в български и полски език причастия и деепричастия, автореферат на дисертация, София.	pl_PL
dc.references	Mocков M. (1974), Български език и стил, София.	pl_PL
dc.references	Ницолова Р. (2008), Българска граматика. Морфология, София.	pl_PL
dc.references	Пашов П. (1968), За някои девербативни български наречия и техните синоними от чужд произход, ИБЕ, XVI, c. 683–688.	pl_PL
dc.references	Първев В. (1969), Деепричастието в истарията на съвременния книжовен език, Го- дишник на Соф. У-т, филол. Фак., т. XII.	pl_PL
dc.references	Cлавейков П. (1899), Адам Мицкевич, „Мисъл”, IX, нр. 2, c. 158–171.	pl_PL
dc.references	Станков В. (1969), Българските глаголни времена, София.	pl_PL
dc.references	Станков В. (1980), Значение на свършения и на несвършения вид. Характер на семантичната опозиция между свършения и несвършения вид, [в:] Глаголният вид в български книжовен език, София.	pl_PL
dc.references	Стаявов Ст. (1980), Граматика на българския книжовен език, Трето издание, София.	pl_PL
dc.references	Цонев Б. (1898), Славянски гении, „Български преглед”, V, нр. l, c. 92–106.	pl_PL
dc.references	Mickiewicz A., Pan Tadeusz czyli Ostatni Zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem, Warszawa 1986.	pl_PL
dc.references	Мицкевич А., Пан Тадеуш. Шляхтишка история от годините 1811–1812 в дванаде- сет стихотворни книги, превела Блага Димитрова, София 1979.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/8142-721-0