dc.contributor.author | Rolnik, Dariusz | |
dc.contributor.editor | Karkocha, Małgorzata | |
dc.contributor.editor | Robak, Piotr | |
dc.date.accessioned | 2022-12-22T16:33:07Z | |
dc.date.available | 2022-12-22T16:33:07Z | |
dc.date.issued | 2022 | |
dc.identifier.citation | Rolnik D., Sejmiki mińskie i obywatele mińscy wobec reform Sejmu Czteroletniego (1788–1792), [w:] Verba volant, scripta manent. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin, M. Karkocha, P. Robak (red.), WUŁ, Łódź 2022, https://doi.org/10.18778/8331-014-5.12 | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8331-014-5 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/44852 | |
dc.description.abstract | Citizens of Minsk approached the sejmiks before the 1788 Sejm
with the expectation of reforming the whole state. However, they wanted
above all the successful development of their small homeland. This can be
seen in subsequent sejmiks, where the main attention was paid to the election
of officials, mainly deputies. It was only at the assembly in November 1790 that
the citizens of Minsk supported the reforms, although they did not agree to
the hereditary throne. On this point a change occurred in February 1792. This
next assembly approved the Constitution of 3 May. Some of the citizens spoke
against it in Minsk at that time. This was verified by the Polish-Russian war
in defense of the May Act. Citizens of Minsk supported the reform camp, but
they were also aware of the proximity of Russia. Later they acknowledged
the advantage of the victors, but not convienced, they clung to their small
homeland. Against this background, it is interesting to note the animosities
between families forming the elite of the Minsk voivodeship. The bad Ignacy
Daszkiewicz and the good Adam Chmara. The question remains open as to what
extent the gravity of the situation, the threat of the fall of the Republic, induced
the feuding families to reconcile and abandon privatism. However, it should
be noted that in the Mińsk voivodeship – which is not an exception – all elite
members worked together on important matters important for their small fatherlands,
and making personal conflicts became of secondary importance. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Verba volant, scripta manent. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin; | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | Sejmiki mińskie | pl_PL |
dc.subject | Sejm Czteroletni | pl_PL |
dc.subject | Adam Chmara | pl_PL |
dc.subject | Targowica Confederation | pl_PL |
dc.subject | Constitution of 3 May | pl_PL |
dc.subject | Konstytucja 3 Maja | pl_PL |
dc.title | Sejmiki mińskie i obywatele mińscy wobec reform Sejmu Czteroletniego (1788–1792) | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.page.number | 245-274 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Śląski | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8331-015-2 | |
dc.references | Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD] Archiwum Radziwiłłów, dz. V Korespondencja Radziwiłłów (Daszkiewicz), rkps 2793. Nabytki Oddziału I Protokół konfederacji mińskiej, zapis z 14 VIII 1792, rkps 151. Zbiór Aleksandra Czołowskiego Korespondencja Chmarów, rkps 686. Zbiór Komierowskich A. Chmara do Elżbiety Sapieżyny, rkps 12/12. Zbiór Popielów [ZP] Diariusz sejmiku mińskiego, rkps 130. Listy J. Walickiego i inne papiery XVIII w., rkps 87. | pl_PL |
dc.references | Biblioteka Jagiellońska w Krakowie [BJ] Korespondencja Chmarów, rkps 6659, 6660, 6661, 6662, 6668. | pl_PL |
dc.references | Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie [BCz.] Korespondencja Stanisława Augusta, rkps 724, 732, 920, 921. Korespondencja Świeykowskich, rkps 3185. | pl_PL |
dc.references | Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie Akta konfederacji targowickiej, rkps 1241, t. II. | pl_PL |
dc.references | Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. W. Stefanyka (Львiвска Нацыянальнa Наукова Бiблioтека України iм. В. Стефаника) [LNB] f. 5, op. 1, tzw. Ossolińskich Korespondencja Chmarów, rkps 5397. | pl_PL |
dc.references | Biblioteka Wróblewskich Litewskiej Akademii Nauk (Lietuvos Mokslų Akademijos Vrublevskių Bibloteka) f. 17 (kolekcja) Instrukcje sejmików litewskich 1790, rkps 9. | pl_PL |
dc.references | Litewskie Archiwum Historyczne (Lietuvos Valstybes Istorijos Archyvas) f. 11, op. 1 Rozporządzenie komisji cywilno-wojskowej mińskiej w sprawie lustracji dymów, 12 VI 1790, rkps 709. | pl_PL |
dc.references | Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku (Нацыянальным Гiстарычным Aрхiў Бeларусi) [NGAB] f. 1324, op. 1, Archiwum Chmarów Korespondencja Chmary, rkps 31, 43, 62. Papiery Chmarów, rkps 27, 30, 54, 71. f. 1727, op. 1, Księgi mińskie rkps 27–31. f. 1737, op. 1, Księgi słonimskie rkps 59. | pl_PL |
dc.references | Korespondencja ks. Karola Stanisława Radziwiłła wojewody wileńskiego „Panie Kochanku” 1762–1790 ze zbiorów familijnych, wyd. K. Waliszewski, Kraków 1888. | pl_PL |
dc.references | Lietuvos didžiosios kunigaikštystės seimelių instrukcijos (1788–1790), red. R. Jurgaitis, A. Stankevič, A. Verbickienė, Vilnius 2015. | pl_PL |
dc.references | Zaleski B., Korespondencja krajowa Stanisława Augusta, Poznań 1872. | pl_PL |
dc.references | Butterwick R., Polska rewolucja a Kościół katolicki 1788–1792, Kraków 2012. | pl_PL |
dc.references | Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1697–1794. Spisy, oprac. A. Rachuba, P.P. Romaniuk, Warszawa 2004. | pl_PL |
dc.references | Glemža L., Aktywność polityczna mieszczaństwa Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1789–1792, „Zapiski Historyczne” 2021, t. LXXXVI, z. 1, s. 57–84. https://doi.org/10.15762/ZH.2021.03 | pl_PL |
dc.references | Gordziejew J., Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe w Wielkim Księstwie Litewskim w okresie Sejmu Czteroletniego (1789–1792), Kraków 2010. | pl_PL |
dc.references | Grześkowiak-Krwawicz A., Czy rewolucja może być legalna? 3 maja 1791 w oczach współczesnych, Warszawa 2011. | pl_PL |
dc.references | Jurgaitis R., Nuo bajoriškosios savivaldos iki parlamentarizmo: Vilniaus seimelio veikla 1717–1795 m., Vilniou 2016. | pl_PL |
dc.references | Jusupowić M., Prowincjonalna elita litewska w XVIII wieku. Działalność polityczna rodziny Zabiełłów w latach 1733–1795, Warszawa 2014. | pl_PL |
dc.references | Kalenkiewiczówna A., Rozkład partii Tyzenhauza na tle sejmików litewskich, [w:] Księga pamiątkowa Koła Historyków słuchaczy USB w Wilnie, Wilno 1933, s. 121–155. | pl_PL |
dc.references | Kalinka W., Sejm Czteroletni, t. I, Warszawa 1991. | pl_PL |
dc.references | Korwin [Kossakowski] S., Trzeci maj i Targowica. Materiały do dziejów ostatniego stulecia Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 1890. | pl_PL |
dc.references | Kościałkowski S., Antoni Tyzenhauz, podskarbi nadworny litewski, t. I, Londyn 1970. | pl_PL |
dc.references | Michalski J., Sejmiki poselskie 1788 roku, [w:] J. Michalski, Studia historyczne z XVIII i XIX wieku, t. I, Warszawa 2007, s. 217–284. | pl_PL |
dc.references | Mizia T., Komisje porządkowe cywilno-wojskowe a szkolnictwo parafialne w okresie Sejmu Czteroletniego, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1963, t. VI, s. 40–92. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Adam Chmara (1720–1805) – ostatni wojewoda miński w świecie polityki czasów stanisławowskich i jego archiwum, Katowice 2022. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Mińskie sejmiki poselskie w latach 1778–1786 – między problemami domowymi a światem zewnętrznym, „Res Historica” 2021, nr 51, s. 313–338. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., O postawach szlachty litewskiej wobec konfederacji targowickiej 1792, „Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2004, t. I, s. 73–95. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Sejmiki poselskie mozyrskie w latach 1778–1786 i ich reprezentanci na sejmach Rzeczypospolitej, [w:] Aktual’lnye problemy istorii i kul’tury, Vypusk 2, Mìnsk 2020, s. 258–279. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Szlachta koronna wschodnich kresów Rzeczypospolitej zabranych w II rozbiorze wobec rosyjskich władz w 1793 roku, „Studia Historyczne” 2001, z. 2, s. 199–213. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Tropem politycznym i ideologicznym podroży petersburskiej Adama Chmary ostatniego wojewody mińskiego (1793), [w:] XVIII amžiaus studijos. 6. Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė. Personalijos. Idejos. Refleksijos, red. R. Šmigelskytė-Stukienė, Vilnius 2020, s. 106–116. https://doi.org/10.33918/23516968-006005 | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Województwo mińskie i Jeleńscy w życiu publicznym Rzeczypospolitej w latach 1764–1795 w świetle ich korespondencji, Katowice 2018. | pl_PL |
dc.references | Rolnik D., Z dziejów związku targowickiego na Litwie. O powstaniu i działalności konfederacji mińskiej w latach 1792–1793, [w:] W podróży przez wiek osiemnasty. Studia i szkice z epoki nowożytnej, red. A. Perłakowski, M. Wyszomirska, M. Zwierzykowski, Kraków 2015, s. 317–336. | pl_PL |
dc.references | Šmigelskytė-Stukienė R., Lietuvos didžiosios kunigaikštystės konfederacijos susidarymas ir veikla 1792–1793 metais, Vilnius 2003. | pl_PL |
dc.references | Smoleński W., Konfederacya targowicka, Kraków 1903. | pl_PL |
dc.references | Smoleński W., Ostatni rok Sejmu Wielkiego, Kraków 1896. | pl_PL |
dc.references | Stankevič A., Lietuvos vyriausiojo tribunolo veikla. XVIII amžiaus antroje pousėje, Vilnius 2018. | pl_PL |
dc.references | Szczygielski W., Referendum trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, Łódź 1994. | pl_PL |
dc.references | Wolański A. [Soplica T.], Wojna polsko-rosyjska 1792 r., Warszawa 1996. | pl_PL |
dc.references | Zakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego epoki stanisławowskiej (do 1788 r.). Zmiany w ustroju i funkcjonowaniu, [w:] Ziemie północne Rzeczypospolitej polsko-litewskiej w dobie rozbiorowej 1772–1815, red. M. Biskup, Warszawa–Toruń 1996, s. 59–66. | pl_PL |
dc.references | Zakrzewski A.B., Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XVIII w., Warszawa 2000. https://doi.org/10.18778/7171-360-6.14 | pl_PL |
dc.references | Zakrzewski A.B., Wielkie Księstwo Litewskie (XVI–XVIII w.). Prawo – ustrój – społeczeństwo, Warszawa 2013. | pl_PL |
dc.references | Zielińska Z., „O sukcesyi tronu w Polszcze” 1787–1790, Warszawa 1991. | pl_PL |
dc.references | Zielińska Z., Sejmiki 8 lutego 1790 – pierwsze referendum na temat dokonań sejmu, „Wiek Oświecenia” 1993, t. IX, s. 113–125. | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/8331-014-5.12 | |