Show simple item record

dc.contributor.authorPiaskowski, Łukasz
dc.contributor.editorSygizman, Kinga
dc.contributor.editorŚniecikowska, Beata
dc.date.accessioned2022-10-04T07:23:12Z
dc.date.available2022-10-04T07:23:12Z
dc.date.issued2020
dc.identifier.issn0084-4446
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11089/43517
dc.description.abstractThe audiosphere is a capacious, ambiguous category, often freely used in contextual research. It is a term that has long been present in literary studies, but is used quite freely. The aim of this article will be an in-depth look at the ways of using the word 'audiosphere' and, finally, an attempt to specify research meanings useful in the context of literary studies. The terminology that organizes the sound order of a language exists in the study of literature in two modes. Each mode represents a different path in the development of the field of meanings of the audiosphere category. The first of them was developed by literary researchers as early as the 1980s, where the audiosphere was identified with the audial medium of presenting a literary text, i.e. with singing, recitation or speech. The second mode was subordinated to contemporary influences of cultural anthropology. The creation of sound studies and the so-called sound anthropology resulted in a flood of new meanings of the word 'sound', as well as the need to develop cognitively useful descriptive categories. In this context, the audiosphere is a very Polish term. It is mainly used by Polish researchers, strictly distinguishing it from the soundscape category, which is more common in Western studies. In the article, the two models outlined above will be confronted with each other, and the purpose of this juxtaposition will be to cause shifts in terms of meanings. On the basis of a relatively outlined definition, the basic features of the audiosphere within literary research will be listed. This will make it possible to clarify which specific features of this category are useful in the context of literary studies and which should be rejected. Ultimately, it is about working out the possibility of creating a model of audial interpretation of a poetic text.pl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherŁódzkie Towarzystwo Naukowe; Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiegopl_PL
dc.relation.ispartofseriesZagadnienia Rodzajów Literackich;4
dc.rightsAttribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/*
dc.subjectsoundpl_PL
dc.subjectaudiospherepl_PL
dc.subjectsoundscapepl_PL
dc.subjectsound in poetrypl_PL
dc.subjectsound studiespl_PL
dc.titleAudiosfera jako kategoria literaturoznawcza. Próba przybliżenia zagadnieniapl_PL
dc.title.alternativeAudiosphere as a Category of Literary Studies. An Attempt to Bring the Issue Closerpl_PL
dc.typeArticlepl_PL
dc.page.number133-150pl_PL
dc.contributor.authorAffiliationUniwersytet Wrocławski, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Historii Literatury Romantyzmupl_PL
dc.identifier.eissn2451-0335
dc.referencesBernat Sebastian (2008), Metody badań krajobrazów dźwiękowych [w:] Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, red. Bernat S., Instytut Nauk o Ziemi UMCS, Lublin.pl_PL
dc.referencesBernat Sebastian (2009), Perspektywy ekologii dźwiękowej w Polsce, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, nr 25.pl_PL
dc.referencesBrożek Anna (2007), O kategoriach i kategoryzacjach, „Roczniki Filozoficzne”, nr 1.pl_PL
dc.referencesBrzostek Dariusz (2014), Nasłuchiwanie hałasu. Audioantropologia między ekspresją a doświadczeniem, Wyd. Naukowe UMK, Toruń.pl_PL
dc.referencesChuderski Adam, Bremer Józef (2011), Pojęcia jako przedmiot badań interdyscyplinarnych [w:] Pojęcia. Jak reprezentujemy i kategoryzujemy świat, red. Chuderski A., Bremer J., Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesCiesielczuk Stanisław (1965), Poezje zebrane, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.pl_PL
dc.referencesCzechowicz Józef (1997), Wiersze zebrane, opr. A. Madyda, Algo, Toruń.pl_PL
dc.referencesDziechcińska Hanna (1987), Oglądanie i słuchanie w kulturze dawnej Polski, PWN, Warszawa.pl_PL
dc.referencesGajcy Tadeusz (1980), Pisma, Wydawnictwo Literackie, Kraków.pl_PL
dc.referencesGołaszewska Maria (1997), Estetyka pięciu zmysłów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków.pl_PL
dc.referencesGołąb Maciej (2003), Próba definicji fonosystemu przedstawienia teatralnego. Na przykładzie TIS MW2 Bogusława Schaeffera, „Pamiętnik Teatralny”, nr 3–4.pl_PL
dc.referencesHejmej Andrzej (2012), Muzyczność dzieła literackiego, wyd. 3, Wyd. Naukowe UMK, Toruń.pl_PL
dc.referencesHejmej Andrzej (2013), Komparatystyka. Studia literackie — studia kulturowe, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesHejmej Andrzej (2019), Literatura w kulturze akuzmatycznej, „Ethos”, nr 125.pl_PL
dc.referencesJastrun Mieczysław (1984), Poezje zebrane, t. 1, Czytelnik, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKapelański Maksymilian (1999), Koncepcja „pejzażu dźwiękowego” (soundscape) w pismach R. Murraya Schafera, praca magisterska, maszynopis w bibliotece Instytutu Muzykologii UW, Warszawa.pl_PL
dc.referencesKaziów Michał (1973), O dziele radiowym. Z zagadnień estetyki oryginalnego słuchowiska, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesLosiak Robert (2007), Miejskie pejzaże dźwiękowe. Z projektu badań nad audiosferą w doświadczeniu odbiorczym [w:] Przestrzenie wizualne i akustyczne człowieka. Antropologia audiowizualna jako przedmiot i metoda badań, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław.pl_PL
dc.referencesLosiak Robert (2008), Muzyka w przestrzeni publicznej miasta. Z badań nad pejzażem dźwiękowym Wrocławia [w:] Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, Instytut Nauk o Ziemi UMCS, Lublin.pl_PL
dc.referencesLosiak Robert (2014), Wrocław słuchany. Audiosfera miasta w perspektywie badań terenowych [w:] Audiosfera Wrocławia, red. R. Losiak, R. Tańczuk, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław. Mayen Józef (1965), Radio a literatura, Wiedza Powszechna, Warszawa.pl_PL
dc.referencesLosiak Robert (1972), O stylistyce utworów mówionych, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesMisiak Tomasz (2009), Estetyczne konteksty audiosfery, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, Poznań.pl_PL
dc.referencesMisiak Tomasz (2013), Kulturowe przestrzenie dźwięku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.pl_PL
dc.referencesNycz Ryszard (2012), Poetyka doświadczenia. Teoria — nowoczesność — literatura, IBL PAN, Warszawa.pl_PL
dc.referencesOdrzywolska-Kidawa Anna (2016), „Chodzi pojękując, kaszle, albo pluje”. Odgłosy natury i kultury u Mikołaja Reja [w:] Mikołaj Rej i futuryści, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa.pl_PL
dc.referencesPiechal Marian (1978), Dzień i epoka. Wybór wierszy 1925–1975, Czytelnik, Warszawa.pl_PL
dc.referencesPietruszewska-Kobiela Grażyna (2016), Przygody człowieka nasłuchującego. Krzyki, ryki i śmiechy na czworakach. Odgłosy ciała w międzywojennych wierszach Tytusa Czyżewskiego, Brunona Jasieńskiego, Stanisława Młodożeńca i Anatola Sterna [w:] Mikołaj Rej i futuryści, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa.pl_PL
dc.referencesPrzyboś Julian (1989), Sytuacje liryczne. Wybór poezji, opr. E. Balcerzan, Ossolineum, Wrocław.pl_PL
dc.referencesRadion Ewelina (2019), Percepcja wrażeń akustycznych w wierszu Mochnacki Jana Lechonia, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 1.pl_PL
dc.referencesRegiewicz Adam (2017a), Filolog w słuchawkach, czyli jak literaturoznawca słucha tekstu? [w:] Sposoby słuchania, red. Olejniczak M., Misiak T., Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie, Konin.pl_PL
dc.referencesRegiewicz Adam (2017b), Audioantropologia odgłosów, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 1.pl_PL
dc.referencesReimann Aleskandra (2013), Muzyczny styl odbioru tekstów literackich. Iwaszkiewicz – Barańczak – Rymkiewicz – Grochowiak, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.pl_PL
dc.referencesRosch Eleanor (2005), Zasady kategoryzacji, „Etnolingwistyka”, nr 17.pl_PL
dc.referencesSchafer R. Murray (1977), The Tuning of the World, McClelland and Stewart, Toronto.pl_PL
dc.referencesSterne Laurence (2012), Sonic Imatinations [w:] The Sound Studies Reader, ed. Sterne L., Routledge, London – New York.pl_PL
dc.referencesTaylor John R. (2001), Kategoryzacja w języku. Prototypy w teorii językoznawczej, przeł. A. Skucińska, Universitas, Kraków.pl_PL
dc.referencesThe Oxford Handbook of Sound Studies (2012), ed. Bijsterveld K., Pinch T., Oxford UP, New York.pl_PL
dc.identifier.doi10.26485/ZRL/2020/63.4/9
dc.relation.volume63pl_PL
dc.disciplineliteraturoznawstwopl_PL


Files in this item

Thumbnail
Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe
Except where otherwise noted, this item's license is described as Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe