Czy Arabki mogą przemówić? Twórczość Assii Djebar w walce z opresją i dominacją

Abstract

Jednym z najczęściej przywoływanych argumentów zachodniego imperializmu na rzecz kulturowej wyższości Europy jest sytuacja rdzennych kobiet w krajach Bliskiego Wschodu. Europejski kolonializm często usprawiedliwiał swoją „cywilizacyjną misję” koniecznością uwalniania ich z ucisku patriarchalnej dominacji, podczas gdy w rzeczywistości to właśnie on zintensyfikował podporządkowanie kobiet na skolonizowanych terytoriach. Na przykładzie twórczości prozatorskiej algierskiej pisarki Assii Djebar zamierzam zbadać, w jaki sposób zjawisko to przedstawiane jest w literaturze i czy może ona stać się narzędziem walki zarówno z rodzimym patriarchatem, jak i z imperialnymi stereotypami podwójnie skolonizowanej „natywnej kobiety”. Przeanalizuję również strategie literackie, za pomocą których frankofońska autorka stara się przywrócić głos swoim bohaterkom.

One of the most commonly mentioned western imperialism’s arguments attempting to justify the cultural superiority of Europe is the situation of indigenous women in the Middle East. European colonialism often justified its “civilizing mission” by the necessity of setting them free from the oppression of patriarchal domination. In reality, the colonialism has intensified women’s subordinations in dependent territories. By an example of Assia Djebars’s fiction, I intend to examine how this phenomenon is represented in literature and whether the literature can become a tool in the struggle with the patriarchate and the imperial stereotypes of the double-colonized “native woman”. I will also analyze author’s literary strategies that are supposed to make women’s voice heard again.