dc.contributor.author | Kornacka-Sareło, Katarzyna Anna | |
dc.contributor.editor | Desperak, Izabela | |
dc.contributor.editor | Hyży, Ewa | |
dc.contributor.editor | Kuźma, Inga B. | |
dc.contributor.editor | Pietrzak, Edyta | |
dc.date.accessioned | 2022-03-21T14:13:09Z | |
dc.date.available | 2022-03-21T14:13:09Z | |
dc.date.issued | 2019 | |
dc.identifier.citation | Kornacka-Sareło K. A., Problem dyskryminacji kobiet wśród współczesnych chasydów dynastii „satmar”, [w:] Kobiety wobec dominacji i opresji, Desperak I., Hyży E., Kuźma I. B., Pietrzak E. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019, s. 57-68, https://www.doi.org/10.18778/8142-431-8.05 | pl_PL |
dc.identifier.isbn | 978-83-8142-431-8 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/41267 | |
dc.description.abstract | Celem autorki artykułu było ukazanie problemu dyskryminacji kobiet wśród (współczesnych) chasydów dynastii satmar. Są oni jedną z najbardziej ultraortodoksyjnych grup w obrębie judaizmu. Chociaż żyją obecnie w Stanach Zjednoczonych, Izraelu oraz w niektórych państwach Europy Zachodniej, to zachowują się w taki sposób, jakby czas zatrzymał się w osiemnastym bądź dziewiętnastym stuleciu. Protestują przeciwko jakimkolwiek formom asymilacji, akulturacji czy integracji ze środowiskiem zewnętrznym. W konsekwencji kobiety pochodzące ze wspólnot satmar hasidim stają się pozbawione niemal wszelkich praw. Nie wolno im się uczyć i studiować: zakaz ten dotyczy nawet języków angielskiego i hebrajskiego. Są one także przedmiotem licznych działań opresyjnych ze strony mężczyzn. Działania te zostały ostatnio opisane przez byłą członkinię społeczności chasydów satmarskich, Deborę Feldman, która zdecydowała się na porzucenie wspólnoty i opowiedziała światu swoją historię. Jednakże opuszczenie tego typu grupy nie jest łatwe. Zdaniem autorki niniejszego artykułu Feldman pozostanie na zawsze Żydówką, choć nie przebywa już w otoczeniu Żydów. Innymi słowy, powróci do kodu kulturowego, który ukształtował jej tożsamość, mimo że zdobyła popularność, sławę oraz wykształcenie. Z drugiej natomiast strony głos Debory Feldman wydaje się bardzo ważny ze względu na przyszłe pokolenia kobiet wychowywanych w środowiskach ultraortodoksyjnych, dając owym kobietom nadzieję na zmianę usytuowania w strukturze społecznej. Kobiety te – również dzięki wspomnieniom Feldman – będą mogły uwierzyć we własną wartość, a także w możliwość zdobycia osobistej autonomii oraz podejmowania niezależnych decyzji: tych zwłaszcza, które dotyczą najbardziej intymnych sfer ludzkiej egzystencji. | pl_PL |
dc.description.abstract | The aim of the paper’s author was to present the ways of women’s discrimination in the contemporary hasidic “sect” called satmar hasidim (the ultra-orthodox community within Judaism). Although satmar hasidim live in the USA, Israel and Western Europe nowadays, they vehemently protest against any forms of assimilation, acculturation or integration into the non-Hasidic environment, and they behave as if time had stopped in the 18th and 19th centuries. As a result, the women belonging to such communities are deprived of almost any personal rights. For example, they are forbidden to learn (even the English and Hebrew languages), constantly being an object of men’s oppression in numerous spheres of life. The inhuman ways, in which satmar women are treated by male hasidim, have been described lately by Deborah Feldman – a young woman who left “the satmar” and decided to tell her story to the world. However, as it seems to the article’s author, leaving the group cannot be regarded as an easy task: Feldman will remain a regular Jewish woman – even against her will – in spite of the fact that now she is an emancipated female writer living in Berlin. In other words, she will return to her own culture code in the future, although she gained much popularity and became a highly-educated, well-known and popular person. Nevertheless, Feldman’s voice should be considered as very important as far as the next generations of hasidic girls are concerned. For, Deborah’s case can really give much hope and strength not only to the „satmar” women. Thanks to her memoirs some discriminated women will be able to have a faith in their both human and intellectual values, and they will also find it possible to gain personal autonomy and make their own choices as well as personal independent decisions concerning – especially – the most intimate spheres of life. | pl_PL |
dc.description.sponsorship | Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.
Publikacja została sfinansowana z opłat konferencyjnych oraz dofinansowana przez Dziekanów Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ, Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ, Dziekana Wydziału Zarządzania i Inżynierii Produkcji oraz Dyrektora Instytutu Nauk Społecznych i Zarządzania Technologiami Politechniki Łódzkiej. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
dc.relation.ispartof | Desperak I., Hyży E., Kuźma I. B., Pietrzak E. (red.), Kobiety wobec dominacji i opresji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2019; | |
dc.relation.ispartofseries | Oblicza Femin!zmu; | |
dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ | * |
dc.subject | chasydyzm | pl_PL |
dc.subject | Chasydzi satmarscy | pl_PL |
dc.subject | Feminizm żydowski | pl_PL |
dc.subject | Dybuk Szymona An-skiego: perspektywa feministyczna | pl_PL |
dc.subject | Debora Feldman | pl_PL |
dc.subject | Hasidism | pl_PL |
dc.subject | Satmar Hasidim | pl_PL |
dc.subject | Jewish feminism | pl_PL |
dc.subject | Dybbuk of S. An-sky: feminist perspective | pl_PL |
dc.subject | Deborah Feldman | pl_PL |
dc.title | Problem dyskryminacji kobiet wśród współczesnych chasydów dynastii "satmar" | pl_PL |
dc.type | Book chapter | pl_PL |
dc.rights.holder | © Copyright by Authors, Łódź 2019; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2019 | pl_PL |
dc.page.number | 57-68 | pl_PL |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Zakład Kultury Judaizmu Europejskiego | pl_PL |
dc.identifier.eisbn | 978-83-8142-432-5 | |
dc.contributor.authorBiographicalnote | Katarzyna Anna Kornacka-Sareło – filolog klasyczny i filozof, dr hab. w zakresie filozofii, adiunkt w Zakładzie Kultury Judaizmu Europejskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka trzech monografii: „Prawda, prawo, autorytet. Podstawy osądu moralnego w „Dialogu” Wilhelma Ockhama”; „Wszystko-Ty, Tylko-Ty, Jeden-Ty! „Dybuk” Szymona Anskiego jako dramat filozoficzny” oraz „Motywy kabalistyczno-frankistowskie w Dziadach Adama Mickiewicza”, a także wielu artykułów poświęconych myśli Eliezera Berkovitsa, Richarda L. Rubensteina, Hansa Jonasa, Martina Bubera, Emmanuela Lévinasa, Hansa Jonasa, Karola Mark-sa, Eliego Wisela, Racheli Elior, publikowanych głównie w „Kwartalniku Filozoficznym”, „Przeglądzie Filozoficznym” i w „Studia Religiologica”. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień współczesnej filozofii żydowskiej, mistycyzmu i mesjanizmu żydowskiego oraz żydowskiego feminizmu. | pl_PL |
dc.references | An-skij S. (2003), Mež dvuh mirov (Dibuk). Evrejskaâ dramatičeskaâ legenda v četyreh dejstviâh s prologom i èpilogom, [w:] B. Entin (red.), Polveka evrejskogo teatra 1876–1926. Antologiâ evrejskoj dramaturgii, Izdatel’stvo: Dom Evrejskoj Knigi: Evrejskij kul’turnyj Centr na Nikitskoj, Moskva. | pl_PL |
dc.references | Biale D., Assaf D., Brown B. i in. (2018), Hasidism: A New History. With an Afterword of A. Green, Princeton University Press, Princeton-Oxford. | pl_PL |
dc.references | Czerwonogóra K. (2015), Syjonistyczny ruch kobiet w Europie na przełomie XIX i XX wieku, „Studia Judaica”, t. 18, nr 2 (36), s. 271–291. | pl_PL |
dc.references | Doktór J. (2017), Początki chasydyzmu polskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń. | pl_PL |
dc.references | Elior R. (1993), The Paradoxical Ascent to God: The Kabbalistic Theosophy of Habad Hasidism, State University of New York Press, Albany. | pl_PL |
dc.references | Elior R. (2009), Mistyczne źródła chasydyzmu, Austeria, Kraków–Budapeszt. | pl_PL |
dc.references | Elior R. (2014), Dybuki i kobiety żydowskie w historii społecznej, myśli mistycznej i folklorze, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań–Gniezno. | pl_PL |
dc.references | Feldman D. (2010), Once upon a Life: Deborah Feldman, „The Guardian” https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2010/aug/29/deborah-feldman-hasidic-once-upon-a-life [dostęp: 28.02.2018]. | pl_PL |
dc.references | Feldman D. (2014), Exodus: A Memoir, Blue Rider Press, New York. | pl_PL |
dc.references | Feldman D. (2017), Unorthodox. Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów, Wydawnictwo Poradnia K, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Fenton S., Rabbi Warns Jewish Women Not to Wear Red and Yellow or ‘Sinful’ Skirts that Reveal their Knees http://www.independent.co.uk/news/uk/homenews/ultra-orthodox-rabbi-issues-letter-warning-to-women-it-is-a-sin-to-wear-skirts-revealing-their-knees-a7322726.html [dostęp: 24.02.2018]. | pl_PL |
dc.references | Frister R. (1996), Autoportret z blizną w tle, Świat Książki, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Frister R. (2012), Kobieta w oczach chasydów. Życie w ukryciu, „Polityka” https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/1525203,3,kobieta-w-oczach-chasydow.read [dostęp: 22.02.2018]. | pl_PL |
dc.references | Kaplan Z. J. (2004), Rabbi Joel Teitelbaum, Zionism, and Hungarian Ultra-Orthodoxy, „Modern Judaism”, vol. 24, no. 2. | pl_PL |
dc.references | Kornacka-Sareło K. (2016), Wszystko Ty, tylko Ty, jeden Ty! „Dybuk” Szymona An-skiego jako dramat filozoficzny, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań. | pl_PL |
dc.references | Kornbluth J., Unorthodox: The Scandalous Rejection of My Hasidic Roots http://www.headbutler.com/reviews/unorthodox-scandalous-rejection-my-hasidic-roots/ [dostęp: 6.03.2018]. | pl_PL |
dc.references | Marcinkowski R. (2016), Miszna. Naszim (Kobiety), Bellerive-sur-Allier: Wydawnictwo DiG-Edition La Rama, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Moskal N. (2016), Przedmowa, [w:] E. Singer-Kreitman, Rodowód, Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN-Fame, Lublin, s. 5–15. | pl_PL |
dc.references | Przeździecka A., Cnijut jest spokojem http://www.fzp.net.pl/wiecej-o/cnijut-jest-spokojem# [dostęp: 24.02.2018]. | pl_PL |
dc.references | Scholem G. (1978), Kabbalah, Meridian, New York. | pl_PL |
dc.references | Scholem G. (1973), Sabbatai Ṣevi: The Mystical Messiah, Routledge and Kegan Paul, Princeton–New Jersey. | pl_PL |
dc.references | Singer-Kreitman E. (2016), Rodowód, Ośrodek Brama Grodzka-Teatr NN-Fame Art, Lublin. | pl_PL |
dc.references | Steinsaltz A. (2014), Róża o trzynastu płatkach, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa. | pl_PL |
dc.references | Stewart S. (2012), I Was a Hasidic Jew – but I Broke Free, „New York Post” 2012 https://nypost.com/2012/02/07/i-was-a-hasidic-jew-but-i-broke-free/ [dostęp: 4.02.2028]. | pl_PL |
dc.references | Tetela M., Proces Kastnera: sprawa węgierskiego Żyda, która wstrząsnęła Izraelem http://www.magyazyn.pl/proces-kastnera-sprawa-wegierskiego-zyda-ktora-wstrzasnela-izraelem/ [dostęp: 24.02.2018]. | pl_PL |
dc.references | Wodziński M. (2003), Oświecenie żydowskie w Królestwie Polskim wobec chasydyzmu. Dzieje pewnej idei, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa. | pl_PL |
dc.identifier.doi | 10.18778/8142-431-8.05 | |
dc.discipline | historia | pl_PL |
dc.discipline | nauki socjologiczne | pl_PL |