dc.contributor.author | Szkutnik, Piotr | |
dc.date.accessioned | 2022-03-10T18:12:29Z | |
dc.date.available | 2022-03-10T18:12:29Z | |
dc.date.issued | 2021-12-30 | |
dc.identifier.issn | 1644-857X | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/41117 | |
dc.description.abstract | After his studies at the seminary in Włocławek, Andrzej Chyliński, born in 1799, was ordained a priest in 1823. He was initially a vicar in Mstów, then an administrator in Przystajń, Wilkowiecko, Mierzyn, and Wola Grzymalina. In the years 1833–1843, he served in Wąsosz, and in the years 1843 to 1862 – that is until his death – he was an administrator and parish priest in Męka in the Kujawsko-Kaliska diocese. He was born in a family of craftspeople and came from a small private town of Lubraniec near Włocławek. After his father’s death, Andrzej Chyliński’s family, who he undoubtedly supported, lived in the priest’s pastoral institutions. The clergyman’s position influenced the marriages of his sisters. A certain accumulation of capital, which was possible thanks to the brother’s work, was perhaps useful for the dowry. The priest’s brothers-in-law were the son of a clerk – probably an impoverished nobleman – and the son of townspeople from Kielce. The social circle of the priest’s relatives consisted of representatives of the local nobility, intelligentsia, low-level officials, skilled workmen, as well as local peasants. In order to match the yeomanry environment, the clergyman tried to raise the social status of his loved ones in various acts and deeds by calling them “born”. The desire to establish the current position and to obliterate the petty-bourgeoisie origin should be associated with interference in the content of the metric records of the priest’s siblings, in which bourgeois qualifiers such as “honest” and “notorious” were removed and replaced by the term “Sir”. | en |
dc.description.abstract | Urodzony w 1799 r. Andrzej Chyliński, po nauce w seminarium we Włocławku, został w 1823 r. wyświecony na księdza. Był początkowo wikariuszem w Mstowie, następnie administratorem w Przystajni, Wilkowiecku, Mierzynie, Woli Grzymalinie, w latach 1833–1843 w Wąsoszu, a w latach 1843–1862 administratorem i proboszczem parafii Męka w diecezji kujawsko-kaliskiej. Pochodził z rodziny rzemieślniczej, z małego prywatnego miasta Lubraniec pod Włocławkiem. Po śmierci ojca, na placówkach duszpasterskich księdza mieszkała jego rodzina, którą niewątpliwie utrzymywał. Pozycja duchownego wpłynęła na mariaże jego sióstr. Pewna akumulacja kapitału, która nastąpiła dzięki pracy brata, zapewne przydała się na posag. Szwagrami kapłana zostali: syn urzędnika – zapewne zubożałego szlachcica oraz syn mieszczan z Kielc. Krąg towarzyski krewnych księdza składał się z przedstawicieli lokalnej szlachty, inteligencji, urzędników niskiego szczebla, fachowców, jak też okolicznych chłopów. By dorównać drobnoszlacheckiemu otoczeniu, duchowny starał się podnieść status społeczny bliskich w aktach określając ich mianem „urodzonych”. Z chęcią ugruntowania aktualnej pozycji i zatarcia drobnomieszczańskiego pochodzenia należy wiązać ingerencję w treść zapisów metrykalnych rodzeństwa księdza, w których usunięto kwalifikatory mieszczańskie „uczciwy” i „sławetny” zastępując je określnikiem „pan”. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Przegląd Nauk Historycznych;2 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | genealogy | en |
dc.subject | biographical writing | en |
dc.subject | social promotion | en |
dc.subject | Lubraniec | en |
dc.subject | Męka | en |
dc.subject | lower middle class | en |
dc.subject | clergy | en |
dc.subject | 19th century | en |
dc.subject | genealogia | pl |
dc.subject | biografistyka | pl |
dc.subject | awans społeczny | pl |
dc.subject | Lubraniec | pl |
dc.subject | Męka | pl |
dc.subject | drobnomieszczaństwo | pl |
dc.subject | duchowieństwo | pl |
dc.subject | XIX w. | pl |
dc.title | Krąg rodzinny ks. Andrzeja Chylińskiego (1799–1862), proboszcza parafii Męka w dekanacie sieradzkim | pl |
dc.title.alternative | The family circle of Fr. Andrzej Chyliński (1799–1862), Męka parish priest in the Sieradz deanery | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 27-48 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Łódzki | pl |
dc.identifier.eissn | 2450-7660 | |
dc.references | Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej [AACz] sygn. KM 1646, KM 4639, KM 4716, KM 4717. | pl |
dc.references | Archiwum Diecezjalne we Włocławku [ADWł] sygn. KM par. Lubraniec 2, 2a, 4, 14, 17, 19, 24. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Częstochowie [APCz] Akta stanu cywilnego Przystajń, sygn. 59. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Częstochowie [APCz] Akta stanu cywilnego Truskolasy, sygn. 72, 76, 78, 82, 84, 104. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Częstochowie [APCz] Akta stanu cywilnego Wąsosz, sygn. 53, 89. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Czastary, sygn. 90, 93, 95, 98, 102, 105, 109. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Męka, sygn. 112. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Wieluń, sygn. 110. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Zadzim, sygn. 68. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Zduńska Wola, sygn. 96, 114. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Łodzi – Oddział w Sieradzu [APŁoS] Akta notariusza J. Sikorskiego w Szadku, sygn. 8. | pl |
dc.references | Archiwum Państwowe w Toruniu – Oddział we Włocławku [APToW] Akta stanu cywilnego Lubraniec, sygn. 1, 9, 19, 27. | pl |
dc.references | Encyklopedja kościelna podług teologicznej encyklopedji Wetzera i Weltego z licznemi jej dopełnieniami przy współpracownictwie kilkunastu duchownych i świeckich osób, wyd. M. Nowodworski, t. X, Warszawa 1877. | pl |
dc.references | Ordo divini offici ad usum dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis pro anno domini 1862…, Warszawa [1861]. | pl |
dc.references | Ordo divini offici ad usum universi cleri saecularis dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis pro anno bissextili MDCCCXX…, Warszawa [1819]. | pl |
dc.references | Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiej informacyi o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851. | pl |
dc.references | Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, oprac. E. Sęczys, Warszawa 2000. | pl |
dc.references | Złota księga szlachty polskiej, oprac. T. Żychliński, R. I–V, Poznań 1879–1883. | pl |
dc.references | Caban W., Struktura społeczno-zawodowa ludności Kielc w latach 1832–1862 w świetle akt stanu cywilnego, „Kieleckie Studia Historyczne” 1987, t. VI, s. 113–132. | pl |
dc.references | Dacewicz L., Uwarunkowania socjalno-kulturowe nadawania imion podwójnych w Dekanacie Białystok w II połowie XIX wieku, „Studia Wschodniosłowiańskie” 2017, t. XVII, s. 169–186. | pl |
dc.references | Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959. | pl |
dc.references | Jedlicki J., Klejnot i bariery społeczne: przeobrażenia szlachectwa polskiego w schyłkowym okresie feudalizmu, Warszawa 1968. | pl |
dc.references | Kobierecki M., Walewscy herbu Kolumna w XVII–XVIII wieku. Genealogia. Majętności. Działalność publiczna, Łódź 2008. | pl |
dc.references | Kubiak W., Dzieje Lubrańca, Toruń 2005. | pl |
dc.references | Kujawski W., Kościelne dzieje Sieradza, Włocławek 1998. | pl |
dc.references | Lewalski K., Odsłony codzienności. Rzymskokatolickie duchowieństwo parafialne na prowincji Królestwa Polskiego na przełomie XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2019. | pl |
dc.references | Muznerowski S., Lubraniec (monografia), Włocławek 1910. | pl |
dc.references | Olszewski D., Struktura społeczna duchowieństwa diecezji kielecko-krakowskiej (1835–1864), [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wielu. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, t. VI, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 1974, s. 129–183. | pl |
dc.references | Szkutnik P., Duchowieństwo dekanatu szadkowskiego w roku 1835, „Biuletyn Szadkowski” 2007, t. VII, s. 27–60. | pl |
dc.references | Szkutnik P., Inwentarz ruchomości z 1862 r. ks. Andrzeja Chylińskiego proboszcza parafii Męka w dekanacie sieradzkim, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2020, t. CXIV, s. 371–386. | pl |
dc.references | Truściński Ł., Przedstawiciel elity Grodziska Wielkopolskiego, podwójci Maciej Hanyk, w świetle jego testamentu z 1712 r., [w:] Społeczeństwo staropolskie. Seria nowa, t. V (Społeczeństwo a elity), red. A. Karpiński, Warszawa 2018, s. 263–278. | pl |
dc.references | Wlaźlak W. P., Dzieje kościelne Pajęczna, Pajęczno 2005. | pl |
dc.references | Wlaźlak W. P., Parafia Przenajświętszej Trójcy w Przystajni, „Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej” 2015–2016, t. VII–VIII, s. 101–102. | pl |
dc.references | Wlaźlak W. P., Parafia św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy w Wilkowiecku, „Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej” 2015–2016, t. VII–VIII, s. 127–128. | pl |
dc.references | Zabraniak S., Między Wartą a Liswartą. Z dziejów parafii Wąsosz (do 2015 r.), Częstochowa 2015. | pl |
dc.contributor.authorEmail | piotr.szkutnik@uni.lodz.pl | |
dc.identifier.doi | 10.18778/1644-857X.20.02.02 | |
dc.relation.volume | 20 | |