Z problematyki współpracy międzynarodowej na przykładzie spraw podatkowych

Abstract

This paper tackles some issues concerning the scope of state’s jurisdiction in tax matters. Starting with the concept of state jurisdiction under international law, it is shown that state jurisdiction in tax matters – as in case of state jurisdiction in any other matter – is subject to the limitations stemming form the broad range of norms of international law, both of general and of particular nature. The most common source of those limitations are bilateral treaties concerning elimination of double taxation. In this context some peculiar multilateral instruments on mutual assistance are emerging. Two of them – namely the 1988 Convention on Mutual Administrative Assistance in Tax Matters and the 2016 Multilateral Convention to Implement Tax Treaty Related Measures to Prevent Base Erosion and Profit Shifting are good examples of current practice of States. It may be concluded that States undertake their international obligations in order to uniform and tighten their tax systems on the one hand, on the other to delineate precise confines between tax jurisdictions around the world.

Przedmiotem artykułu są zagadnienia związane z kształtowaniem przez państwa swojej jurysdykcji w sprawach podatkowych. Wychodząc z prawnomiędzynarodowej koncepcji jurysdykcji państwa, autorka wskazuje, że wykonywanie przez państwa jurysdykcji podatkowej poddane jest –podobnie jak wykonywanie jurysdykcji w każdej innej dziedzinie aktywności państwowej – ograniczeniom wynikającym z norm prawa międzynarodowego, począwszy od zwyczajowej zasady sformułowanej w sprawie statku Lotus (Lotus principle), po indywidualne zobowiązania międzynarodowe przyjmowane przez państwa w postaci wielo- i dwustronnych traktatów dotyczących podatków, zwłaszcza umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Szczególną formą współpracy międzynarodowej w sprawach podatkowych są wielostronne porozumienia pomiędzy jurysdykcjami podatkowymi. Przykład dwóch z nich – konwencji z 1988 r. o udzielaniu wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych oraz konwencji z 2016 r. implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku – daje asumpt do konstatacji, że państwa, przyjmując na siebie zobowiązania międzynarodowe, dążą z jednej strony do ujednolicenia i uszczelnienia systemów podatkowych, z drugiej zaś do coraz precyzyjniejszego wyznaczenia granic pomiędzy swoimi jurysdykcjami podatkowymi.