Bułgarskie czasowniki dwuaspektowe w klasach verba cogitandi i verba sentiendi

Abstract

W tekście przedstawiono analizę tzw. czasowników dwuaspektowych z klas verba cogitandi i verba sentiendi w języku bułgarskim. Do analizy wykorzystano teorię aspektu semantycznego, autorstwa Stanisława Karolaka. Z przeprowadzonych badań wynika, że czasowniki tradycyjnie uważane za dwuaspektowe zdecydowanie częściej występują w zbiorze czasowników mentalnych niż emotywnych. Zauważono również, że tendencję do dwuaspektowości mają głównie czasowniki trójargumentowe. Podejście semantyczne do aspektu słowiańskiego dało podstawę do stwierdzenia, że zamiast klasycznej dla języków słowiańskich aspektualności wyrażonej sufiksalnie lub prefiksalnie, w bułgarskich czasownikach dwuaspektowych jest ona wyrażona gramemem tematycznym, wartość którego jest uzależniona od planu temporalnego.

This article presents an analysis of the so-called biaspectual verbs of the verba cogitandi and verba sentiendi classes in the Bulgarian language. The study draws on Stanisław Karolak’s theory of semantic aspect. The analysis indicates that verbs traditionally considered biaspectual are by far more frequent in the category of mental verbs. A tendency towards biaspectuality is observed mainly in three-argument verbs. In terms of semantic approach to Slavic aspect, it can be concluded that the aspect of Bulgarian biaspectual verbs is expressed by a thematic morpheme rather than a suffix or prefix, as is typically the case in Slavic languages, and that its value is dependent on the temporal plane.