Matrioszka i idealna rozdzielczość języka. O trudnej sztuce pisania abstraktów

Abstract

W artykule badamy konieczność dostosowania abstraktu artykułu lub innego tekstu naukowego do odbiorcy i sposobu indeksowania treści naukowych przez wyszukiwarki naukowe oraz bazy danych. Stawiamy tezę, że abstrakt nie jest tym samym co streszczenie i musi mieć określony kształt oraz że duży wpływ na widoczność tekstu w sieci ma stopień użycia terminologii specjalistycznej. Rozwój komunikacji naukowej i publikowanie w modelu open access sprawia, że autorzy powinni opanować podstawy abstraktologii. Oczekują tego od nich agencje finansujące badania, instytucje naukowe, ośrodki badawcze oraz społeczeństwo. Upowszechnianie i popularyzacja nauki wiążą się z widocznością wyników badań, a także z rozwojem sztuki pisania abstraktów. Badanie zostało oparte na doświadczeniach autorów, obserwacji środowiska naukowego oraz dostępnych tekstach dotyczących żargonu/terminologii naukowej, metod pisania abstraktów i technik ASEO. Analiza wykazała, że abstrakt tekstu naukowego jest lepiej indeksowany przez bazy i wyszukiwarki naukowe, gdy zawiera kluczowe słowa i frazy, oraz że abstrakt napisany językiem zrozumiałym dla odbiorcy jest czytany chętniej i pomaga upowszechnić tezy zawarte w artykule. Wynika z tego, że abstrakt powinien być napisany zgodnie z możliwościami i ograniczeniami narzędzi indeksujących teksty naukowe oraz dopasowany do odbiorcy w zależności od jego kompetencji: inaczej napiszemy abstrakt dla ekspertów oceniających granty naukowe, a inaczej gdy ma popularyzować naukę poza środowiskiem akademickim. Terminologia powinna być stosowana z umiarem. W abstrakcie warto powtarzać słowa kluczowe dla samego artykułu, ale bez nadużywania żargonu.