dc.contributor.author | Wichowa, Maria | |
dc.date.accessioned | 2021-06-18T15:09:07Z | |
dc.date.available | 2021-06-18T15:09:07Z | |
dc.date.issued | 2020-12-30 | |
dc.identifier.issn | 0860-7435 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/37698 | |
dc.description.abstract | Father Stanisław Grochowski was an outstanding translator of religious poetry. He translated all the church hymns from Latin (Krakow, 1598). Then, in 1606, he published a translation of a fragment of the work Mariale by Bernard of Morlas (12th century); the hymn Omni die dic Mariae, in the 16th century in Poland considered to be the work of St. Kazimierz. It was a bilingual edition: a Latin text critically compiled by Grochowski on the basis of handwritten sources available to him, and a Polish poetic translation of the same author along with notes by the eminent composer Diomedes Caton. The edition was conceived as a popular songbook intended for use by the faithful of the Catholic Church, engaged in the struggle for souls with reformation denominations. It was a proof of the priest's commitment to the fight against the Counter-Reformation and an important step in the popularization of medieval prayer in the Renaissance religious culture. | en |
dc.description.abstract | Ksiądz Stanisław Grochowski był wybitnym tłumaczem liryki religijnej. Dokonał przekładu z łaciny wszystkich hymnów kościelnych (Kraków 1598). Następnie w roku 1606 opublikował tłumaczenie fragmentu utworu Mariale Bernarda z Morlas (XII w.) czyli hymnu Omni die dic Mariae, w XVI wieku w Polsce uznawanego za dzieło św. Kazimierza. Było to wydanie bilingwiczne: tekst łaciński opracowany krytycznie przez Grochowskiego na podstawie dostępnych mu rękopiśmiennych przekazów i polski przekład poetycki tegoż autora wraz z nutami wybitnego kompozytora Diomedesa Catona. Edycja była pomyślana jako popularny śpiewnik przeznaczony do użytku wiernych Kościoła katolickiego, zaangażowanego w walce o rząd dusz z wyznaniami reformacyjnymi. Stanowiła dowód zaangażowania kapłana w walkę z kontrreformacją i ważny krok na drodze popularyzacji średniowiecznej modlitwy w renesansowej kulturze religijnej. | pl |
dc.language.iso | pl | |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.relation.ispartofseries | Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum;31 | pl |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 | |
dc.subject | Stanisław Grochowski | en |
dc.subject | Bernard of Morlas | en |
dc.subject | religious poetry of the 16th century | en |
dc.subject | hymn Omni die dic Mariae – polish translation | en |
dc.subject | Stanisław Grochowski | pl |
dc.subject | Bernard z Morlas | pl |
dc.subject | poezja religijna XVI wieku | pl |
dc.subject | hymn Omni die dic Mariae – przekład polski | pl |
dc.title | Stanisława Grochowskiego Modlitwa Kazimierza ś[więtego], królewica polskiego, łacińskim rytmem przez tegoż świętego napisana i takimże na polskie przetłumaczona – dzieje i charakterystyka utworu, edycja krytyczna | pl |
dc.title.alternative | Stanisław Grochowski’s Modlitwa Kazimierza ś[więtego], królewica polskiego, łacińskim rytmem przez tegoż świętego napisana i takimże na polskie przetłumaczona [Prayer of Casimir the Saint, the Polish prince, written in Latin rhythm by the same saint and also translated into Polish] – history and characteristics of the work; critical edition | en |
dc.type | Article | |
dc.page.number | 87-111 | |
dc.contributor.authorAffiliation | Instytut Filologii Polskiej i Logopedii, Zakład Literatury Dawnej, Nauk Pomocniczych i Edytorstwa Uniwersytetu Łódzkiego | pl |
dc.identifier.eissn | 2450-1336 | |
dc.references | Bernard z Morlas (2007). Mariale, przeł. Józef Bohdan Zaleski. W: M. Starowieyski (oprac.), Muza łacińska. Antologia poezji wczesnochrześcijańskiej i średniowiecznej (III–XIV/XV wiek). Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. BN II 255. | pl |
dc.references | Derey, Błażej (1645). Nabożne pieśni, które przy gromadnym odprawowaniu różańców tak błogosławionej Panny Maryjej, jak też Najświetszegi Imienia Jezus śpiewane być mogą, Wydane przez br [ata] Błażeja Dereya, kapłana zakonu kaznodziejskiego, z dozwoleniem starszych, Kraków 1645, druk Stanisława Bertutowica. [Wyd. fototypiczne 1977]. Warszawa: Pax. | pl |
dc.references | Grochowski, Stanisław (1598). Rytmy o zacności, dobrodziejstwach i pobożnym wzywaniu Rodzicielki Boskiej Dziewice Maryjej dawnym i sztucznym wierszem łacińskim spisane a teraz nowo takowymi polskim wyrażone, wydane za staraniem ks. H[ieronoma] Powodowskiego, w Krakowie u Jakuba Sebeneichera 1598. [Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, sygn. 2126 i Cim]. | pl |
dc.references | Grochowski, Stanisław (1606). Rytmy łacińskie dziwnie sztuczne i nabożeństwem swym a starodawnością dosyć wdzięczne, Kraków 1606, druk Bazyli Skalski. [Wyd. fototypiczne 1976]. Warszawa: Pax. | pl |
dc.references | Mazurkiewicz, Roman (oprac.) (2008). Przedziwna Matka Stworzyciela swego. Antologia dawnej polskiej poezji maryjnej. Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów. | pl |
dc.references | Bełcikowski, Adam (1893). Księdza Stanisława Grochowskiego żywot i pisma. Lwów: z drukarni Władysława Łozińskiego. | pl |
dc.references | Bohner, Philoteus & Gilson, Etienne (1962). Historia filozofii chrześcijańskiej. Od Justyna do | pl |
dc.references | Mikołaja Kuzańczyka. Warszawa: Pax. | pl |
dc.references | Domański, Juliusz (1984). Kilka uwag o teorii i praktyce przekładania w łacińskim obszarze językowym. Przegląd Tomistyczny, 1, 123–161. | pl |
dc.references | Glinka, Aleksander (1961). Hieronim Powodowski: teolog polemista XVI wieku. Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce, 13, 65–96. | pl |
dc.references | Grochowski, Stanisław (1859). Poezye. Kraków: Nakładem Wydawnictwa Biblioteki Polskiej. | pl |
dc.references | Jaroszewicz, Florian (1767). Matka świętych Polska albo żywoty świętych, błogosławionych, wielebnych, świątobliwych, pobożnych Polaków i Polek wszelkiego stanu i kondycyji, każdego wieku od zakrzewionej w Polsce chrześcijańskiej wiary osobliwą życia doskonałością słynących. Kraków: Drukarnia Stanisława Stachowicza. Dostępny również w wersji elektronicznej: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/226838/edition/215354/content | pl |
dc.references | Łukarska, Beata (2018). Religijność sarmacka w przekazie piśmiennictwa polskiego XVII i XVIII wieku. Zarys monograficzny i antologia tekstów źródłowych. Częstochowa: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza. | pl |
dc.references | Mazurkiewicz, Roman (2001). Zapomniane polonicum w zbiorach Biblioteki Watykańskiej. Terminus, 1–2, 169–176. | pl |
dc.references | Ong, Walter J. (2011). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego | pl |
dc.references | Prejs, Marek (2009). Oralność i mnemonika. Późny barok w kulturze polskiej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. | pl |
dc.references | Przezdziecki, Aleksander (1867). Modlitwa świętego Kazimierza Jagiellończyka do Najświętszej Panny. z rękopisów XII, XIV i XVI wieku i ze źródeł archiwalnych krytycznie wyjaśniona. Kraków: [s.n.], (Druk. c. k. Uniwersytetu Jagiellońskiego). | pl |
dc.references | Sawicki, Stefan (1959). Matka Boska w poezji średniowiecza i renesansu. W: M. Jasińska [i in.] (oprac.), Matka Boska w poezji polskiej. T. i Szkice z dziejów motywu (s. 9–36). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. | pl |
dc.references | Szlagowska, Danuta, Seventeenth-century Gdańsk instrumental music source. Interdisciplinary Studies in Musicology [online], 11, 123–139. Pobrane 24 stycznia 2021, z: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/ism/article/view/15044/14791 | pl |
dc.references | Szweykowski, Zygmunt (red.) (1958). Z dziejów polskiej kultury muzycznej. I. Kultura staropolska. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne. | pl |
dc.references | Węgrzynowicz, Antoni (1704). Melodia św. Kazimierza, królewicza polskiego albo pieśń Omnidie etc. o Najświętszej Pannie Maryi kazaniami chwalę Najświętszej Panny i oraz potrzebne nauki chrześcijańskie zamykającemi, przyozdobione. Przydane są troje kazania św. Kazimierza [...]. Kraków: Drukarnia Mikołaja Aleksandra Schedla. Dostępny również w wersji elektronicznej: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/101740/edition/94777/content | pl |
dc.references | Wichowa, Maria (2003). Stanisław Grochowski jako tłumacz hymnów kościelnych: na podstawie tomiku „Rytmy łacińskie, dziwnie sztuczne...”. Collectanea Philologica, 6, s. 237–250. | pl |
dc.references | Windakiewicz, Stanisław (1891). X[Ksiądz] Stanisław Grochowski: studyum biograficzno-literackie. Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 18(1), 31–85. Dostępny również w wersji elektronicznej: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/106844/edition/118011/content | pl |
dc.references | Witkowska, Aleksandra & Nastalska, Joanna (2007). Staropolskie piśmiennictwo hagiograficzne. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski. | pl |
dc.contributor.authorEmail | wichowa@hotmail.com | |
dc.identifier.doi | 10.18778/0860-7435.31.06 | |
dc.relation.volume | 2 | |