Kaplica grobowa rodziny Trębickich w Zembrowie jako przykład francuskich wpływów w dziewiętnastowiecznym budownictwie sepulkralnym na ziemiach polskich

Abstract

The chapel of the Trębicki family (Ślepowron coat of arms), was built in 1884 in the old church cemetery in Zembrów in Podlasie (Sokołów district). The building was erected by Stanisław and Emilia Trębicki, owners of the estate and the brick manor in Kurowice. The architect, unknown by name, gave the chapel made of cherry colored bricks and gray sandstone Romanesque-Gothic forms, which he borrowed from the French trade journal “Revue générale de l’architecture et des travaux publics”. The prototype were the plans for the burial building of the aristocratic Berghes family, which was designed and erected in the cemetery in Rânes (Normandy region, Orne department) in 1872–1873 by architect Victor Ruprich-Robert (1820–1887), published in its pages in 1876. The chapel in Zembrów is one of the many Polish tombs inspired by French implementations. The research conducted by the author so far has shown that statistically the largest number of such objects were created in Catholic cemeteries in Warsaw (33) and in the Kingdom of Poland (9).

Kaplica rodziny Trębickich h. Ślepowron powstała w 1884 roku na starym cmentarzu przykościelnym w Zembrowie na Podlasiu (pow. sokołowski). Budowlę wznieśli Stanisław i Emilia Trębiccy, właściciele majątku ziemskiego i murowanego dworu w Kurowicach. Nieznany z imienia i nazwiska architekt nadał wymurowanej z cegły wiśniówki i szarego piaskowca kaplicy formy romańsko-gotyckie, które zaczerpnął z francuskiego czasopisma branżowego „Revue générale de l’architecture et des travaux publics”. Za pierwowzór posłużyły opublikowane na jego łamach w 1876 roku plany budowli grobowej arystokratycznej rodziny Berghesów, którą zaprojektował i wzniósł na cmentarzu w Rânes (rejon Normandia, departament Orne) w latach 1872–1873 architekt Victor Ruprich-Robert (1820–1887). Kaplica w Zembrowie jest jedną z wielu polskich budowli grobowych inspirowanych francuskimi realizacjami. Dotychczasowe badania prowadzone przez autorkę wykazały, że statystycznie najwięcej takich obiektów powstało na cmentarzach katolickich w Warszawie (33) i na terenie Królestwa Polskiego (9).