Kriminalroman (?) des Schweigens. Zu Friedrich Anis neuestem Werk "Süden" (2011)

Abstract

Der vorliegende Text stellt eine Analyse eines recht untypischen Kriminalromans von Friedrich Ani dar. Der Titel Süden ist der Name eines im Rahmen der Gattung ebenso untypischen Protagonisten/Detektivs. Wenn im Zentrum einer typischen Kriminalgeschichte das Rätsel eines Verbrechens, meistens eines Mordes, steht und somit im Vordergrund die Frage nach dem „Wer?“, so liegt hier das Hauptanliegen des Erzählers auf der Suche nach einem Verschwundenen, dessen Existenz erst durch sein Verschwinden sichtbar wird. Genauso unkonventionell ist die Arbeitsmethode des Ermittlers, der im Gegensatz zu seinen idealtypischen ‚Kollegen‘ nicht abfragt, sondern durch eigenes Schweigen, lies: Abwarten, seine Gegenspieler zum Sprechen bringt. Der Roman von Ani ist ein Bestandteil des Romanzyklus mit dem Verschwundenen- Sucher Süden in der Hauptrolle.

The present article contains the analysis of a rather non-typical detective novel by Friedrich Ani. Its title Süden is the name of a protagonist/detective who, in the framework of the genre, can be considered equally non-typical. While in a typical detective story the mystery of a crime, most often murder, forms the centre and thus the question „Who?“ is at the fore, the main concern of Ani’s narrator rests on the search for a missing person whose very existence becomes visible through his/her disappearance only. Just as unconventional is here the working of the investigator who, in contrast to his ideal type ‚colleagues‘, does not interrogate his counterparts, but provokes them to talk by his own silence, that is: waiting. Ani’s novel is a part of his cycle of novels centered around the ‚missing-searcher‘ Süden.

Prezentowany tu tekst jest analizą wielce nietypowej powieści kryminalnej Friedricha Aniego. Tytułowy Süden to nazwisko równie nietypowego w ramach gatunku protagonisty/ detektywa. O ile w typowej powieści kryminalnej chodzi zwykle o rozwiązanie zagadki przestępstwa, najczęściej morderstwa, o zatem o zdemaskowanie sprawcy, o tyle w przypadku tej powieści zainteresowanie dotyczy poszukiwania osoby zaginionej oraz przyczyn i skutków takiego zaginięcia. Najczęściej chodzi tu o figury, które dopiero jako zaginione stają się obiektem zainteresowania środowiska. Także metoda pracy jest nader osobliwa. W przeciwieństwie do definowanych w typach idealnych detektywów klasycznej powieści kryminalnej, których praca polega między innymi na ,przepytywaniu‘ kontrpartnerów, Süden prowokuje ich do mówienia poprzez swoje uporczywe milczenie. Powieść Aniego jest częścią cyklu powieściowego z Südenem, poszukiwaczem zagionionych, w roli głównej.