Miasto przemysłowe i usankcjonowany dyskurs dziedzictwa. Porównawcze studium narracji muzealnych w Łodzi i Tampere

Abstract

W historii Łodzi i Tampere jest wiele podobieństw. Dzięki przywilejom podatkowym i celnym stały się przemysłowymi centrami ważnymi dla gospodarki Imperium Rosyjskiego, zyskując miano polskiego i fińskiego Manchesteru. Zaludniane przez przybyszów, w znacznej mierze wywodzących się ze wsi, zasłużyły z kolei na miano „czerwonych” bastionów klasy robotniczej w rolniczych społeczeństwach. Od momentu zaniku tradycyjnych przemysłów w latach 80. i 90. XX wieku przepracowują swoje unikalne dziedzictwo. Autorka stara się porównać muzealne narracje rekonstruujące ścieżki prowadzące oba miasta ku współczesności, zwracając uwagę na to, jak reprezentowane są w nich kluczowe grupy społeczne tworzące społeczność Tampere i Łodzi. Punktem odniesienia dla wywodu jest koncepcja usankcjonowanego dyskursu dziedzictwa.

The histories of Łódź and Tampere share a lot of common traits. Granted with special economic privileges, they both quickly became industrial centers important for the economy of the Russian Empire, gaining nicknames of the Polish and the Finnish Manchester respectively. Populated with migrants, mostly of rural origin, both cities earned the images of ‘red’ strongholds of the working class in mostly agrarian societies. Since traditional industries declined between the 1980s and the 1990s, Łódź and Tampere have been trying to reevaluate their unique heritages. In the paper, the author will try to compare how museums reconstruct the cities’ pathways toward modernity and how various social forces forming the communities of Łódź and Tampere are represented in this process. The discussion is framed within the notion of the authorized heritage discourse.