Podłużne badanie jakościowe doświadczenia wolontariuszy sprawujących opiekę nad pacjentami w ramach programu profilaktyki powikłań hospitalizacji osób starszych na oddziale chorób wewnętrznych – Projekt Zdrowy Kontakt

Abstract

Podłużne badanie jakościowe doświadczenia wolontariuszy opiekujących się pacjentami oddziału geriatrycznego szpitala chorób wewnętrznych zostało przeprowadzone w ramach Projektu Zdrowy Kontakt. Jest to pierwszy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej program niefarmakologicznego zapobiegania majaczeniu szpitalnemu, które jest częstym powikłaniem hospitalizacji osób starszych. Wolontariuszami programu są studenci psychologii, pielęgniarstwa i medycyny, którzy odwiedzają chorych w szpitalu i realizują złożoną interwencję profilaktyczną. Badanie przeprowadzono, korzystając z podejścia idiograficznego, w formie cyklu interpretatywnych studiów przypadku. Z ośmiorgiem uczestników badania przeprowadzono po dwa częściowo ustrukturyzowane wywiady – przed rozpoczęciem wolontariatu i po jego zakończeniu. Celem powtórzonych rozmów było opisanie zmian, jakie mogły zajść w doświadczeniu, motywacji, przekonaniach i rozumieniu siebie przez studentów pod wpływem udziału w wolontariacie na oddziale geriatrycznym. W badaniu skorzystano z metody interpretatywnej analizy fenomenologicznej, analizę danych jakościowych przeprowadzono z pomocą oprogramowania Atlas.ti. W wyniku badania uzyskano złożone opisy indywidualnego doświadczenia badanych związanego z ich pracą na oddziale. Ujawniły się również motywy wspólne dla większości z nich. Do najpoważniejszych należy zetknięcie się z myślą o śmierci i próby nawiązania relacji z pacjentami, z którymi kontakt jest utrudniony z powodu zmian otępiennych, skutków udaru lub zaburzeń poznawczych i percepcyjnych występujących w majaczeniu szpitalnym. Związana z kontekstem geriatrycznym i wynikająca z profilaktycznego oraz behawioralnego charakteru interwencji trudność w dostrzeżeniu przez wolontariuszy efektów swojej pracy okazała się w największym stopniu zniechęcać ich do odwiedzin na oddziale. Najważniejszym wyodrębnionym w badaniu tematem jest relacja sfery osobistej i profesjonalnej w opiece nad pacjentami. Uzyskany opis i próba zrozumienia doświadczenia studentów kierunków medycznych działających jako wolontariusze na oddziale geriatrycznym może posłużyć jako punkt wyjścia do refleksji nad perspektywą personelu medycznego i możliwymi formami wsparcia chroniącymi go przed nadmiernym obciążeniem, stresem i wypaleniem zawodowym. Może być także źródłem inspiracji dla kształcenia przyszłych kadr medycznych.

A longitudinal qualitative study on the experience of volunteers giving care to patients of internal geriatric ward was conducted under the Wholesome Contact Project—the first program for non-pharmacological prevention of delirium among hospitalized elders in Poland and Central-Eastern Europe. The volunteers were recruited from psychology, nursing, and medical students and then asked to visit patients in hospital ward to provide complex intervention. Idiographic approach was adopted in the study that consists of a series of interpretative case studies. Eight participants were interviewed twice in a semi-structured manner—before starting and after completing the period of volunteering. The aim of repeated interviews was to describe the changes in experience, motives, beliefs, and self-understanding of students influenced by their work on geriatric ward. In the study, Interpretative Phenomenological Approach was chosen to analyze the data, with the support of Atlas.ti software. As a result, we obtained complex descriptions of individual subjective experience of the participants’ work at a hospital ward, and several common issues revealed. The major ones are connected to the inevitability of contact with thoughts about death and to attempting to connect with patients suffering dementia, after the stroke, or presenting cognitive and perceptual disorders of delirium. Another substantial difficulty is the lack of visible effects of undertaken actions, decreasing the volunteers’ motivation to visit the ward and to participate in the project. The most important theme that came out from the analysis is the relationship between private and professional spheres in giving care to patients. Descriptions obtained and the attempts to understand the experience of medical and psychology students working as volunteers at geriatric ward may serve as a starting point to reflection on the medical personnel’s perspective and possible ways of supporting and protecting them from extensive burden of care, stress, and professional burnout. They might also be an inspiration for the future medical staff education.