Fiktive Feindbilder und verschleierte Gewalt. Sprachwissenschaftliche Analysen zum Interview mit einem Islamisten

Abstract

Przedmiotem rozważań artykułu jest wywiad dwójki dziennikarzy z Erhanem A., „wyznawcą“ IS, który ukazał się w Süddeutsche Zeitung (nr 40, 2014, 13–19). Celem publikacji jest wyizolowanie islamistycznych wzorców myślowych poprzez analizę specyfiki doboru słownictwa. Czynnik powtarzalności („wzorce językowe“) w przytaczanych przykładach jest przy tym decydujący dla doboru kryteriów analizy. Pod uwagę zostały także wzięte aspekty wynikające ze struktury wywiadu. Analiza koncentruje się na werbalizowaniu nazw kolektywnych oraz zawoalowanej przemocy. Wyizolowana (semantyczna) nieostrość w wyrażeniach powstaje między innymi poprzez zastosowanie konstrukcji strony biernej, jak również zaimka nieokreślonego. W szerszym ujęciu niniejszy artykuł stanowi językoznawcze badanie poświęcone użyciu w islamie języka niemieckiego, w węższym zaś – języka niemieckiego przez zwolenników tak zwanego Państwa Islamskiego (IS).

This article examines an interview of two journalists with Erhan A., a confessor of the IS, which appeared in the magazine of the Süddeutsche Zeitung (No. 40, 2014, 13–19). The aim is to bring out Islamist thought patterns through conspicuous features in the choice of words. The moment of repetition (“language patterns”) in the examples is decisive for the selection of the analysis categories. Special features which result from the interview structure are taken into account. The focus of the analysis is on the verbalization of collective names and veiled violence. The identified (semantic) vagueness results from passive constructions and, for example, from indefinite pronouns. In a superior sense, it is a linguistic work on the German language used in Islam or in the narrower sense on the use of the German language in statements by advocates of the so-called Islamic State (IS).