Psychologiczne profile radzenia sobie ze stresem przez matki młodzieży z niepełnosprawnością a poczucie własnej skuteczności

Walęcka-Matyja, Katarzyna; Kurpiel, Dominika

dc.contributor.author	Walęcka-Matyja, Katarzyna
dc.contributor.author	Kurpiel, Dominika
dc.contributor.editor	Müller, Diana
dc.contributor.editor	Sobczak, Anna
dc.date.accessioned	2019-06-18T14:10:04Z
dc.date.available	2019-06-18T14:10:04Z
dc.date.issued	2013
dc.identifier.citation	Walęcka-Matyja K., Kurpiel D., Psychologiczne profile radzenia sobie ze stresem przez matki młodzieży z niepełnosprawnością a poczucie własnej skuteczności, [w:] Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, Müller D., Sobczak A. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 105-127, doi: 10.18778/7969-022-0.08	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-7969-022-0
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/28896
dc.description.abstract	Celem przedstawionych badań było określenie preferowanych stylów radzenia sobie ze stresem, prezentowanego poziomu poczucia własnej skuteczności i możliwych związków między badanymi czynnikami psychologicznymi z perspektywy matek adolescentów z niepełnosprawnością motoryczną. W badaniu wzięła udział grupa 103 matek, w której wyróżniono dwie grupy porównawcze. Matki wychowujące młodzież z niepełnosprawnością o podłożu neurologicznym stanowiły grupę kliniczną (N = 47), natomiast grupę porównawczą (N = 56) tworzyły matki wychowujące młodzież pełnosprawną (średnia wieku młodzieży z obu grup to odpowiednio 14 lat i 17 lat). Dokonując pomiaru badanych zmiennych, wykorzystano: kwestionariusz wywiadu, Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (COPE) Ch. S. Carvera, M. F. Scheiera i J. K. Weintrauba w adaptacji Z. Juczyńskiego i N. Ogińskiej-Bulik oraz Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) w adaptacji Z. Juczyńskiego. Otrzymane wyniki okazały się kongruentne z dotychczasowymi rezultatami prezentowanymi w literaturze przedmiotu. Matki adolescentów z niepełnosprawnością przejawiały bardziej zróżnicowane strategie radzenia sobie ze stresem niż matki pełnosprawnej młodzieży. W kontekście prezentowanego poziomu poczucia własnej skuteczności badane grupy matek nie różniły się między sobą. Poszukiwanie współzależności między badanymi zmiennymi psychologicznymi pozwoliło wykazać większe zróżnicowanie w grupie matek młodzieży niepełnosprawnej.	pl_PL
dc.description.sponsorship	Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Müller D., Sobczak A. (red.), Rozwój i jego wspieranie w perspektywie rehabilitacji i resocjalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	radzenie sobie ze stresem	pl_PL
dc.subject	poczucie skuteczności	pl_PL
dc.subject	niepełnosprawność	pl_PL
dc.title	Psychologiczne profile radzenia sobie ze stresem przez matki młodzieży z niepełnosprawnością a poczucie własnej skuteczności	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	105-127	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Społecznej i Badań nad Rodziną	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Akademia Pomorska w Słupsku, Wydział Edukacyjno-Filozoficzny, Instytut Pedagogiki i Pracy Socjalnej	pl_PL
dc.references	Bąbiak I., Postrzeganie przez bliskich problemów osób z ograniczoną sprawnością, [w:] W. Łukowski (red.), Osoby z ograniczoną sprawnością na rynku pracy. Portret środowiska, Wydawnictwo Academica SWPS, Warszawa 2007, s. 184–187.	pl_PL
dc.references	Bartosz B., Doświadczenie macierzyństwa. Analiza narracji autobiograficznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002, s. 54.	pl_PL
dc.references	Bielawska-Batorowicz E., Kornas-Biela D., Z zagadnień psychologii prokreacyjnej, Wydawnictwo KUL, Lublin 1992, s. 23.	pl_PL
dc.references	Beckman P. J., Comparison of mothersʼ and fathersʼ perceptions of the effect of young children with and without disabilities, „American Journal on Mental Retardation” 1991, no 95, s. 585–595.	pl_PL
dc.references	Borzyszkowska H., Izolacja społeczna rodzin mających dziecko upośledzone umysłowo w stopniu lekkim, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1997, s. 75.	pl_PL
dc.references	Brejnak W., Dziecko i jego problemy przed sądem, [w:] K. J. Zabłocki (red.), Dziecko niepełnosprawne, jego rodzina i edukacja, Wydawnictwo Żak, Warszawa 1999, s. 83.	pl_PL
dc.references	Cunningham C., Dzieci z zespołem Downa. Poradnik dla rodziców, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1992, s. 45.	pl_PL
dc.references	Grant G., Whittell B., Do Families and Care Managers Have a Similar View of Family Coping?, „Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities” 2000, no 4, s. 256–275.	pl_PL
dc.references	Grey D.E., Coping over time: the parents of children with autism, „Journal of Intellectual Disability Research” 2006, no 50, s. 970–976.	pl_PL
dc.references	Guralnick M. J., Hammond M. A., Connor R. T., Neville B., Stability, change, and correlates of the peer relationships of young children with mild developmental delays, „Child Development” 2006, no 77, s. 312–324.	pl_PL
dc.references	Hassall R., Rose J., McDonald J., Parenting stress in mothers of children with an intellectual disability: The effects of parental cognitions in relation to child characteristics and family support, „Journal of Intellectual Disability Research” 2005, no 49, s. 405–418.	pl_PL
dc.references	Harper D. C., Child Behavior Toward the Parent: A Factor Analysis of Mothersʼ Reports of Disabled Children, „Journal of Autism Developmental Disorders” 1984, no 14, s. 165–182.	pl_PL
dc.references	Harwas-Napierała B., Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka, t. 2, Charakterystyka okresów życia człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 159.	pl_PL
dc.references	Heszen-Niejodek I., Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3, GWP, Gdańsk, s. 465–492.	pl_PL
dc.references	Juczyński Z., Ogińska-Bulik N., Narzędzia Pomiaru Stresu i Radzenia Sobie ze Stresem, Wydawnictwo Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2009, s. 28, 39–41.	pl_PL
dc.references	Juczyński Z., Narzędzia Pomiaru w Promocji i Psychologii Zdrowia, Wydawnictwo Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa 2001, 93–97.	pl_PL
dc.references	King G., King S., Rosenbaum P., How mothers and fathers view professional care-giving for children with disabilities, „Developmental Medicine and Child Neurology” 1996, no 38, s. 397–407.	pl_PL
dc.references	Kosińska K., Jelonkiewicz I., Poczucie koherencji a style radzenia sobie – zmiany w czasie, [w:] L. Szewczyk (red.), Radzenie sobie i pomoc innym w zdrowiu i chorobie, Wydawnictwo Neuro Centrum, Lublin 1997, s. 39–43.	pl_PL
dc.references	Kościelska M., Oblicza upośledzenia, PWN, Warszawa 1998, s. 69.	pl_PL
dc.references	Kowalik S., Upośledzenie umysłowe, teoria i praktyka rehabilitacji, PWN, Warszawa, 1989, s. 31.	pl_PL
dc.references	Larson E., Reframing the meaning of disability to families: the embrace of paradox, „Social Science &Medicine” 1998, no 47, s. 865–875.	pl_PL
dc.references	Lazarus R. S., Paradygmat stresu i radzenia sobie, „Nowiny Psychologiczne” 1986, nr 3–4, s. 40–41.	pl_PL
dc.references	Maciarz A., Macierzyństwo w kontekście zmian społecznych, Wydawnictwo Żak, Warszawa 2004, s. 42.	pl_PL
dc.references	Miller A., Gordon R., Daniele R., Stress appraisal and coping in mothers of disabled and nondisabled children, „Journal of Pediatric Psychology” 1992, no 17, s. 587–605.	pl_PL
dc.references	Monsen R. B., Servingchildren, „Journal of Pediatric Nursing” 2000, no 15 (3), s. 191–192.	pl_PL
dc.references	Obuchowska I., Adolescencja, [w:] B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, t. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, s. 163–197.	pl_PL
dc.references	Parchomiuk M., Rodzice dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym wobec sytuacji trudnych, Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej, Lublin 2007, s. 33.	pl_PL
dc.references	Peer J. W., Hilman S. B., The mediating impact of coping style on stress perception for parents of individuals with intellectual disabilities, „Journal of Intellectual Disabilities” 2012, no 16, s. 45–59.	pl_PL
dc.references	Pilecka W., Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002, s. 171.	pl_PL
dc.references	Pisula E., Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 50.	pl_PL
dc.references	Pisula E., Psychologiczne problemy rodziców dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1998, s. 54.	pl_PL
dc.references	Plopa M., Psychologia rodziny: teoria i badania, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2005, s. 249.	pl_PL
dc.references	Sekułowicz M., Matki dzieci niepełnosprawnych wobec problemów życiowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000, s. 72.	pl_PL
dc.references	Sęk H., Rola wsparcia społecznego w sytuacjach stresu życiowego. O dopasowaniu wsparcia do wydarzeń stresowych, [w:] H. Sęk, R. Cieślak, Wsparcie społeczne, stres i zdrowie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 49–67.	pl_PL
dc.references	Smykowska D., Rodzina wychowująca dziecko z niepełnosprawnością, [w:] I. Janicka (red.), Rodzice i dzieci w różnych systemach rodzinnych, Wydawnictwo „Impuls”, Kraków 2010, s. 181–196.	pl_PL
dc.references	Wrześniewski K., Style strategie radzenia sobie ze stresem. Problemy pomiaru, [w:] I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Człowiek w sytuacji stresu – problemy teoretyczne i metodologiczne, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996, s. 47.	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/7969-022-0.08