Dekryminalizacja, praca, intersekcjonalność, uznanie: ramy ruchu pracownic i pracowników, seksualnych w Europie

Abstract

This article offers a critical reflection of the regional specificity and dynamics of sex workers’ movement in Europe. While highlighting three different waves of sex workers’ mobilization in the region, it will attempt to provide answers to two interconnected questions: a) what are the main demands, collective identities, and political projects underlying sex workers’ collective self-organization in Europe?; b) In what way do various social and cultural factors, such as the increasing criminalization of sex work, the outbreak of the HIV epidemic, the emergence of the global sex workers’ movement, and the raising popularity of anti-prostitution and abolitionist discourses, affect sex workers’ movement in Europe: forms of self-organization, orientations, and strategies of action, and, eventually, self-identification of sex worker collectives. I will look at the sex workers’ movement in Europe through the lens of International Committee on the Rights of Sex Workers in Europe (ICRSE), the biggest sex workers’ transnational advocacy network operating in the European region. While drawing on the theoretical notion of frames of collective action, as developed in the social movement studies, I will distinguish four key frames guiding ICRSE’s mobilization and advocacy: frame of “the right to have rights,” frame of “decriminalization,” frame of “sex work as work in late capitalism,” and “intersectional” frame.

Celem artykułu jest podjęcie krytycznej dyskusji nad regionalną specyfiką i dynamiką ruchu pracownic i pracowników seksualnych w Europie. Nakreślając trzy fale mobilizacji pracownic i pracowników seksualnych w regionie, podejmę próbę odpowiedzi na dwa, ściśle ze sobą powiązane, pytania: a) wokół jakich żądań, zbiorowych tożsamości i politycznych projektów organizują się osoby świadczące usługi seksualne w Europie? b) w jaki sposób społeczne czy kulturowe uwarunkowania – choćby takie jak postępująca kryminalizacja pracy seksualnej, epidemia HIV, pojawienie się globalnego ruchu na rzecz praw osób świadczących usługi seksualne czy wzrost popularności dyskursów antyprostytucyjnych i abolicyjnych – wpływają na formy samoorganizacji, orientacje i sposoby działania czy, w końcu, na autoidentyfikacje organizacji zrzeszających osoby pracujące seksualnie. Soczewką, przez którą spojrzę na ruch pracownic i pracowników seksualnych w Europie, jest Międzynarodowy Komitet na rzecz Praw Pracownic i Pracowników Seksualnych (ICRSE) – największa ponadnarodowa sieć rzecznicza działająca na rzecz praw osób świadczących usługi seksualne w regionie. Odwołując się do przyjętej na gruncie badań nad ruchami społecznymi kategorii ram działania zbiorowego, wyróżnię cztery kluczowe sposoby ramifikacji pracy seksualnej wypracowywane przez ICRSE: ramę „prawa do posiadania praw”, ramę„ekryminalizacji”, ramę„racy seksualnej jako pracy w późym kapitalizmie” oraz ramę„ntersekcjonalną”.