Dyskurs ucieleśniony, dyskurs skontekstualizowany. Podejście inspirowane teorią Pierre'a Bourdieu

Abstract

Artykuł przedstawia możliwości analizy dyskursu w oparciu o socjologiczną teorię Pierre’a Bourdieu. Zestawiając tę perspektywę z innymi ujęciami, które zbiorczo określa się mianem krytycznej analizy dyskursu (KAD), wyodrębniono wątki, które mogą znaleźć szczególne zastosowanie przy badaniu różnego rodzaju tekstów zarówno pisanych, jak i mówionych. Dotyczy to w równej mierze procesów produkcji, jak i recepcji poszczególnych dyskursów. Kluczowym kierunkiem dociekań w tym względzie powinno być poszukiwanie znaturalizowanych kategorii organizujących ramy dyskursów i kształtujących subiektywne schematy ich percepcji. Równie ważne jest zlokalizowanie i zrekonstruowanie pól społecznych, gdyż pozostają one fundamentalnymi przestrzeniami produkcji symbolicznej. Analiza pól oraz relacji między nimi pozwala ponadto na zupełnie nowe podejście do centralnego tematu KAD-u, jakim jest analiza intertekstualna. // The article presents the possible ways of developing discourse analysis on the grounds of Pierre Bourdieu’s sociological theory. Comparing Bourdieu’s approach with other perspectives, defined here broad - ly as critical discourse analysis, the author points out these elements which seem useful in studying vari - ous types of texts (written and spoken) from sociological perspective. These observations concern both the processes of production and reception of individual discourses. The author considers quest for naturalized categories organizing the frames of discourses and managing subjective schemata of their perception to be a crucial direction of the proposed approach. Given that social fields should be considered as fundamental spaces of symbolic production, their identification and reconstruction is of primary importance. The analysis of fields and their inter-relations enables the development of a novel approach to intertextual analysis, which can be considered one of the fundamental objectives of CDA.