Zasada państwa prawa w Konstytucji Republiki Czeskiej (kilka uwag z punktu widzenia doświadczenia polskiego)
Abstract
The present considerations are devoted to the principle of a democratic state governed by the rule of law laid down in the Constitution of the Czech Republic of 1992: the way the principle is presented, its guarantees and protection that the Constitution provides for the essence of the state of law and the consequences of this regulation for both social and political life as well as for the development of the doctrine of constitutional law with respect to that issue. It is especially important that, apart from the declaration that the Czech Republic is a democratic state governed by the rule of law (Article 1 (1)), there is an additional reservation stipulating that any amendments violating this principle are impermissible (the eternity clause) and legal norms may not be interpreted in the way allowing such changes (Article 9 (2) and (3)). Moreover, other provisions of the Constitution connected with the principle are analysed, especially the rule that the majority decision-making shall take into consideration the interests of the minority (Article 6) and the citizens’ right to resist formulated expresis verbis (Article 23 Charter of Fundamental Rights and Freedoms). Niniejsze rozważania poświęcone są zawartej w tekście Konstytucji Republiki Czeskiej z 1992 roku zasadzie demokratycznego państwa prawnego: sposobowi konstytucyjnego ujęcia tej zasady, jej gwarancjom i ochronie, jaką konstytucja udziela istocie państwa prawnego oraz konsekwencjom takiej regulacji, zarówno dla życia społecznego i politycznego, jak i dla rozwoju doktryny prawa konstytucyjnego w tym zakresie. Szczególne znaczenie ma bowiem – obok deklaracji, że Republika Czeska jest demokratycznym państwem prawa (art. 1, ust. 1) – dodatkowe zastrzeżenie, iż w konstytucji nie mogą być dokonywane zmiany naruszające istotę tej zasady (tzw. klauzula wieczności), ani w tym kierunku interpretowane normy prawne (art. 9 ust. 2 i 3). Ponadto poddane zostały analizie także współgrające z tą zasadą inne przepisy konstytucji, zwłaszcza zastrzeżenie, iż podejmując decyzje większość respektuje prawa mniejszości (art. 6) oraz wyrażone expressis verbis obywatelskie prawo do oporu (art. 23 Karty podstawowych praw i wolności).
Collections