Wybrane właściwości biologiczne aryloiloacetylenowych kompleksów złota (I) – próba identyfikacji zastosowań terapeutycznych.

Abstract

W terapii wielu chorób stosuje się leki zawierające w swoim składzie jony metali. Leki oparte na bazie złota stosowano do niedawna głównie jako środki immunomodulacyjne, jednak posiadają one także wysoki potencjał antynowotworowy, przeciwbakteryjny, antygrzybiczy, oraz zdolność do przełamywania oporności wielolekowej nowotworów. Celem niniejszej pracy była ocena wpływu 26 nowych aryloiloacetylenowych kompleksów złota na przeżywalność, przebieg cyklu komórkowego oraz wybrane parametry biochemiczne komórek ssaczych linii nowotworowych, a także wzrost opornych na leki azolowe drożdży Candida albicans. Zbadano trzy grupy związków różniące się typem liganda kompleksującego złoto: kompleksy trifenylofosfinowe, trietylofosfinowe oraz etynyloferrocenowe. Jako związki referencyjne stosowano chlorki złota (I) i (III) oraz auranofinę. Oceniono właściwości biologiczne badanych związków złota względem komórek nowotworowych linii A549, HepG2 i SW620. Wykazano, że aktywność antyproliferacyjna i prooksydacyjna badanych kompleksów zależy od typu stosowanego liganda, ponadto badane pochodne wywołują blok fazy G1/S cyklu komórkowego lub indukują apoptozę. W pracy określono także rolę wybranych białek oporności wielolekowej w procesie detoksykacji auranofiny wykazując, że białka z podrodziny ABCC oraz białko ABCG2 nie wpływają na proces eksportu złota z krwinek czerwonych. Ocena aktywności antyproliferacyjnej aryloiloacetylenowych kompleksów złota względem inwazyjnych szczepów Candida albicans (szczep 10231, 60193, MYA-574) wykazała, że najwyższą aktywność przejawiały kompleksy trietylofosfinowe oraz etynyloferrocenowych, a żaden z badanych związków nie jest substratem białek CDR1 i CDR2, których nadekspresja cechuje szczep MYA-574.