Techniki dyscyplinarne w przestrzeni miejskiej. Przypadek terenów nadwarciańskich w Poznaniu

Abstract

The theoretical basis of the paper is Michel Foucault’s concept of power based on the panopticon mechanism. The study area is located on the Warta river in Poznan. It has a specific feature that distinguishes it from other urban areas. It is an opportunity to consume alcohol, which is legally prohibited in other public places. The aim of this paper is to analyze techniques of disciplining the behavior of people, who spend time on the Warta river, use or designed by state and local authorities. Three types of urban space management techniques have been identified on the basis of the research: information advantage, patrolling and monitoring, colonization of urban space.

W warstwie teoretycznej autor artykułu odwołuje się do koncepcji panoptykonu Michela Foucaulta. Obszarem badania są tereny położone nad rzeką Wartą w Poznaniu. Stanowią one przestrzeń publiczną, w pełni dostępną dla wszystkich ludzi. Posiadają jedną cechę specyficzną, która odróżnia je od innych terenów miejskich. Jest nią możliwość spożywania alkoholu, czego pra­wo zabrania w innych miejscach publicznych. Celem artykułu jest analiza technik dyscyplinujących zachowania osób przebywających na terenach nadwarciańskich stosowanych lub projektowanych przez władzę państwową i lokalną. Na podstawie badań zostały zidentyfikowane trzy tego typu techniki zarządzania przestrzenią miejską: wykorzystywanie przewagi informacyjnej, patrolowanie i monitoring, kolonizacja przestrzeni miejskiej.