Diversity in unity? Some remarks on Europe in the light of Shmuel N. Eisenstadt’s theory of multiple modernities

Abstract

Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji na temat Europy z wykorzystaniem takich pojęć jak różnorodność i wielość. Odwołuje się do teorii Shmuela N. Eisenstadta wielości nowoczesności. Celem artykułu jest teoretyczne i historyczne uzasadnienie stosowania tych pojęć w odniesieniu do definiowania Europy. Ma on zarazem charakter wielowąt­kowy, jego szeroki zakres problemowy jest uzasadniony m.in. względami filozoficznymi i politologicznymi: zbiorowej tożsamości Europy, jej systemu politycznego i potencjal­nych kierunków jej modernizacji. Autorka przyjmuje, iż Europa jako Unia Europejska jest wciąż konstrukcją w procesie i tylko w ograniczonym stopniu może być uznana za coś kompletnego. Tym bardziej, że w ciągu ostatnich kilku lat wydarzenia o zasięgu glo­balnym, jak upadek żelaznej kurtyny w roku 1989, atak na Centrum Handlu Światowego w roku 2001 czy kryzys finansowy z roku 2008, pośrednio wpływają na jej kondycję. Niektóre kryzysy jak chociażby kryzys migracyjny mają na nią wpływ bezpośredni.

Статья вносит свой вклад в дискуссию на тему Европы с использованием таких понятий, как разнообразие и множественность, отсылая к теории множественно­сти современности Шмуеля Н. Эйнштадта. Целью статьи является теоритическое и историческое обоснование использования этих понятий по отношению к дефи­нированию Европы. Статья обладает многогранным характером, а ее широкий про­блемный спектр обусловлен, в том числе, с философской и политологической точки зрения, коллективным самоопределением Европы, ее политической системой и по­тенциальными направлениями ее модернизации. Автор принимает, то Европа как Европейский союз, все еще, является явлением в процессе и только в ограничен­ной степени может быть признана чем-то завершенным. Тем более, что в течение нескольких последних лет события глобального масштаба, такие как падение же­лезного занавеса в 1989 году, террористическая атака на Международный торговый центр в 2001 году или мировой финансовый кризис в 2008 году, косвенно влияют на ее состояние. Некоторые кризисные ситуации, как хотя бы миграционный кризис, имеют на нее непосредственное влияние.