| dc.contributor.author | Brzechczyn, Krzysztof | |
| dc.date.accessioned | 2018-02-21T10:17:01Z | |
| dc.date.available | 2018-02-21T10:17:01Z | |
| dc.date.issued | 2017 | |
| dc.identifier.issn | 1689-4286 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11089/24118 | |
| dc.description.abstract | The aim of this article is to outline the theory of a historical process
developed within the framework of the Poznań School of Methodology,
mainly by Leszek Nowak and a team of his co-workers. In the first part
of the paper, the meta-philosophical and meta-theoretical assumptions
of Poznań school are reconstructed and juxtaposed with the relevant
assumptions of Western analytical Marxism. In the central part of the
paper, the main ideas of adaptive reconstruction of historical
materialism and non-Marxian historical materialism are presented. In
its final part, some problems of reception of Leszek Nowak’s theory of
historical process in Polish People’s Republic and the Third Republic
are discussed. | pl_PL |
| dc.description.abstract | Celem artykułu jest interpretacja teorii procesu historycznego
rozwijanej w poznańskiej szkole metodologicznej przez Leszka Nowaka
i zespól jego współpracowników. W pierwszej części artykułu
przedstawiana metafilozoficzne i metateoretyczne założenia
poznańskiej szkoły metodologicznej, które zestawiane są z założeniami
zachodniego marksizmu analitycznego. W drugiej, zasadniczej części
artykułu przedstawione są główne idee adaptacyjnej interpretacji
materializmu historycznego i nie-Marksowskiego materializmu
historycznego, zaś w trzeciej - problemy recepcji teorii procesu
historycznego rozwijanej przez Leszka Nowaka w PRL i III RP. | pl_PL |
| dc.description.sponsorship | Publikacja została sfinansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przyznanych na podstawie decyzji 0014/NPRH4/H3b/83/2016 - projekt „Przygotowanie i publikacja dwóch anglojęzycznych numerów monograficznych Internetowego Magazynu Filozoficznego HYBRIS” (3bH 15 0014 83). | pl_PL |
| dc.language.iso | en | pl_PL |
| dc.publisher | Instytut Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego | pl_PL |
| dc.relation.ispartofseries | Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris;37 | |
| dc.subject | Adaptive interpretation of historical materialism | pl_PL |
| dc.subject | analytical Marxism | pl_PL |
| dc.subject | idealizational theory of science | pl_PL |
| dc.subject | Leszek Nowak | pl_PL |
| dc.subject | nonMarxian | pl_PL |
| dc.subject | historical materialism | pl_PL |
| dc.subject | real socialism | pl_PL |
| dc.subject | communism | pl_PL |
| dc.subject | adaptacyjna interpretacja materializmu historycznego | pl_PL |
| dc.subject | idealizacyjna teoria nauki | pl_PL |
| dc.subject | Leszek Nowak | pl_PL |
| dc.subject | marksizm analityczny | pl_PL |
| dc.subject | nie-Marksowski materializm historyczny | pl_PL |
| dc.subject | realny socjalizm | pl_PL |
| dc.subject | komunizm | pl_PL |
| dc.title | From Interpretation to Refutation of Marxism. On Leszek Nowak’s non-Marxian historical materialism | pl_PL |
| dc.title.alternative | Od interpretowania do odrzucenia marksizmu. Leszka Nowaka nie-marksowski materializm historyczny | pl_PL |
| dc.type | Article | pl_PL |
| dc.page.number | 141-178 | pl_PL |
| dc.contributor.authorAffiliation | Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu | pl_PL |
| dc.contributor.authorBiographicalnote | Krzysztof Brzechczyn, employed as full
professor in the Chair of Epistemology and Cognitive Sciences at
Institute of Philosophy in Adam Mickiewicz University. Fields of
interests: philosophy of history, political philosophy, intellectual
history, current history. Recently he authored (in Polish) book: On the
Evolution of the Social-Political Thought of Solidarność in the Years 1980-
1981. A Study in Social Philosophy (WN WNS UAM 2013), edited
collection (in Polish) of Leszek Nowak's underground writings Polish
Road from Socialism. Political Writings 1980-1989 (Poznań 2011)
and Real Socialism - "Solidarność" - Capitalism. Around Political Thought
of Leszek Nowak (in Polish, Poznań 2013) and co-edited (with G.
Borbone), Idealization XIV: Models in Science (Brill/Rodopi 2016). | pl_PL |
| dc.references | Bręgiel-Benedyk, M. (2013). Obraz struktury społecznej w Manusmryti. Próba analizy teoretycznej (The Image of the Social Structure in Manusmryti: An Attempt at Theoretical Analysis). In K. Brzechczyn, M. Ciesielski, E. Karczyńska (eds.), Jednostka w układzie społecznym. Próba teoretycznej konceptualizacji (291- 319). Poznań: Wyd. Naukowe WNS UAM. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (1998). Odrębność historyczna Europy Środkowej. Studium metodologiczne (The Historical Distinctiveness of Central Europe. A Methodological Study). Poznań: Humaniora. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2004a). The Collapse of Real Socialism in Eastern Europe versus the Overthrow of the Spanish Colonial Empire in Latin America: An Attempt at Comparative Analysis. Journal of Interdisciplinary Studies in History and Archaeology, vol. 1, no. 2, 105-133. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2004b). O wielości linii rozwojowych w procesie historycznym. Próba interpretacji ewolucji społeczeństwa meksykańskiego (On the Multilinearity of Historical Process. An Attempt at Interpretation of the Development of Mexican Society). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2005). Dynamika formacji. O Piotra Buczkowskiego koncepcji marksizmu analitycznego (The Dynamics of Formation. On Piotr Buczkowski’s Concept of Analytical Marxism). In K. Bondyra, M. S. Szczepański, P. Śliwa (eds.), Państwo, samorząd i społeczności lokalne (389-415). Poznań: Wydawnictwo WSB. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2007). On the Application of non-Marxian Historical Materialism to Development of non-European Societies. In J. Brzeziński, A. Klawiter, Th. A. F. Kuipers, K. Łastowski, K. Paprzycka, P. Przybysz (eds.), The Courage of Doing Philosophy: Essays Dedicated to Leszek Nowak (235-254). Amsterdam/New York, NY: Rodopi, 2007. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2008). Polish Discussions on the Nature of Communism and Mechanisms of its Collapse. A Review Article. East European Politics and Societies, vol. 22, no. 4, 828-855. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2009). The Distinctiveness of Central Europe in light of the Cascadeness of the Historical Process. In K. Brzechczyn (ed.), Idealization XIII: Modeling in History. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities (231-269), vol. 97. Amsterdam/New York: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2010a). On Two Predictions of the Collapse of Communism in Eastern Europe that is what Conditions of Making Accurate Predictions in History Are? In M.-H.-Lee (ed), Proceedings of the XXII World Congress of Philosophy, vol. 38, 2008: Philosophy of History (15-22). Korean Philosophical Association. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2010b). Wokół periodyzacji procesu historycznego. Od adaptacyjnej interpretacji materializmu historycznego do nie- Marksowskiego materializmu historycznego (Around Periodization of the Historical Process. From Adaptive Interpretation of Historical Materialism to non-Marxian Historical Materialism). In T. Buksiński (ed.), Filozofia na Uniwersytecie w Poznaniu. Jubileusz 90-lecia (347-370). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM. | pl_PL |
| dc.references | Brzechczyn, K. (2012). On Courage of Actions and Cowardice of Thinking. Leszek Nowak on the Provincialism of the Political Thought of Solidarność. In K. Brzechczyn, K. Paprzycka (eds.), Thinking about Provincialism in Thinking. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 100 (217- 234). Amsterdam/New York, NY: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Buczkowski, P. (1982). Towards a Theory of Economic Society. An Attempt at the Adaptive Interpretation. In L. Nowak (ed.), Social Classes Action and Historical Materialism. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 6 (158-210). Amsterdam: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Buczkowski, P., Klawiter, A., Nowak L. (1982). Historical Materialism as a Theory of Social Whole. In L. Nowak (ed.), Social Classes Action and Historical Materialism. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 6 (236-280). Amsterdam: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Buczkowski, P., Klawiter, A., Nowak, L. (1987). Religia jako struktura klasowa. Przyczynek do nie-Marksowskiego materializmu historycznego (Religion as a Class Structure. A Contribution to non-Marxian Historical Materialism). Studia Religiologia, z. 20, 79-128. | pl_PL |
| dc.references | Burawoy, M. (1992). The End of Sovietology and the Renaissance of Modernization Theory. Contemporary Sociology, vol. 21, 774- 785. | pl_PL |
| dc.references | Burbelka, Jolanta, 1980, Epoki i formacje. Próba rekonstrukcji adaptacyjnej (Epochs and Formations. An Attempt of Adaptive Reconstruction). Kraków: Ossolineum. | pl_PL |
| dc.references | Burbelka, J. (1982). Historical Materialism. General Theory and Forms. In L. Nowak (ed.), Social Classes Action and Historical Materialism. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 6 (211-235). Amsterdam: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Ciesielski, M. (2013). Problem kumulacji podziałów klasowych we współczesnym kapitalizmie. Próba analizy teoretycznej (The Problem of Cumulation of Class Divisions in the Modern Capitalism: An Attempt at Theoretical Analysis). In K. Brzechczyn, M. Ciesielski, E. Karczyńska (eds.), Jednostka w układzie społecznym. Próba teoretycznej konceptualizacji (131- 152). Poznań: Wyd. Naukowe WNS UAM. | pl_PL |
| dc.references | Cohen, G. A. (1978). Karl Marx’s Theory of History: A Defence. Princeton: Princeton University Press. | pl_PL |
| dc.references | Connor, R. W. (1991). Why Were We Suprised?. American Scholar, 1991, vol. 60, 175-184. | pl_PL |
| dc.references | Cox, M. (1994). The End of the USSR and the Collapse of Soviet Studies. Coexistence, 1994, vol. 31, 89-104; | pl_PL |
| dc.references | Hollander, P. (1992). Sociology and the Collapse of Communism. Society, vol. 30, 26-33. | pl_PL |
| dc.references | Karczyńska, E. (2013). Struktura społeczna Imperium Osmańskiego. Próba analizy teoretycznej (The Social Structure of Ottoman Empire: An Attempt at Theoretical Analysis). In K. Brzechczyn, M. Ciesielski, E. Karczyńska (eds.), Jednostka w układzie społecznym. Próba teoretycznej konceptualizacji (273-290). Poznań: Wyd. Naukowe WNS UAM. | pl_PL |
| dc.references | Klawiter, A. (2013). Wspomnienie o działalności naukowej Leszka Nowaka (Recolletion on Leszek Nowak’s Scientific Activity). In K. Brzechczyn (ed.), Realny socjalizm – Solidarność – kapitalizm. Wokół myśli politycznej Leszka Nowaka (80-84), Poznań: IPN. | pl_PL |
| dc.references | Lebowitz, M. A. (1988). Is ‘Analytical Marxism’ Marxism? Science and Society, vol. 52, no. 2, 191–214. | pl_PL |
| dc.references | Łastowski, K. (1982). The Theory of Development of Species and the Theory of Motion of Socio- Economic Formation. In L. Nowak (ed.), Social Classes Action and Historical Materialism. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 6 (122-157). Amsterdam: Rodopi.. | pl_PL |
| dc.references | Lieven, D. (1994). Western Scholarship on the Rise and Fall of the Soviet Regime. Journal of Contemporary History, vol. 29, 195-227. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1970)., O zasadzie abstrakcji i stopniowej konkretyzacji (On the Principle of Abstraction and Gradual Concretization). In J. Topolski (ed.), Założenia metodologiczne “Kapitału” Marksa (123-218). Warszawa: KiW. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1971). U podstaw Marksowskiej metodologii nauki (Foundations of the Marxian Methodology of Science). Warszawa: PWN. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1973). Teoria formacji społeczno-ekonomicznej jako teoria adaptacyjna (The Theory of Socio-Economic Formation as a Theory of Adaptation Process). Studia Socjologiczne, no. 4, 5-21. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1974). Zasady marksistowskiej filozofii nauki. Próba systematycznej rekonstrukcji (The Principles of Marxist Philosophy of Science. An Attempt at a Systematic Reconstruction). Warszawa: PWN. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1977a). Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki (An Introduction to the Idealizational Theory of Science). Warszawa: PWN. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1977b). U podstaw dialektyki Marksowskiej. Próba interpretacji kategorialnej (Foundations of Marxian Dialectics. Towards a Categorial Interpretation). Warszawa: PWN | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1980a [2011]), Głos klasy ludowej. Polska droga od socjalizmu (The Voice of the People’s Class: Polish Road from Socialism). In L. Nowak, Polska droga od socjalizmu. Pisma polityczne 1980-1989 (49-64). Edited by K. Brzechczyn. Poznań: IPN. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1980b). The Structure of Idealization. Towards a Systematic Interpretation of the Marxian Idea of Science (Synthese Library, vol. 139). Dordrecht/Boston/London: Reidel. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1981). Wolność i władza. Przyczynek do nie-Marksowskiego materializmu historycznego (Freedom and Power. A Contribution to non-Marxian Historical Materialism). Poznań: NZS AR. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1982a). O konieczności socjalizmu i konieczności jego zaniku (On Necessity of Socialism and its Disappearance). Kwidzyn: Samodzielna Oficyna Wydawnicza ZK w Kwidzyniu. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1982b). The Theory of Socio-Economic Formation as a Theory of Adaptation Process. In L. Nowak (ed.), Social Classes Action and Historical Materialism. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 6 (110-121). Amsterdam: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L. (1983). Property and Power. Towards a non-Marxian Historical Materialism (Theory and Decision Library, t. 27). Dordrecht/Boston/Lancaster: Reidel. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1985 [2011]), Od reformistycznej do rewolucyjnej teorii socjalizmu (From Reformist to Revolutionary Theory of Socialism). In L. Nowak, Polska droga od socjalizmu. Pisma polityczne 1980-1989 (590-604). Edited by . Brzechczyn. Poznań: IPN. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L. (1987). A Model of Socialist Society. Studies in Soviet Thought, vol. 34, 1-55. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L. (1988). Spiritual Domination as a Class Oppression: A Contribution to the Theory of Culture in non-Marxian Historical Materialism. Philosophy of the Social Sciences, vol. 18, no. 2, 231-238. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L. (1989). An Idealizational Model of Capitalist Society. In Leszek Nowak (ed.), Dimensions of the Historical Process. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 13 (217-258). Amsterdam: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L. (1991). Power and Civil Society. Toward a Dynamic Theory of Real Socialism. New York: Greenwood Press. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L. (1996). Koniec historii czy jej powtórka (The End of History or its Repetition). In Wł. Heller (ed.), Świat jako process (31-40). Poznań: Wyd. IF UAM. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (1998). The Adaptive Interpretation of Historical Materialism: A Survey. On a Contribution to Polish Analytical Marxism. In L. Nowak, R. Panasiuk (eds.) Marx’s Theories Today. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 60 (201-236). Amsterdam/Atlanta: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L. (2003). O prognozie totalitaryzacji kapitalizmu. Próba oceny po dwudziestu latach (On Prognosis on Totalitarization of Capitalism. An Attempt of Estimation after Twenty Years). In K. Brzechczyn (ed.), Ścieżki transformacji. Ujęcia teoretyczne i opisy empiryczne (361-400). Poznań: Zysk i S-ka. | pl_PL |
| dc.references | Nowak L., Paprzycka K. (1989). On the Social Nature of Colonization. In L. Nowak (ed), Dimensions of the Historical Process. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 13 (299-312). Amsterdam: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Nowak, L., Nowakowa, I. (2000). Idealization X: The Richness of Idealization. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 69. Amsterdam/Atlanta: Rodopi. | pl_PL |
| dc.references | Rogacz, D. (2016). Dynamika władzy w powojennych Chinach. Próba analizy teoretycznej (Dynamics of Power in Post-War China: an Attempt at Theoretical Analysis). Człowiek i Społeczeństwo, vol. 41, 153-172 (in print). | pl_PL |
| dc.references | Strayer, R. (1998). Why Did the Soviet Union Collapse? NY/London: Armonk. | pl_PL |
| dc.references | Tarrit, F. (2006). A Brief History, Scope, and Peculiarities of ‘Analytical Marxism’. Review of Radical Political Economics, vol. 38, 595– 618, | pl_PL |
| dc.references | Wright, E. O. (1994). Interrogating Inequality: Essays on Class Analysis, Socialism and Marxism. London: Verso. | pl_PL |
| dc.references | Zarębski, T. (2003). Problem totalitaryzacji kapitalizmu (Problem of Totalitarization of Capitalism). In K. Brzechczyn (ed.), Ścieżki transformacji. Ujęcia teoretyczne i opisy empiryczne (229-260). Poznań: Zysk i S-ka. | pl_PL |
| dc.contributor.translator | Wróblewicz, Agnieszka | |
