Staropolskie inskrypcje na terenie byłego województwa konińskiego

Abstract

Celem pracy jest charakterystyka źródłoznawcza staropolskich inskrypcji na terenie byłego województwa konińskiego. Podjąłem się rozważań nad zagadnieniami typowymi dla epigrafiki takimi jak analiza treści i funkcji inskrypcji oraz charakterystyka typu pisma oraz jego kształt. Podstawa źródłowa została poddana krytyce zewnętrznej i wewnętrznej w skutek czego wskazałem na przeszkody jakie pojawiły się podczas prób odczytania i ustalenia pierwotnych treści. Odniosłem się pobieżnie do współczesnego problemu przechowywania i dbania o posiadane przedmioty oraz kwestii postrzegania ich jako zabytki. Zastanawiam się nad kulturowym i społecznym odbiorem inskrypcji, motywami jej wyboru i sposobów prezentacji. Poruszyłem problem świadomego lub przypadkowego użycia konkretnych tekstów. Podjąłem się próby odpowiedzi na pytanie po co i dla kogo wykonywano dane treści. Wykazałem, że zebrane inskrypcje mogą posłużyć jako źródło do badań nad kulturą materialną i duchową oraz obyczajowością społeczeństwa staropolskiego. Podstawę źródłową pracy stanową inskrypcje staropolskie powstałe na przełomie XII-XVIII wieku. Na terenie byłego województwa konińskiego odnalazłem 483 inskrypcji, z czego największa ich ilość pochodzi z XVIII wieku. Teksty, poza pojedynczymi przypadkami, nie zostały nigdzie opublikowane. Pominąłem inskrypcje w języku hebrajskim, ponieważ nie zaliczają się do podjętego przez mnie problemu badawczego. Praca składa się z czterech rozdziałów podzielonych na podrozdziały oraz z aneksu. Rozdział I poświęcony został stanowi zachowania zabytków na którym znajdują się inskrypcje, charakterystyce nośników napisów epigraficznych oraz lokalizacji treści na przedmiotach. Zbudowany został w oparciu o podział przedmiotowy. W rozdziale II dokonałem charakterystyki inskrypcji pod kątem kanonu (kształtów) znaków, słów i zdań w układzie chronologicznym. W tej części umieściłem tabele przedstawiające przykłady wszystkich liter i cyfr zinwentaryzowanych na terenie byłego województwa konińskiego w układzie chronologicznym. W rozdziale III skupiłem się na analizie treści inskrypcji pod kątem przekazywanej informacji, zamierzonych celów propagandowych, wybranych cytatów i ich znaczeniu dla ówczesnych. Podjąłem się badania treści napisów pod kątem możliwości odbioru przekazów i okoliczności w jakich mogły mieć one miejsce. W rozdziale IV przedstawiłem informacje dotyczące powodów powstania inskrypcji. Zaprezentowałem, tam gdzie było to możliwe, fundatorów i autorów zabytków epigraficznych. W przypadkach braku informacji o tychże, przedstawiałem najbardziej prawdopodobne rozwiązania. Aneks zbudowany został z dwóch części: podstawy źródłowej umieszczonej w formie katalogu inskrypcji staropolskich oraz tabeli charakteryzującej zabytki epigraficzne.