Antropologia portugalska – historia i współczesność. Studium przypadków, narracji i dialogów.

Abstract

Antropologia portugalska – historia i współczesność. Studium przypadków, narracji i dialogów jest rozprawą doktorską wpisującą się w założenia współczesnej antropologii kulturowej, nawiązującej do wypracowanych przez nią struktur narracyjnych, w szczególności tych zaproponowanych przez antropologów refleksyjnych. Praca jest pierwszą w polskiej literaturze przedmiotu próbą przedstawienia historii antropologii portugalskiej. Ukazuje ona drogi rozwoju tej nauki w perspektywie chronologicznej, poczynając od początków profesjonalizacji dyscypliny w połowie XIX wieku, po wybrane podejścia autorskie do 2013 roku. Dysertacja zawiera prezentację dokonań dwóch antropologów z najstarszej generacji – Briana O’Neilla oraz João de Pina Cabrala, oraz analizę ich wybranych prac: Social Inequality in a Portuguese Hamlet. Land, Late Marriage, and Bastardy, 1870–1978 oraz Between China and Europe: Person, Culture and Emotion in Macao. Została ona dokonana na podstawie schematu metodologicznego inspirowanego teoriami Jamesa Clifforda, Clifforda Geertza, Mary Louise-Pratt, Rolanda Barthesa, Michela Foucaulta, a także Vincenta Crapanzano. W związku z ważnymi dla koncepcji niniejszej rozprawy ideami antropologów refleksyjnych, konieczne było przyjęcie subiektywnej perspektywy, selekcji wydarzeń i postaci, z którymi autorka pracy zetknęła się osobiście, jest więc to jakby „jej wędrówka po świecie antropologii portugalskiej”, co odbiło się na sposobie narracji. W pracy zostały zamieszczone fragmenty bądź całe wywiady przeprowadzone z antropologami takimi jak: Francisco Freira, Catarina Costa, João Leal, João de Pina Cabral, Antónia Lima oraz Brian O’Neill. W rozprawie między innymi zostały podjęte kwestie autonomii antropologii portugalskiej wobec tzw. nurtów dominujących bądź mainstreamowych, dokonano rozważań nad antropologią autorską, zdiagnozowano zagadnienie tożsamości jako jej ponadczasowej właściwości, a także poszukiwano swoistej cechy dla omawianej dyscypliny. Pracę zamyka próba oceny oryginalności portugalskiej antropologii na tle rozwoju dyscypliny w kontekście globalnym.