Kategoria ciała na pograniczu feminizmu, gender studies i teorii queer. Praktyki cielesne a kwestia płci kulturowej w koncepcjach wybranych myślicieli

Abstract

Najważniejsza teza rozprawy brzmi następująco: kategoria ciała i analizy dotyczące cielesności nie znalazły swojego miejsca w rozważaniach feministek I i II fali. Praca dotyczy przeanalizowania przyczyn tej paradoksalnej sytuacji. Obszerna część pracy została poświęcona opisaniu III fali, tego odłamu współczesnego feminizmu, który przywraca ciału znaczące miejsce w feministycznych dysputach, przede wszystkim tych dotyczących ustalenia „nowej wizji” kobiecości, w połączeniu z rozważaniami nad tym, kto współcześnie może być nazwany podmiotem. Szczegółowym badaniom zostają poddane teorie Butler (performatywne kształtowanie płci i tożsamości płciowej/seksualnej), Braidotti (podmiotowość nomadyczna) oraz Grosz (koncepcja podmiotowości ucieleśnionej). Wymienione kwestie zostają rozpatrywane na tle dyskusji, która ciągnie się w humanistyce od kilku dekad, która sprowadza się do pytania: natura czy kultura? Filozofki tworzące w ramach III fali raz na zawsze zmieniły nie tylko sposób myślenia o ciele i cielesności obecny we współczesnym dyskursie tożsamościowym, ale dały początek rozważaniom o płci kulturowej – głównym wyznaczniku tożsamościowym wedle gender studies a także pośrednio przyczyniły się do rozwoju badań nad wszelkimi nieheteronormatywnymi formami tożsamości płciowej/seksualnej, jakimi jest teoria queer. Analizy nad queerowym wykorzystywaniem kategorii ciała i cielesności w opisaniu tożsamości podmiotowej stanowią kolejną część badawczą rozprawy.