| dc.description.abstract | Jednym z wyzwań w pierwszej połowie lat 90. minionego stulecia, z którymi musiały zmierzyć się Stany Zjednoczone, był rozpad Jugosławii i towarzyszące mu konflikty zbrojne w Słowenii, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie.
Na przełomie lat 80. i 90. XX w. federacja jugosłowiańska – z problemami wewnętrznymi, narastającą falą nacjonalizmu itd. – znalazła się na obrzeżach zainteresowań Waszyngtonu. Kluczowe znaczenie dla Ameryki miały wówczas Bliski Wschód, Niemcy, ZSRR.
Po ogłoszeniu przez Chorwację i Słowenię niepodległości administracja George’a Busha chętnie zgodziła się, by bałkańskim problemem zajęli się Europejczycy, którzy sami powtarzali, iż to jest „ich godzina”. Po kilku miesiącach walk w Chorwacji negocjatorom międzynarodowym udało się uzyskać zgodę walczących stron na rozmieszczenie sił pokojowych ONZ w tym państwie.
W kwietniu 1992 r. rozpoczął się konflikt w Bośni – najkrwawsza odsłona rozpadu Jugosławii. Amerykanie przez długi czas unikali prób włączenia ich w proces pokojowy. Ograniczali swoją aktywność np. do wsparcia we współfinansowaniu misji „błękitnych hełmów”, dostaw żywności, leków itd. Podczas rządów Busha, jak i Billa Clintona, przeciwko angażowaniu się w rozwiązanie konfliktów jugosłowiańskich występowali przedstawiciele armii USA, obawiając się powtórki z Wietnamu.
Decydujące rozstrzygnięcia nastąpiły w 1995 r.: groźba wycofania sił pokojowych, sukcesy sił chorwacko-muzułmańskich, utrata przez Serbów zachodniej Slawonii i Krajiny, zbrodnia w Srebrenicy. Wydarzenia te wpłynęły na zmianę sytuacji na frontach w Bośni i Chorwacji, ale również zagrożona była wiarygodność i skuteczność USA i NATO. Ostatecznie czynniki te oraz masakra w Sarajewie w sierpniu 1995 r. doprowadziły do interwencji NATO przeciwko Serbom i „siłowej dyplomacji” Richarda Hobrooke’a, która zakończyła się porozumieniem w Dayton. | pl_PL |
