The New Media – the age of visual communication. The turn of 20th/21st century

Abstract

W artykule omawia się zagadnienia znaczenia nowych mediów na przełomie wieków. Media pokazywane są jako integralny komponent kultury wizualnej i podnoszony jest ich wpływ również na ekonomię. Zwraca się uwagę na rolę nowych mediów w propagandzie politycznej i procesach cywilizacyjnych. Ukazana jest też ich rola w skracaniu dystansu kulturowego między Polską a Japonią. Autor diagnozuje zjawiska dotyczące artysty, rozwoju społecznego, kulturalnego i ekonomicznego w kontekście szybkiego rozwoju mediów w krajach zachodnich, często w kontekście Japonii. Wypowiada interesujący pogląd na temat znaczenia narracji wizualnej w biznesie, kulturze i komunikacji. Odkrywcze, choć może i kontrowersyjne, są jego wnioski dotyczące siły perswazyjnej i propagandowej mediów odnośnie do nowego zjawiska „wojny hybrydowej”. W tezach tych, zaprezentowanych w kilku punktach, stwierdza się m.in.: – Tendencje zachodzące na styku mediów–kultury–gospodarki są kluczowymi zagadnieniami do zrozumienia sukcesu wielu procesów cywilizacyjnych współczesnego świata. Komercjalizacja obrazu elektronicznego, nowych mediów oraz tendencje w sektorze kultury traktowanej jako element gospodarki, przynoszący przychód i zysk (kultura masowa), to znane zjawiska, warte jednak przypomnienia. – Dynamiczny rozwój mediów jest ważną determinantą rozwoju społecznego i gospodarczego krajów zachodnich. Jest to wyraźna tendencja obserwowana w Japonii, USA i Europie, a ostatnio również w Chinach, gdzie rok 2012 ustanowiono rokiem prymatu kultury nad gospodarką. – Burzliwy rozwój technologii IT oraz mediów widoczny w zjawisku tzw. „cywilizacji obrazkowej” obserwowany od czasu rozwoju prasy, kina i telewizji – nazwa powstała w USA. Kultura obrazu zagarnia coraz większe obszary życia społecznego i politycznego oraz wyobraźni współczesnego człowieka. Interesujące tematy: przemysł kultury masowej i nowe pola dla twórców kultury i artystów. – Pojawienie się masowo używanego Internetu stało się zjawiskiem kluczowym w stosunku do innych mediów tradycyjnych z połowy XX wieku (TV, radio, prasa) i zmieniło układ sił. – Nowa „era Skype’a, Facebook’a i YouTube’a” końca XX wieku. Wynalazki technologiczne w IT, informatyce i środkach elektronicznej komunikacji dotarły pod strzechy (spełnione zostało marzenie Mac Luhana o tzw. „wiosce globalnej”), stając się dostępnym, „hiper-masowym” produktem. – Autor przypomina (za Erykiem Mistewiczem) ważną rolę narracji, atrakcyjną „story”. Pole własnej narracji, politycznej, gospodarczej czy artystycznej, pełni tu rolę „marketingu narracyjnego”. Jednym z przykładów może być „casus Chopina” – wielka popularność Chopina w Japonii (poprzez konkursy chopinowskie). – Autor mówi o zagrożeniach, jakie płyną ze strony mediów. Nowe zjawiska przełomu wieków to: złodziej informacji w funkcji „smart” (np. wymuszanie nieświadomego posiadania aplikacji w telefonach komórkowych, umożliwiających szpiegowanie, kradzież danych, utrata prywatności także poprzez masowe użytkowanie systemu „Cloud” – dane w chmurze). Powszechnym, nowym fenomenem jest handel personalnymi danymi osobowymi (wycieki danych, szantaż, „teatr wojny politycznej”, z użyciem mediów masowych, przez korporacje, np. zastraszanie, wymuszanie – wysoka skuteczność tego narzędzia). Obserwuje się wpływ mediów na nowe scenariusze i formy prowadzenia wojny, tak zwanej „hybrydowej”, w czasie ostatnich dekad. Media w tym „teatrze wojennym” stanowią drugą (a czasem pierwszorzędną – propagandową) siłę, obok potencjału militarnego. Pojawia się nowy typ wojny, ze zwiększonym naciskiem na perswazję mediów, już od czasu Iraku/Kuwejtu (tzw. „pustynna burza”), aż po pole ostatniej, już spopularyzowanej nazwy „wojny hybrydowej” na Ukrainie (przypadek Krymu, czy strategie tzw. państwa islamskiego: np. nagłaśniane w mediach „wyroki śmierci”). Przekazy medialne mogą też we współczesnej wojnie pełnić funkcję odstraszającą.