The Status and Role of Management Accountants at the Start of a New Century

Abstract

This paper describes the status of management accounting profession and outlines changes in the responsibilities of management accountants that took place at the turn of the 20"1 century in large corporations across the world. The changes are outlined on the basis of literature reporting the findings of empirical research carried out in the USA and Great Britain. Next, the results of surveys conducted by the author of this paper in 2000-2001 in Polish enterprises are presented. The aim of the research was establishment of the impact of Poland's economic restructuring and resulting changes in the business environment on the development of management accounting in enterprises operating on the basis of capital from different sources (central government, local government, Polish private capital and foreign capital). In the conducted research emphasis was placed on management methods and techniques used in companies, the role and organization of management accounting in an enterprise and the quality of management accounting personnel.

W opracowaniu objaśnione zostały status i zmiany w zadaniach specjalistów rachunkowości zarządczej, jakie dokonały się na przełomie XX i XXI w. w wielkich firmach światowych, zmiany te zostały przedstawione na podstawie literatury opartej na wynikach badań empirycznych prowadzonych w USA i Wlk. Brytanii. Następnie przedstawione zostały wyniki badań własnych autorki prowadzonych w latach 2000-2001 w praktyce polskiej. Celem badań było poznanie wpływu zmian systemu gospodarczego w Polsce i warunków działania firm na rozwój rachunkowości zarządczej w firmach działających w oparciu o kapitał pochodzący z różnych źródeł (kapitał państwowy, samorządowy, prywatny polski oraz zagraniczny). W badaniach zwracano uwagę na stosowane metody i techniki rachunkowości zarządczej, jej organizację rachunkowości w firmach oraz jakość kadry i jej zadania.

Šis straipsnis analizuoja valdymo apskaitos būklę ir pabrćżia valdymo apskaitininkų atsakomybes pokyčius, vykstančius 20 ir 21 amżių sanduroje didžiosiose pasaulio organizacijose. Pokyaai aprašyti remiantis literaturos analizę bei empirinių tyrimų, atliktų JAV ir Didżiojoje Britanijoje, rezultatais. Taip pat straipsnyje pateikiami 2000-2001 metais Lenkijoje atliktų apklausu rezultatai. Tyrimo tikslas buvo iśtirti Lenkijos ekonomikos restrukturizacijos ir verslo aplinkos pokyćių įtaką valdymo apskaitos vystymuisi priklausomai nuo investuoto kapitało formos (valstybinis, savivaldybių, Lenkijos privalus ar użsienio kapitalas). Atliktame tyrime buvo akcentuojami organizacijų valdymo metodai ir technikos, valdymo apskaitos vaidmuo ir organizavimas įmoneje bei valdymo apskaitos personalo kvalifikacija.