Загадка в литературе Древней Руси XV-XVI веков

Abstract

W artykule podjęto próbę odszukania miejsca zagadki w procesie literackim Rusi wieku XV i XVI oraz prześledzenia sposobów jej funkcjonowania w dawnym tekście. Ograniczenie ram czasowych do drugiej połowy XV w. i pierwszej połowy wieku XVI nie jest w nim przypadkowe, ale wynika z faktu, iż na okres ten przypada najintensywniejszy proces przenikania zagadki do utworów literackich. Przeanalizowano zagadki w jednej z najoryginalniejszych opowieści fabularnych tego okresu - "Opowieści o Piotrze i Fiewronii", wykazując ich pokrewieństwo z ludowymi zagadkami przenośnymi i opisowymi oraz ujawniając ich funkcję charakteryzującą. Omówiono również rodzaje transformacji zagadki w opowieściach hagiograficznych o śmierci Pafnucego Borowskiego i o świętym Michale Kłopskim, uwypuklając ich różnorodne funkcje kompozycyjno-fabularne, potwierdzające świadome wykorzystywanie przez staroruskich twórców tworzywa ludowego.