Русские внешнеполитические концепции о Балканах в конце XIX - начале XX вв.

Abstract

Autorka wychodzi z założenia, że polityka rosyjska na Bałkanach na przełomie XIX i XX w. jest stosunkowo dobrze znana przez historyków państw bezpośrednio zainteresowanych tą problematyką i że literatura jej poświęcona oparta jest w zasadzie na tej samej bazie źródłowej, tj. opublikowanych zbiorach dokumentów, bądź na bazie rosyjskich dokumentów znajdujących się w archiwach państw, w których akredytowany był rosyjski dyplomata. Ten ostatni rodzaj źródeł autorka rozszerza, wykorzystując materiały pozostawione przez rosyjskich dyplomatów, takich jak P. Kapnist (Wiedeń), I. Zinowiew, A. Nielidow (Turcja), oraz instrukcje ministra spraw zagranicznych Rosji hr. W. LamsdorfTa (od 1900 r.). Głównym zadaniem tych dyplomatów było prowadzenie rosyjskich interesów politycznych w cieśninach czarnomorskich i na Bałkanach. Na podstawie ich depesz można przedstawić pewną koncepcję polityki zagranicznej Rosji, którą dyplomaci ci starali się realizować, chociaż zdecydowana większość proponowanych przez nich rozwiązań pozostała tylko wizją teoretyczną. Przyczyną tego faktu - twierdzi autorka - było to, iż każdy z wymienionych polityków wiązał swoją koncepcję ze stanowiskiem mężów stanu państw, w których przyszło im pracować.