La lettre sur la mort de La Boetie et la première conception des "Essais"

Abstract

Estienne de La Boétie, przyjaciel Montaigne'a, zmarł w 1563 г., siedem lat przed napisaniem pierwszych stronic "Prób". Podczas swej choroby poruszał, a nawet szkicował on wszystkie większe tematy, które miały być rozwiniete w pierwszych rozdziałach "Prób". Dlaczego zatem mamy wrażenie, że to Montaigne w pewny w sensie stworzył de La Boétie? Wynika to z faktu, że między żywego de La Boétie i pierwsze rozdziały "Prób" wkradł się list o śmierci'de La Boétie. W opisie choroby de La Boetie przebija troska o to, by ten wielki przyjaciel stał się znany i ceniony.. Pierwsze rozdziały "Prób" są*analizą sztuki umierania, bo o wielkości człowieka można decydować dopiero po przejściu przez niego próby śmierci. Są one jednocześnie pomnikiem przyjaźni zwyciężającej tę śmierć. Uczestniczenie w umieraniu de La Boetie było dla Montaigne'a ważną lekcją ukazującą wyższość człowieka nad nietrwałością rzeczy, w co przed 1563 r. nie Wierzył. Życie ludzkie można ocenić jedynie wtedy, kiedy zostało zakończone, ukoronowane śmiercią. Cały Jeden rozdział i wiele innych fragmentów "Prób" poświęconych jest temu problemowi. Do śmierci zatem trzeba się przygotowywać od początku. Istnieje więc zbieżność treści i formy "Prób" -i "Listu". To głębokie podobieństwo dotyczy szczególnie "Prób" i słów, które w "Liście" zapożyczone zostały od de La Boétie. La Boetie utrwalony dla potomności to ten z "Listu”; został w ten sposób uchroniony przed zniekształceniami pamięci. Jego myśl i śmierć stały się historią.