Montaigne et le conformisme
Streszczenie
Wyszedłszy od wypowiedzi studentów, którzy widzą w
Montaigne konformistę, autorka zastanawia się najpierw nad ich źródłem
(podręczniki?, rygoryzm młodości?), a następnie przechodzi
do ustalenia własnego stanowiska w tej sprawie. Według Montaigne zwyczaj jest źródłem praw, choć zwykle brak mu . racjonalnych
podstaw; analizując go w świetle prawdy i rozumu, można
wyzwolić się spod jego wszechwładzy. Ale ustalonych praw nie
należy zmieniać lekkomyślnie i wszelkie zmiany wprowadzać tylko
wtedy, gdy będą zmianami na lepsze. Nie ma więc Montaigne entuzjazmu
dla nowości i postępu, głosi natomiast konieczność
trzeźwego posłuszeństwa prawom i obyczajom. Jego konformizm jest
wezwaniem do rozwagi i roztropności. Nie wypowiada się przeciw.
oddaniu się służbie publicznej, ale za uwolnieniem go od interesowności,
nienawiści i ducha koterii. Zawdzięczamy-Montaigne'owi
stale użyteczną przestrogę przed łatwym entuzjazmem oraz
namiętnością i ambicjami we wszelkim działaniu, a zwłaszcza naukę,
jak zachować własną osobowość, szanując prawa sumienia i zachowując
lojalność wobec innych.
Collections