Rozmiar: 8595 bajtów

nr 12/2014 (88)
ISSN 2084-4670
S P I S   T R E Ś C I
 
wydarzenia
................................  BUŁka z poezją
................................  Emerald Open Day

informacje
................................  Nobel Władysława Reymonta w 90 rocznicę przyznania
................................  100 rocznica śmierci Józefa Chełmońskiego

nowości książkowe

W Y D A R Z E N I A

Wieczory poetyckie "BUŁka z poezją"

Wśród spotkań autorskich w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego pojawił się nowy cykl, zatytułowany "BUŁka z poezją". Podczas wieczorów prezentowana jest twórczość poetycka zarówno artystów związanych z Łodzią i regionem łódzkim, a także gości z innych stron Polski. Dotychczas odbyły się dwa spotkania. Oba miały formę dialogów poetyckich, jednakże różniły się nastrojem i zaprezentowaną formułą.


Maria Duszka i Marek Czuku, którzy byli gośćmi BUŁki 13 listopada 2014, zaproponowali nostalgiczną podróż w przeszłość, prezentując swoje tomiki "Forever" i "Freienwille". Ten wieczór poetyckich głęboko poruszał i stworzył klimat do wspólnej, przeżytej wraz z publicznością, refleksji nad przemijalnością. II Wieczór "BUŁki z poezją" (24 listopada 2014) wypełniła twórczość Małgorzaty Skwarek-Gałęski i Ryszarda Krauze. Zaprezentowane piosenki i wiersze niosły wiele liryzmu i ciepłego humoru, udowadniając tezę, że miłość i sztuka potrafią skutecznie pokonać codzienną rutynę i szarzyznę. Publiczność była zachwycona wspólnie wykonanymi piosenkami, nie obyło się bez kilku bisów.

Serdecznie zapraszamy wszystkich na kolejne "BUŁki". 4 grudnia wystąpi warszawski poeta Piotr Goszczyki wraz z przyjaciółmi. Tegoroczną edycję spotkań zakończy 10 grudnia Piotr Grobliński, a wieczór będzie prowadził Michał Kędzierski. Szczegółowe informacje na stronie internetowej BUŁ.

(Justyna Jerzyk-Wojtecka)       
zdjęcia: P.Milewska i B.Gamrowska       

Emerald Open Day

W dniu 25.11.2014 na Wydziale Zarządzania UŁ odbył się Emerald Open Day, spotkanie zorganizowane przez Samodzielną Sekcję Bibliografii, Bibliometrii i Sieciowych Zasobów Informacji Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego i Centrum Jakości Badań Naukowych KNOWBASE. W wydarzeniu wzięli udział Pani Daria Ziółkowska, przedstawicielka firmy Emerald Group Publishing, i dr inż. Dariusz Siemieniako, pracownik naukowy Wydziału Zarządzania Politechniki Białostockiej.


Spotkanie miało na celu zapoznanie środowiska akademickiego UŁ z bazą Emerald. Istotnym jego punktem było wystąpienie Pana Siemieniako, który w prezentacji "Proces publikowania w czasopismach (jakościowych) wysoko pozycjonowanych w rankingach - podejście systematyczne." przedstawił zgromadzonym zasady pisania artykułów w czasopismach zagranicznych.

Pani Daria Ziółkowska pokazała jak korzystać z serwisu i zarysowała ogólne zasady publikowania w czasopismach tego wydawcy. W czasie spotkania wszystkie osoby zainteresowane elektronicznymi zasobami Emerald mogły uzyskać w Punkcie Informacyjnym, przygotowanym przez organizatorów, wskazówki niezbędne do sprawnego poruszania się w bazie Emerald.

Kolekcja czasopism wydawanych przez Emerald Group Publishing obejmuje tematykę z zakresu nauk społecznych (m.in.: rachunkowość i finanse, ekonomia, zdrowie i opieka społeczna, marketing, socjologia, transport). Obecnie Uniwersytet Łódzki posiada pełny dostęp do 200 czasopism.

Zarówno przed spotkaniem, jak i w jego trakcie, na profilu facebookowym BUŁ zostały przeprowadzone konkursy dotyczące znajomości platformy Emerald. Nagrodami w konkursie były upominki ufundowane przez Emerald Group Publishing.

(Ewa Bugaj)       
zdjęcia: Dariusz Duda       

I N F O R M A C J E

Nobel Władysława Reymonta w dziewięćdziesiątą rocznicę przyznania

Właśnie minęła dziewięćdziesiąta rocznica uhonorowania polskiego pisarza Nagrodą Nobla. Szwedzka Akademia Nauk przyznała Literacką Nagrodę Nobla Władysławowi Stanisławowi Reymontowi za powieść "Chłopi" 13 listopada 1924 r. Do nagrody w tym samym roku pretendowali także Tomasz Mann, Maksym Gorki, Thomas Hardy oraz Stefan Żeromski.
Osoba Władysława Reymonta (a właściwie, jak wynika z aktu urodzenia prawdziwe nazwisko to Rejment) jest bliska Łodzi i Łodzianom. Rozsławił bowiem miasto w powieści-reportażu "Ziemia obiecana", gdzie zbiorowym bohaterem uczynił autor Łódź, przedstawiając szeroką panoramę robotniczego miasta w okresie rewolucji przemysłowej i drapieżnego kapitalizmu. Łódź posiada dwudziestoletnią czerwcową tradycję obchodów "Dnia Reymonta", mającą na celu popularyzację literatury, historii Łodzi i województwa wykorzystując do tego postać i dorobek artystyczny wybitnego pisarza. Odbywa się z tej okazji zbiorowe czytanie fragmentów powieści Reymonta "Ziemia obiecana", przejazd specjalnym pociągiem do Lipiec Reymontowskich, wsi, w której Władysław Reymont umiejscowił akcję swej powieści "Chłopi", oraz liczne atrakcje.
Urodzony 7 maja 1867 roku w Kobielach Wielkich k. Radomska (gubernia piotrkowska) Władysław Stanisław, jako piąte dziecko Antoniny z Kupczyńskich i Józefa Rejmentów od początku wykazywał się wieloma zdolnościami. "[...]już w piątym roku życia nauczył się czytać, jako sześcioletni [...] czyta po kryjomu "Lillę Wenedę" Słowackiego [...]. W siódmym roku życia zapoznaje się z "Robinsonem Cruzoe" i sięga po powieści Waltera Scotta"(1).

Choć liczne biografie pisarza, dotychczasowe opracowania monograficzne są pełne luk i niedomówień i faktycznie nikt dogłębnie nie prześledził meandrów jakże ciekawego życia pisarza, to charakterystyczny jest fakt, że w drodze do zaszczytów przyszłego noblisty nie podkreślają one świadomie podjętego trudu wspinania się na społeczne wyżyny - od czeladnika krawieckiego do laureata Nagrody Nobla. Próbował w życiu różnych zawodów - był krawcem, pracował na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, występował w wędrownych teatrach, zajmował się dziennikarstwem. W 1892 r. debiutował jako korespondent warszawskiego "Głosu" i nowelista w krakowskiej "Myśli".

Pierwsze próby pisarskie podejmował jeszcze jako Władysław Stanisław Rejment w domu rodzinnym, gdzie panował wyjątkowo surowy rygor i tak to wspominał: [...]Pisywałem wciąż wiersze: nie posyłałem ich nigdzie, aby nie odpowiedzieli: do kosza. [...] a to przymusowe siedzenie na wsi, pod czujną, srogą i okrutną kontrolą ojca, zabijało mnie.[...](2).

Nic więc dziwnego, że zapragnął wyrwać się z domu rodzinnego i pod nieco zmienionym nazwiskiem, pod którym znamy Go, jako pisarza Władysława Stanisława Reymonta, opublikował swoją pierwszą nowelę "Wigilia Bożego Narodzenia" w 1892 r. Drogę do kariery otworzył mu jednak reportaż "Pielgrzymka do Jasnej Góry" wydrukowany w "Tygodniku Ilustrowanym" (1894), po którym przyszło zamówienie na książkę. W 1896 r. została wydana pierwsza powieść "Komediantka". Lecz z czasem to kolejna powieść "Ziemia obiecana" (1899) przyniosła Reymontowi olbrzymią popularność. Swoje największe dzieło, powieść "Chłopi" określaną również mianem "wielkiego malowidła epickiego" pisał w latach 1899-1908 przebywając po trosze w Polsce, Włoszech i Francji. Druk rozpoczęto w "Tygodniku Ilustrowanym", którego prenumeratorzy mieli otrzymywać wydania książkowe kolejnych tomów. Początkowo czytelnicy pisali do redakcji listy z protestami przeciw drukowaniu "Chłopów"(3) . To czterotomowe dzieło ukazywało się w latach 1902-1909. Powstała "chłopska epopeja" z przeogromną galerią postaci prezentująca powikłane i dramatyczne losy mieszkańców wsi Lipce(4), chłopską siłę, godność i wręcz mistyczne przywiązanie do ziemi, na przestrzeni dwunastu miesięcy z wyraźnym podziałem na cztery pory roku. Lecz "wielkość" powieści doceniono w całości po przyznaniu jej Nagrody Nobla w 1924 r.

Do Nagrody Nobla zgłaszano Władysława Reymonta już w 1919 r. Uczyniła to Akademia Umiejętności w Krakowie. Kolejny raz skierował kandydaturę polskiego pisarza członek Komisji Nobla - Per Hallström w 1920 r. Ponieważ "Chłopi" nie byli wówczas rozpropagowani w licznych tłumaczeniach, kandydatura Reymonta nie znajdowała odpowiedniego poparcia wśród członków Komisji. Dopiero ukazanie się przekładu "Chłopów" w języku szwedzkim dokonane przez Ellen Wester i tym samym popularyzacja powieści w Szwecji miało znaczący wpływ na decyzję Komisji Nobla, a sama nagroda dla polskiego pisarza została przyjęta z wielkim uznaniem.

Z powodu ciężkiej choroby, przebywający na leczeniu w Nicei laureat, nie mógł przybyć na uroczystość do Szwecji. W jego imieniu nagrodę odebrał poseł Polski w Sztokholmie Alfred Wysocki. Czek na 116 718 koron (co równało się 256 999 ówczesnych złotych polskich), dyplom i medal ze szczerego złota przesłano Nobliście.

Władysław Reymont cieszył się sukcesem zaledwie rok. Zmarł 5 grudnia w Warszawie w 1925 r. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim, a serce wmurowano w filarze kościoła Świętego Krzyża w Warszawie.


(1).Celina Jaworska-Maćkowiak, Noblista z Wolbórki, Łódź 2000, s. 6.
(2).Ibidem s. 19.
(3).Julian Krzyżanowski, Sztuka słowa, Warszawa 1984, s. 239.
(4).W Lipcach Reymontowskich mieszkał Władysław Reymont pracując na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

Źródła:
Celina Jaworska-Maćkowiak, Noblista z Wolbórki, Łódź 2000.
Julian Krzyżanowski, Sztuka słowa, Warszawa 1984.


(oprac. Renata Osiewała)       

100 rocznica śmierci Józefa Chełmońskiego

W tym roku mija setna rocznica śmierci polskiego malarza Józefa Chełmońskiego. To dobra okazja, żeby przypomnieć sylwetkę tego wspaniałego artysty. Józef Chełmoński urodził się 7 listopada 1849 roku w Boczkach, niewielkim folwarku w okolicach Łowicza. Zdolności artystyczne przyszłego malarza ujawniły się już we wczesnym dzieciństwie. Dużą rolę w rozwoju jego talentu odegrał ojciec, sam utalentowany muzyczne i malarsko. Młody Chełmoński z domu wyniósł miłość do ojczystej ziemi, kult tradycji, patriotyzm. Poznał życie wsi, prace polowe związane z kolejnymi porami roku, zajęcia gospodarskie i tradycje ludowe.

Od 1867 roku Chełmoński był uczniem Klasy Rysunkowej w Warszawie, jedynej w owym czasie szkoły artystycznej na ziemiach Królestwa Polskiego. Czas nauki pod kierunkiem Wojciecha Gersona upływał pod znakiem wytężonej pracy i… biedy. Często nie wystarczało Chełmońskiemu na jedzenie nie mówiąc o akcesoriach malarskich

Sytuacja niejednokrotnie zmuszała malarza do zamalowywania gotowej już kompozycji drugą, bo nie miał pieniędzy na kupno kolejnego płótna. Jego malarstwo charakteryzuje wielka ekspresja i temperament. Był jednym z niewielu malarzy- przedstawicieli realizmu, którzy ukazywali w swych obrazach chrapanie koni, ich rozpędzone sylwetki, mokre od wilgoci drzewa w sposób tak sugestywny jakby to była rzeczywistość. Dzieła artysty, powstałe w latach 1873-1875 m.in. " Odlot żurawi" , " Czwórka ukraińska" , czy " Babie lato" są uważane dzisiaj za manifest polskiego realizmu w malarstwie. W czasie kiedy powstawały, spotykały się jednak z niechętnym odbiorem zarówno publiczności jak i krytyków. Te niepowodzenia i trudne warunki życia, spowodowały, że malarz opuścił Polskę udając się do Paryża w 1875 r.


Tam twórczość Chełmońskiego została szybko doceniona. Przyczyn tego sukcesu należy szukać w nieznanej wówczas obcokrajowcom tematyce obrazów: śnieżne pustkowia- " Kuropatwy" (1891), dzikie konie z rozwianymi grzywami- : "Czwórka" (1881), proste życie wieśniaków. Malarz z dnia na dzień stał się cenionym i modnym twórcą, mogącym wieść życie zamożnego człowieka. Słyną z ekstrawagancji i ekscentrycznych zachowań. Wzbudzał sensację m.in. swoim ubiorem. Już w czasach studenckich nosił czerwone rajtuzy konnicy rosyjskiej, granatową ułańską kurtkę oraz czapkę konduktorską Kolei Warszawsko- Wiedeńskiej. Artysta znany był z tego, że nigdy nie rozstawał się z charakterystyczną czerwoną kamizelką, ważnym elementem łowickiego stroju ludowego.

Mimo długiego pobytu na obczyźnie, głównym tematem jego twórczości pozostał polski pejzaż. Tęsknota za ojczystą ziemią zmusiła Chełmońskiego do powrotu do kraju. W 1889 roku kupił kawałek ziemi w Kuklówce koło Grodziska Mazowieckiego. Mieszkał skromnie, uprawiał ziemię i nieustannie malował. Samotnie przechadzał się wśród pól, łąk, lasów a swoje spostrzeżenia notował na obrazach. Do najbardziej znanych dzieł malarza, stworzonych wtedy, należy obraz " Bociany" z 1900 roku. Józef Chełmoński zmarł 6 kwietnia 1914 roku. Został pochowany na wiejskim cmentarzu w Ojrzanowie. Tak jak sobie życzył. Cicho i skromnie…

W zbiorach Biblioteki UŁ można znaleźć wiele tytułów poświęconych twórcy m.in.:

źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Józef_Chełmoński
http://culture.pl/pl/tworca/jozef-chelmonski

(Agnieszka Górecka)       

Polecamy - wybrane nowości książkowe BUŁ
P O L S K I E

Z A G R A N I C Z N E
(książki będą dostępne dla Czytelników po opracowaniu i wprowadzeniu do bazy)

Redakcja: Mariola Augustyniak, Piotr Puchowski. Siedziba redakcji: Biblioteka Uniwersytecka w Łodzi, ul. Matejki 32/38, 90-237 Łódź, tel.: 42 6356002. Wydawcą Biuletynu BiBUŁa jest Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego.
nr 12/2014 (88)        napisz do biBUŁy