Oddając do Państwa rąk pierwszy numer pisma o prowokacyjnie staro-świecko brzmiącym tytule, mamy nadzieję, że to właśnie czytanie literatury — w dobie upadku czytelnictwa, zmierzchu wartości humanistycznych i kryzysu idei uniwersytetu — reaktywuje tę przestrzeń, w której budować można własną jednostkową odrębność, zawsze jednak w ścisłym związku z poczuciem przynależność do wspólnoty. Wierzymy, że „pieśń ujdzie cało”, a rozumne lektury pozwolą ocalić tożsamość zarówno indywidualną, jak i zbiorową. Aktywnie współtworząc akademicką więź czytających, chcemy poprzez literaturę kształtować nie tylko tekstowy wymiar rzeczywistości.

Recenzenci I numeru „Czytania Literatury":
Sławomir Baczewski, Maria Barłowska, Anna Czabanowska-Wróbel, Anna Kurska, Piotr Łuszczykiewicz, Paweł Próchniak

CONTENT

Od redakcji

CZYTANIE IWASZKIEWICZA

* Ikwa i ja — wiersz okolicznościowy, próba rozrachunku z romantyzmem czy utwór „domowy”?
TOMASZ CIEŚLAK
* Czysta myśl, nieczyste słowo (Jarosław Iwaszkiewicz — Paul Valéry)
TOMASZ WÓJCIK
* „Dumna inność”. Jarosław Iwaszkiewicz wobec własnej tożsamości terytorialnej. Wiersz dedykowany Antoniemu Sobańskiemu
HAŁYNA DUBYK
* „Wszyscy jesteśmy Azjaci!”, czyli Starego Poety pytania o tożsamość. Perspektywa postkolonialna
AGNIESZKA KAŁOWSKA
* Dlaczego? Kilka uwag o wierszu W kościele Jarosława Iwaszkiewicza
AGNIESZKA CZYŻAK
* „Trzeba to wszystko zniszczyć”. Ostatnia pieśń ze Śpiewnika włoskiego
PIOTR MITZNER
* Jarosława Iwaszkiewicza wiersz „pośmiertny”
JACEK BRZOZOWSKI
* Ku śmierci ze skazą „niegotowości”? — o kilku czytelniczych spojrzeniach na Sérénité Jarosława Iwaszkiewicza
MARIA BERKAN-JABŁOŃSKA
* Arietta Jarosława Iwaszkiewicza
JERZY WIŚNIEWSKI
* O Niewygodzie
KRYSTYNA PIETRYCH

CZYTANIE MIŁOSZA

* „Poza wierszem i prozą, poza intencją i uzasadnieniem”. O granicach wierszowości w serii przypisów do utworu Zmieniał się język
TOMASZ CIEŚLAK-SOKOŁOWSKI
* Groza władzy. O Królu Popielu
MARCIN JAWORSKI
* „Ale pachniały zioła…”. Kilka uwag o Orfeuszu i Eurydyce Czesława Miłosza
JACEK BRZOZOWSKI
* Litewskie obchody stulecia urodzin Czesława Miłosza
TERESA DALECKA
* Rok Miłosza w czasopismach literackich
AGNIESZKA KAŁOWSKA

CZYTANIE Z PERSPEKTYWY

* Przed bramą. Od alegorii do katachrezy
TOMASZ KUNZ
* Czytanie literatury
ANNA WĘGRZYNIAK
* Moje czytanie Lalki
DOROTA SAMBORSKA-KUKUĆ
* Spowiedź dziecięcia wieku
MARTYNA BRZEZIŃSKA

CZYTANIE TRADYCJI

* Barokowy kaznodzieja czyta rzymskich pisarzy (na przykładzie wielkopiątkowego kazania Mikołaja Szomowskiego Raj niebieski na ziemi, potopem złości i okrucieństwa żydowskiego zniesiony […])
MAGDALENA KURAN
* Diariusze i ich czytelnicy. O narracyjnych aspektach pamiętnikarskich relacji z poselstwa Wojciecha Miaskowskiego do Turcji w 1640 roku
MARCIN BAUER
* Z Fredrą dyliżansem i koleją
KRYSTYNA POKLEWSKA

CZYTANIE (OKOŁO)ŁÓDZKIE

* Poetyckie powroty Tuwima do Łodzi i Inowłodza
KRYSTYNA RATAJSKA

ROZMOWY (NIE TYLKO) O CZYTANIU

* „Chyba tylko zapisać wrażenia z lektury, choć ja mam manię sprawdzania realiów”. Z profesor Krystyną Poklewską rozmawiają Krystyna Pietrych i Tomasz Cieślak

TŁUMACZENIA

* Awangardowy Eliot [przełożył Tomasz Cieślak-Sokołowski]
MARJORIE PERLOFF
* Dlaczego one chodzą do kościoła. Komedia w jednym akcie [przełożyła i opracowała Joanna Raźny]
NELLY ROUSSEL

RECENZJE

* Lustra, symptomy i głębsze znaczenie
BOGDAN MAZAN
* Potyczki teorii i zdrowego rozsądku
ARKADIUSZ MORAWIEC
* Witkacy i inni - ile może pomieścić jeden Staś?
AGNIESZKA CYTACKA
* Estetyczne transpozycje końca imperium
MARZENA KARWOWSKA

JAK NAS CZYTAJĄ ZA GRANICĄ?

* Stan dzisiejszy i historia polonistyki na Uniwersytecie Wileńskim
TERESA DALECKA
* Impresje „archiwisty”…
MARIA BERKAN-JABŁOŃSKA

JAK NAS CZYTAJĄ ZA GRANICĄ? (ANKIETA)

*AUDINGA PELURITYTĖ-TIKUIŠIENĖ (LITWA)
*MARGRETA GRIGOROWA (BUŁGARIA)
*ALEKSANDER JANISZEWSKI (UKRAINA)
*ZHANG ZHENHUEI (CHINY)

CZYM JEST DZIŚ CZYTANIE LITERATURY? (ANKIETA)

*BOGDAN MAZAN
*JACEK BRZOZOWSKI
*JERZY SOSNOWSKI
*INGA IWASIÓW
*MACIEJ ŚWIERKOCKI
*ANNA NASIŁOWSKA Czytanie i edukacja

* NOTY O KSIĄŻKACH

Recent Submissions

  • Czym jest dziś czytanie literatury? Ankieta 

    Świerkocki, Maciej (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    Maciej Świerkocki notes that reading was and still is an exclusive and intellectual activity, an important part of education of a pragmatic society oriented on the acquisition of information. The author points out that ...
  • Lustra, symptomy i głębsze znaczenie 

    Mazan, Bogdan (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    This was the title of a review of the book Konopnicka. Lustra i symptomy (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, p. 575) by Lena Magnore. The book is an abridged and edited version of her doctoral thesis. Opinions in my ...
  • Dlaczego one chodzą do kościoła. Komedia w jednym akcie 

    Roussel, Nelly (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The translation of a one-act comedy Pourquoi elles vont á l’église is the first time when a work by Nelly Roussel is presented in Polish. Nelly Roussel ( 1878–1922) was a French free-thinker, feminist and anarchist, a ...
  • Czytanie i edukacja 

    Nasiłowska, Anna (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The author points out the need to develop reading abilities at the stage of school education, arguing that literature not only perpetuates the memory of the past and preserving cultural identity, but also — and perhaps ...
  • Jak nas czytają za granicą? Ankieta 

    Janiszewski, Aleksander (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    Responding to the questionnaire, the researcher discusses his interests and the specifics of Polish literature reception in the Ukrainian academic circles. He also points out the key features of Polish literature. He ...
  • Jak nas czytają za granicą? Ankieta 

    Grigorowa, Margreta (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    Answering questions about the functioning of Polish literature and culture in university circles in her country, Margreta Grigorowa provides detailed and precise information about the reception, impact and institutional ...
  • Jak nas czytają za granicą? Ankieta 

    Pelurityte-Tikuisiene, Audinga (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    Audinga Peluritytė-Tikuišienė shows that despite the common history and treating the contemporary Polish culture and language as a bridge to Europe, Lithuanian writers are turning more toward the East. The author herself, ...
  • Impresje „archiwisty”… 

    Berkan-Jabłońska, Maria (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The article addresses some aspects of the work in the archives in Vilnius. The author emphasizes that the Vilnius archives contain a lot of valuable literary documents and materials relating to the Polish literature, ...
  • Stan dzisiejszy i historia polonistyki na Uniwersytecie Wileńskim 

    Dalecka, Teresa (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The Department of Polish Studies at the University of Vilnius was established in 1993. This was the result of the processes, negotiations and agreements between Lithuania and Poland that were taking place in 1990 and ...
  • Czym jest dziś czytanie literatury? Ankieta 

    Brzozowski, Jacek (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    In response to the questionnaire, Jacek Brzozowski points to his constant literary fascinations and emphasizes the value of repeated reading and reading comprehension of works which shaped him as a scholar and a man.
  • Estetyczne transpozycje końca imperium 

    Karwowska, Marzena (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    In 2012, specialists in the field of literature from the Stendhal University (Grenoble, France) published a volume entitled: The fall of the Soviet Union: the End of the Empire (Ellug press). International and interdisciplinary ...
  • Witkacy i inni — ile może pomieścić jeden Staś? 

    Cytacka, Agnieszka (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The question “how much there is to Witkacy” accompanies reading the album from “Witkacy and others” exhibition in Wilanów, that — as Piotr Sarzyński writes in his review — “covers everything that linked Witkacy with ...
  • Potyczki teorii i zdrowego rozsądku 

    Morawiec, Arkadiusz (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The review concerns the Polish edition of the book Le démon de la theorie. Littérature et sens by Antoine Compagnon. The book contains a critical analysis of seven central questions of the theory of literature: literariness, ...
  • Czym jest dziś czytanie literatury? Ankieta 

    Iwasiów, Inga (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    According to Inga Iwasiów, today’s literature functions as a product (we read pop culture), reading is marketed and comes in a package with an interesting manproduct, namely the writer. At the same time, reading clubs ...
  • Czym jest dziś czytanie literatury? Ankieta 

    Sosnowski, Jerzy (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The writer shares his personal literary preferences and choices, discussing how the books he was reading in his childhood and youth influenced his later understanding of literature. He talks about the most important books ...
  • Czym jest dziś czytanie literatury? Ankieta 

    Mazan, Bogdan (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    When asked about the most important book in his life-long reading experience, Bogdan Mazan selects the Bible. When feeling blue, he chooses the collection This is the Day the Lord Has Made: 365 Daily Meditations (Dziś ...
  • Awangardowy Eliot 

    Perloff, Marjorie (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    The author of the article describes a mode of twentieth century poetry for which the key concept is that of constructivism — the specific understanding that language is itself a field of meaning-making. In the successive ...
  • „Chyba tylko zapisać wrażenia z lektury, choć ja mam manię sprawdzania realiów”. Z profesor Krystyną Poklewską rozmawiają Krystyna Pietrych i Tomasz Cieślak 

    Poklewska, Krystyna; Pietrych, Krystyna ORCID; Cieślak, Tomasz (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    In an interview with Krystyna Pietrych and Tomasz Cieślak, Krystyna Poklewska, professor emerita of the Łódź University, discusses the first years of the Faculty of Philology and Polish Studies in Łódź. It was also when ...
  • Jak nas czytają za granicą? Ankieta 

    Zhenhui, Zhang (Wydawnictwo PRIMUM VERBUM, 2012)
    In response to the questions posed in the questionnaire, the scholar discusses the interest in Polish culture in China, considering the status of Polish literature in Europe and pointing to its characteristic feature — ...
  • Z Fredrą dyliżansem i koleją 

    Poklewska, Krystyna (Primum Verbum, 2012)
    The present paper is devoted to two little-known comedies by Aleksander Fredro: The Stagecoach (1827) and From Przemyśl to Przeszowa (1867). The interesting thing is that the main construction principle of both stories ...

View more