Etnolog w labiryncie znaczeń kulturowych. Psychologiczne wyzwania badań terenowych

Kość-Ryżko, Katarzyna E.

dc.contributor.author	Kość-Ryżko, Katarzyna E.
dc.contributor.editor	Kuźma, Inga B.
dc.date.accessioned	2019-06-05T07:01:03Z
dc.date.available	2019-06-05T07:01:03Z
dc.date.issued	2013
dc.identifier.citation	Kość-Ryżko K. E., Etnolog w labiryncie znaczeń kulturowych. Psychologiczne wyzwania badań terenowych, [w:] Tematy trudne. Sytuacje badawcze, Kuźma I. B. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 15-47, doi: 10.18778/7525-963-6.02	pl_PL
dc.identifier.isbn	978-83-7525-963-6
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11089/28768
dc.description.abstract	Every meeting with the other man is an unrepeatable experience and this refers also people met during fieldwork. Different emotions which not easily are undergoing the control are accompanying it. It is worthwhile being aware, that psychological sphere of the researcher and examined they are producing the double-sided influence on contacts and their effects. That’s all causes that human relationshipswhich are being built during fieldwork always carry the element of both the personality of the researcher and cultural conditions shaping her, and persons come across.This text is an attempt to pay attention to selected aspects of relation researcher-examined,which have their source in psychological conditionings of functioning of the man. I talk over thereforfollowing issues: emotions of the explorer and examined and ways of coping with them; the roleof the expression and the spontaneity of the researcher; the etiquette understood as cultural behaviour patterns and the authenticity of the researcher, the aesthetics, that is to say the influenceof the gender category on the fieldwork; the ethics, that is the dependence between the cultural relativism and moral principles of the researcher and the enthusiasm as well as its lack leading to professional burnout. Each of the issue I exemplify with situations from my own research experience and I try to show both their reasons and consequences. However the crucial aim of this article was encouraging to the discussion and the exchanging of experiences on the subject of the role and influence of the psychological sphere of the researcher and examined on their bilateral communication.	pl_PL
dc.description.sponsorship	Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00. Publikacja dofinansowana przez MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę oraz Wydział Filozoficzno-Historyczny Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.language.iso	pl	pl_PL
dc.publisher	Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego	pl_PL
dc.relation.ispartof	Kuźma I. B. (red.), Tematy trudne. Sytuacje badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013;
dc.rights	Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Międzynarodowe	*
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/	*
dc.subject	ethnopsychology	pl_PL
dc.subject	emotions	pl_PL
dc.subject	culture scripts	pl_PL
dc.subject	gender	pl_PL
dc.subject	culture relativism	pl_PL
dc.subject	job burnout	pl_PL
dc.subject	etnopsychologia	pl_PL
dc.subject	emocje	pl_PL
dc.subject	skrypty kulturowe	pl_PL
dc.subject	relatywizm kulturowy	pl_PL
dc.subject	wypalenie zawodowe	pl_PL
dc.title	Etnolog w labiryncie znaczeń kulturowych. Psychologiczne wyzwania badań terenowych	pl_PL
dc.title.alternative	The Ethnologist in the Labyrinth of Cultural Meanings. Psychological Challenges of Fieldwork	pl_PL
dc.type	Book chapter	pl_PL
dc.page.number	15-47	pl_PL
dc.contributor.authorAffiliation	Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie, Ośrodek Etnologii i Antropologii Współczesności	pl_PL
dc.references	Adamowska Monika (2008), PGR, przyszłość naszej wsi, „Gazeta Wyborcza”, 26.03.2008, http://wyborcza.pl/1,87648,5056842.html?as=2, 26.03.2008.	pl_PL
dc.references	Arizona (1997), reż. Ewa Borzęcka, produkcja Telewizja Polska – I Program TVP, film dokumentalny.	pl_PL
dc.references	Aronson Elliot (1997), Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Averill James R. (1999), Nieodpowiednie i odpowiednie emocje, [w:] Natura emocji, P. Ekman, R. J. Davidson (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 227–231.	pl_PL
dc.references	Bańka Augustyn (2005), Psychologia pracy, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, t. 3, J. Strelau (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 283–320.	pl_PL
dc.references	Barley Nigel (1997), Niewinny antropolog. Notatki z glinianej chatki, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Barley Nigel (1998), Plaga gąsienic, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Barley Nigel (2000), Bezpieczny sport, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Bielarczyk Piotr (2000), Antropologia prawa Bronisława Malinowskiego, „Studia Iuridica”, nr 41, http://www.wuw.pl/ksiegarnia/tresci/studiaiuridica/41/41_2.pdf, 13.10.2011.	pl_PL
dc.references	Bilska Ewa (2004), Jak Feniks z popiołów, czyli syndrom wypalenia zawodowego, „Niebieska Linia”, nr 4, http://www.pismo.niebieskalinia.pl/index.php?id=253, 15.10.2011.	pl_PL
dc.references	Boski Paweł (2009), Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Brislin Richard W. (1981), Cross-Cultural Encounters. Face-to-Face Interaction, Pergamon Press, New York.	pl_PL
dc.references	Cialdini Robert (1996), Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.	pl_PL
dc.references	Code of Ethics of the American Anthropological Association (1998), http://www.aaanet.org/committees/ethics/ethcode.htm, 22.11.2011.	pl_PL
dc.references	Demetrio Duccio (2000), Autobiografie. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.	pl_PL
dc.references	Doliński Dariusz (2000), Ekspresja emocji. Emocje podstawowe i pochodne (Kulturowe aspekty ekspresji emocji), [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna, t. 2, J. Strelau (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 362–363.	pl_PL
dc.references	Do ut des, [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego [b.d.w.], http://www.slownik-online.pl/kopalinski/773A61BF2AD1FA51412565BA00101.FD2.php, 22.10.2011.	pl_PL
dc.references	Dyjas Klaudiusz [b.d.w.], Superwizja, http://www.ab.org.pl/e-przewodnik/tekst/15.pdf, 10.03.2012.	pl_PL
dc.references	Ekman Paul (1999), Wszystkie emocje są podstawowe, [w:] Natura emocji, P. Ekman, R. J. Davidson (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 20–25.	pl_PL
dc.references	Eller Jack D. (2009), Cultural Anthropology. Global Forces. Local Lives, Routledge, New York– London.	pl_PL
dc.references	Ethical Guidelines for Good Research Practice of Association of Social Anthropologists of the UK and the Commonwealth (2011), http://www.theasa.org/downloads/ASA%20ethics%20guidelines%202011.pdf, 03.02.2012.	pl_PL
dc.references	Fengler Jörg (2001), Pomaganie męczy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.	pl_PL
dc.references	Geertz Clifford (2000), Dzieło i życie: antropolog jako autor, Wydawnictwo KR, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Geertz Clifford (2003), Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, Universitas, Kraków.	pl_PL
dc.references	Glick Thomas F. (2006), Acculturation, [w:] The Dictionary of Anthropology, T. Barfield (red.), Blackwell Publishing, Oxford, s. 1.	pl_PL
dc.references	Haas Jonathan (red.) (1990), Anthropology of War, Field Museum of Natural History, Chicago.	pl_PL
dc.references	Hall Calvin S., Lindzey Gardner, Campbell John B. (2010), Teorie osobowości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Hall Edward T. (1985), Hidden Differences: Studies in International Communication, Grunder and Jahr, Hamburg.	pl_PL
dc.references	Hall Edward T. (1987), Bezgłośny język, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Harris Paul L. (2005), Zrozumieć emocje, [w:] Psychologia emocji, M. Lewis, J. M. Haviland-Jones (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 361–375.	pl_PL
dc.references	Herskovits Marville (1965), A Genealogy of Ethnological Theory, [w:] Context and Meaning in Cultural Anthropology, M. E. Spiro (red.), Free Press, New York, s. 403–415.	pl_PL
dc.references	Inglis Fred (2007), Kultura, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Ito-Adler James (2006), Culture Relativism, [w:] The Dictionary of Anthropology, T. Barfield (ed.), Blackwell Publishing, Oxford, s. 98.	pl_PL
dc.references	Jankoviak William (2006), Gender, [w:] The Dictionary of Anthropology, T. Barfield (ed.), Blackwell Publishing, Oxford, s. 217–220.	pl_PL
dc.references	Januszewska Edyta (2010), Dziecko czeczeńskie w Polsce. Między traumą wojenną a doświadczeniem uchodźstwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.	pl_PL
dc.references	Jambrešić Kirin Renata (1996), Narrating War and Exile Experiences, [w:] R. Jambrešić Kirin, M. Povrzanović (ur.), War, Exile, Everyday Life. Cultural Perspectives, Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb, s. 63–83.	pl_PL
dc.references	Jambrešić Kirin Renata, Povrzanović Maja (ur.) (1996), War, Exile, Everyday Life. Cultural Perspectives, Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb.	pl_PL
dc.references	Kodeks etyczno-zawodowy psychologa [2005a], Polskie Towarzystwo Psychologiczne, http://www.ptp.org.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=29, 26.04.2011.	pl_PL
dc.references	Kodeks etyczno-zawodowy psychologa (2005b), [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, t. 3, J. Strelau (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 837–844.	pl_PL
dc.references	Kołakowski Leszek (1990), Szukanie barbarzyńcy, złudzenie uniwersalizmu kulturalnego, [w:] Leszek Kołakowski, Cywilizacja na ławie oskarżonych, Res Publica, Warszawa, s. 7‒36.	pl_PL
dc.references	Kość Katarzyna (2008), Żywi we wspomnieniach. Doświadczenia śmierci w relacjach polskich zesłańców w ZSRR (w latach 1940–1946), Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.	pl_PL
dc.references	Lazarus Richard (1999), Uniwersalne zdarzenia poprzedzające emocje, [w:] Natura emocji, P. Ekman, R. J. Davidson (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 146–154.	pl_PL
dc.references	Lindzey Gardner, Aronson Elliot (1985), The Handbook of Social Psychology, 3rd Ed., Random House, New York.	pl_PL
dc.references	Malinowski Bronisław (1980), Dzieła. Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego. O zasadzie ekonomii myślenia, t. 1, PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Malinowski Bronisław (1984), Dzieła. Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich. Życie seksualne dzikich, t. 2, PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Malinowski Bronisław (2001), Dziennik w ścisłym znaczeniu tego słowa, G. Kubica [wstęp i oprac.], Wydawnictwo Literackie, Kraków.	pl_PL
dc.references	Martin Hollis, Lukes Stephen (eds.) (1982), Rationality and Relativism, Blackwell, Oxford.	pl_PL
dc.references	Maslach Christina (1998), Wypalenie się: utrata troski o człowieka, [w:] Psychologia i życie, P. G. Zimbardo, F. L. Ruch (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 623–628.	pl_PL
dc.references	McKinley Runyan W. (1992), Historie życia a psychobiografia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Morgan Lewis H. (1965), Houses and House-life of the American Aborigines, Washington 1881 [reprinted University of Chicago Press].	pl_PL
dc.references	Nęcki Zbigniew (1996), Komunikacja międzyludzka, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków.	pl_PL
dc.references	Nolan Rial W. (2003), Anthropology in Practice. Building a Career outside the Academy, Lynne Rienner Publishers, Colorado.	pl_PL
dc.references	Oberg Kalvaro (1960), Culture Shock: Adjustment to New Cultural Environment, „Practical Anthropology”, Vol. 7, s. 177–182.	pl_PL
dc.references	Otterbein Keith F. (2009), The Anthropology of War, Waveland Press, Illinois.	pl_PL
dc.references	Pervin Lavrence A., John Olivier P. (2002), Osobowość: teoria i badania, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.	pl_PL
dc.references	Plejić Irena (1993), People Displaced, [w:] Fear, Death and Resistance. An Ethnography of War: Croatia 1991–1992, L. Č. Feldman, I. Prica, R. Senjković (ur.), Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb, s. 177–229.	pl_PL
dc.references	Prica Ines, Povrzanović Maja (1996), Narratives of Refugee Children as the Ethnography of Maturing, [w:] R. Jambrešić Kirin, M. Povrzanović (ur.), War, Exile, Everyday Life. Cultural Perspectives, Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb, s. 83–117.	pl_PL
dc.references	Qingxu Liu (2003), Understanding Different Cultural Patterns or Orientations between East and West, „Investigationes Linguisticae”, April, Vol. 9, (Poznań), http://www.staff.amu.edu.pl/~inveling/pdf/liu_quingxue_inve9.pdf, 27.09.2010.	pl_PL
dc.references	Reyna Stephen P., Downs Reyna E. (eds.) (1994), Studing War, Gordon and Breach, New York.	pl_PL
dc.references	Robotycki Czesław (1994), Wprowadzenie, [w:] Mitologie popularne. Szkice z antropologii codzienności, D. Czaja (red.), Universitas, Kraków, s. 5–11.	pl_PL
dc.references	Sacks Karen (1979), Sisters and Wives: The Past and the Future of Sexual Equality, CT Greenwood, Westport.	pl_PL
dc.references	Saint-Exupéry Antoine de (1995), Mały Książę, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław.	pl_PL
dc.references	Sam David L. (2006), Acculturation: Conceptual Background and Core Components, [w:] The Cambridge Handbook of Acculturation Psychology, D. L. Sam, J. W. Berry (eds.), Cambridge University Press, Cambridge, s. 11–26.	pl_PL
dc.references	Schaufeli Willmar B., Maslach Christina, Marek Tadeusz (eds.) (1993), Professional Burnout: Recent Developments in Theory and Research, Taylor and Francis, Washington, D.C.	pl_PL
dc.references	Scherer Klaus R. (1999), Dowody na uniwersalność i kulturową specyfikę wzbudzania emocji, [w:] Natura emocji, P. Ekman, R. J. Davidson (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 154–157.	pl_PL
dc.references	Sęk Helena (2004), Wypalenie zawodowe: przyczyny i zapobieganie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Shweder Richard A., Haidt Jonathan (2005), Psychologia kulturowa emocji – od starożytności po czasy współczesne, [w:] Psychologia emocji, M. Lewis, J. M. Haviland-Jones (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 504–527.	pl_PL
dc.references	Staszczak Zofia (1987), Wzór kulturowy, [w:] Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, Z. Staszczak (red.), Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa–Poznań, s. 360.	pl_PL
dc.references	Szpak Ewelina (2005), Między osiedlem a zagrodą. Życie codzienne mieszkańców PGR-ów, TRIO, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Tararako Zdzisław, Szełemej Łukasz (2008), PGR w Bolegorzynie: Muzeum ludzi pracy, Polskie Radio Szczecin (serwis lokalny), http://www.radio.szczecin.pl/index.php?idp=0&id x=39416, 12.09.2011.	pl_PL
dc.references	Taylor Charles (1995), Comparsion, History, Truth, [w:] Charles Taylor, Philosophical Arguments, Harvard University Press, Cambridge (MA), s. 146‒165.	pl_PL
dc.references	Toeplitz-Winiewska Małgorzata (2005), Etyka zawodowa psychologa, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, t. 3, J. Strelau (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, s. 823–836.	pl_PL
dc.references	Trelak Jan (2001), Psychologia stresu, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.	pl_PL
dc.references	Triandis Harry C. (1994), Major Cultural Syndromes and Emotion, [w:] Emotion and Culture, S. Kitayama, H. Z. Markus (eds.), American Psychological Association, Washington, s. 285–306.	pl_PL
dc.references	Turner Jonathan H. (2004), Struktura teorii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Tylor Edward B. (1958), Religion in Primitive Culture, Harper & Row, New York.	pl_PL
dc.references	Young Michael W. (2008), Bronisław Malinowski. Odyseja antropologa 1884–1920, Wydawnictwo Książkowe „Twój Styl”, Warszawa.	pl_PL
dc.references	Zimbardo Philip G., Ruch Floyd L. (1998), Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.	pl_PL
dc.contributor.authorEmail	katarzyna.kosc.ryzko@etnolog.pl	pl_PL
dc.identifier.doi	10.18778/7525-963-6.02