Pisma literackie "drugiego obiegu" wydawniczego w Polsce w latach 1976-1989

Abstract

Przedmiotem pracy jest charakterystyka najważniejszych niezależnych, polskich pism literackich, ukazujących się od 1976 roku, kiedy narodziło się zjawisko „drugiego obiegu” wydawniczego, do roku 1989, kiedy ze względu na zmianę systemu komunistycznego zakończył się podziemny obieg kultury. Działalność czasopism omawiana jest w kontekście ówczesnej sytuacji politycznej i społecznej, która miała zasadnicze znaczenie dla kształtu wydawanych pism. Pierwszy rozdział pracy, zatytułowany: Literatura polska w PRL przed 1976 rokiem obejmuje trzy najważniejsze tematy: polityka władz komunistycznych dotycząca kultury, postawy pisarzy polskich przed 1976 rokiem oraz wpływ cenzury na kondycję polskiej literatury. Kolejny rozdział pracy: „Drugi obieg” wydawniczy koncentruje się na fenomenie całego zjawiska. W czterech kolejnych podrozdziałach omawiane są: powstanie i początki „drugiego obiegu” wydawniczego, profil wydawniczy nielegalnych wydawnictw, techniczne i organizacyjne aspekty funkcjonowania „drugiego obiegu”. Ostatni podrozdział opisuje represje władz komunistycznych wobec niezależnych środowisk literackich. W rozdziale trzecim scharakteryzowane zostały najważniejsze pisma literackie, wydawane w Polsce poza cenzurą w latach 1976 – 1989: „Zapis”, „Puls”, „Wezwanie. Niezależne pismo literackie”, „Kultura Niezależna”, „Obecność”, „Arka”. Kolejne pisma omawiane są w oddzielnych podrozdziałach. Charakterystyka czasopism obejmuje między innymi założenia programowe, jakie towarzyszyły ich powstaniu, omówienie zawartości merytorycznej, przedstawienie redaktorów i autorów. Struktura poszczególnych podrozdziałów różni się nieco ze względu na różną specyfikę poszczególnych czasopism. Kolejny, czwarty rozdział stanowią krótkie omówienia podziemnych czasopism, które nie były stricte literackie, ale zawierały literaturę i teksty krytycznoliterackie. Przedmiotem czwartego rozdziału są pisma: „ Spotkania. Niezależne pismo młodych katolików”, „Kurs. Niezależne pismo literackie”, „Prześwit”, „Kontur”, „Arka”.